“ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ (ਏਆਈ) ਇੱਕ ਸੁਪਰ-ਸਮਾਰਟ ਦੋਸਤ ਹੋਣ ਵਰਗਾ ਹੈ ਜੋ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ...”
(19 ਮਈ 2024)
ਇਸ ਸਮੇਂ ਪਾਠਕ: 215.
ਭਾਗ-1. ਐਬਸਟਰੈਕਟ (Abstract)
ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ (ਏ. ਆਈ.) ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਵਿੱਤ ਅਤੇ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸਮੇਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਲਿਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਏਆਈ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਜੈਨੇਟਿਕ ਮੇਕਅਪ ਅਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਇਤਿਹਾਸ ਲਈ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਅਤੇ ਸਿਲਾਈ ਇਲਾਜ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਚਿੱਤਰਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਕੇ ਨਿਦਾਨ, ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੰਚਾਲਿਤ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਚੈਟਬੋਟਸ ਚੌਵੀ ਘੰਟੇ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲੈਣ ਲਈ ਸ਼ਕਤੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਅਨੁਕੂਲ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਏਆਈ-ਸੰਚਾਲਿਤ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮੌਸਮ ਦੇ ਪੈਟਰਨ, ਮਾਰਕੀਟ ਦੇ ਰੁਝਾਨਾਂ ਅਤੇ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਵਿਘਨ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਲਈ ਖੁਰਾਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵਿੱਤ ਵਿੱਚ, ਏਆਈ-ਸੰਚਾਲਿਤ ਐਲੌਗਰਿਦਮ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ, ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਜੋਖਮ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ਾਲ ਡੇਟਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਏਆਈ-ਸੰਚਾਲਿਤ ਰੋਬੌਟਿਕਸ ਦੂਰ ਦੇ ਸੰਸਾਰਾਂ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਬਾਰੇ ਸਾਡੀ ਸਮਝ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਏਆਈ ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਦੀਲੀ ਅਤੇ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਵਰਗੀਆਂ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਲਈ ਅੰਤਰਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਅਤੇ ਹੱਲ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮੌਸਮ ਦੇ ਪੈਟਰਨ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਦਾ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਬਰਾਬਰ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ, ਗੋਪਨੀਯਤਾ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਅਤੇ ਅਣਚਾਹੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਨੈਤਿਕ ਵਿਚਾਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਪ੍ਰਬੰਧ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ।
ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਤਕਨੀਕੀ ਤਰੱਕੀ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ (ਏ. ਆਈ.) ਨਵੀਨਤਾ, ਉਦਯੋਗਾਂ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਲਿਆਉਣ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੇ ਢੰਗ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਰੂਪ ਦੇਣ ਦੇ ਇੱਕ ਚਾਨਣ ਮੁਨਾਰੇ ਵਜੋਂ ਉੱਭਰਦੀ ਹੈ। ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਤੱਕ, ਵਿੱਤ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਤੱਕ, ਏਆਈ ਦੀ ਪਰਿਵਰਤਨਸ਼ੀਲ ਸ਼ਕਤੀ ਸੀਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਹੱਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਤਰੱਕੀ ਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਦੀ ਹੈ।
ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ (ਏਆਈ) ਇੱਕ ਸੁਪਰ-ਸਮਾਰਟ ਦੋਸਤ ਹੋਣ ਵਰਗਾ ਹੈ ਜੋ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਇਹ ਇੱਕ ਕੰਪਿਊਟਰ ਜਾਂ ਇੱਕ ਮਸ਼ੀਨ ਹੈ। ਏਆਈ ਡੇਟਾ ਤੋਂ ਸਿੱਖ ਕੇ, ਪੈਟਰਨਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਕੇ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਦਖਲ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਫੈਸਲੇ ਲੈ ਕੇ ਮਨੁੱਖੀ ਬੁੱਧੀ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਏਆਈ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਹੈ, ਤੁਹਾਡੀ ਜੇਬ ਵਿੱਚ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਤੁਹਾਡੇ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਐਪਸ ਤੱਕ, ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਅਸਾਨ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਕੁਸ਼ਲ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਅਸੀਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਏਆਈ ਦੀਆਂ ਵਿਭਿੰਨ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਇੱਕ ਯਾਤਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੀਏ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਾਡੀ ਦੁਨੀਆ ਉੱਤੇ ਇਸ ਦੇ ਡੂੰਘੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕੇ।
ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ AI ਦੀ ਰੀਅਲ ਟਾਈਮ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ:
ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ - ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ (ਏ.ਆਈ.) ਨੇ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਲਿਆ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ, ਨਿਦਾਨ (ਰੋਗ ਦਾ ਕਾਰਣ = Diagnosis), ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਖੋਜ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਹੱਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਿਹਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਏਆਈ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਇਹ ਹਨ:
ਮੈਡੀਕਲ ਇੰਮੇਜਿੰਗ: ਏਆਈ ਐਲਗੋਰਿਦਮ ਮੈਡੀਕਲ ਚਿੱਤਰਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਐਕਸ-ਰੇ, ਐੱਮਆਰਆਈ ਅਤੇ ਸੀਟੀ ਸਕੈਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਰੇਡੀਔਲੋਜਿਸਟਾਂ ਨੂੰ ਅਸਧਾਰਨਤਾਵਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ। ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਲਈ ਏਆਈ-ਸੰਚਾਲਿਤ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਮੈਡੀਕਲ ਚਿੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਟਿਊਮਰ, ਫ੍ਰੈਕਚਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਿਸੰਗਤੀਆਂ ਦੀ ਸਹੀ ਪਛਾਣ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੈਂਸਰ ਅਤੇ ਫ੍ਰੈਕਚਰ ਵਰਗੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦਾ ਜਲਦੀ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਕਲੀਨੀਕਲ ਫੈਸਲਾ ਸਹਾਇਤਾ: ਏਆਈ-ਅਧਾਰਤ ਕਲੀਨਿਕਲ ਫੈਸਲਾ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਨੂੰ ਤਸ਼ਖ਼ੀਸ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਦੇ ਫੈਸਲਿਆਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਸਬੂਤ-ਅਧਾਰਤ ਸਿਫਾਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਸੂਝ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਇਲਾਜ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦੇਣ ਅਤੇ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਰਨ ਲਈ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ, ਮੈਡੀਕਲ ਰਿਕਾਰਡਾਂ ਅਤੇ ਕਲੀਨਿਕਲ ਦਿਸ਼ਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਲਈ ਏਆਈ ਐਲਗੋਰਿਦਮ ਡਰੱਗ ਪਰਸਪਰ ਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ, ਉਚਿਤ ਦਵਾਈਆਂ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦੇਣ ਅਤੇ ਸੰਭਾਵਿਤ ਮੈਡੀਕਲ ਗਲਤੀਆਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਡਰੱਗ ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ: ਏਆਈ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਬਾਇਓਮੈਡੀਕਲ ਡੇਟਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਕੇ ਸੰਭਾਵਿਤ ਡਰੱਗ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ੀਲਤਾ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲਾਂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਰਕੇ ਡਰੱਗ ਖੋਜ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਏਆਈ-ਸੰਚਾਲਿਤ ਦਵਾਈ ਖੋਜ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਉਣ, ਲਾਗਤਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਇਲਾਜਾਂ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਲਈ, ਏਆਈ ਐਲਗੋਰਿਦਮ ਡਰੱਗ ਟੀਚਿਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ, ਡਰੱਗ ਪਰਸਪਰ ਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਡਰੱਗ ਫਾਰਮੂਲੇ ਨੂੰ ਅਨੁਕੂਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਜੀਨੋਮਿਕ ਡੇਟਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਰਿਮੋਟ ਮਰੀਜ਼ ਨਿਗਰਾਨੀ: ਏਆਈ-ਸੰਚਾਲਿਤ ਪਹਿਨਣ ਯੋਗ ਉਪਕਰਣ ਅਤੇ ਰਿਮੋਟ ਨਿਗਰਾਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ, ਰਵਾਇਤੀ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਸੈਟਿੰਗਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੰਕੇਤਾਂ, ਲੱਛਣਾਂ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਮੈਟ੍ਰਿਕਸ ਦੀ ਨਿਰੰਤਰ ਨਿਗਰਾਨੀ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਰੀਅਲ-ਟਾਈਮ ਵਿੱਚ ਡੇਟਾ ਸਟਰੀਮਜ਼ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ, ਆਮ ਪੈਟਰਨਾਂ ਤੋਂ ਭਟਕਣ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਅਤੇ ਸੰਭਾਵਿਤ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਲਈ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਪ੍ਰਦਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੁਚੇਤ ਕਰਨ ਲਈ ਏਆਈ ਐਲਗੋਰਿਦਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਲਈ, ਏਆਈ-ਸਮਰੱਥ ਪਹਿਨਣ ਯੋਗ ਉਪਕਰਣ ਸ਼ੂਗਰ ਅਤੇ ਕਾਰਡੀਓਵੈਸਕੁਲਰ ਬਿਮਾਰੀ ਵਰਗੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਾਲੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ, ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਅਤੇ ਗਿਲੂਕੋਜ਼ ਦੇ ਪੱਧਰ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਸੰਚਾਲਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ: ਏਆਈ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਸਵੈਚਾਲਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਸੰਚਾਲਨ ਨੂੰ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਬੋਝ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਏਆਈ-ਸੰਚਾਲਿਤ ਚੈਟਬੋਟਸ ਅਤੇ ਵਰਚੁਅਲ ਅਸਿਸਟੈਂਟ ਨਿਯੁਕਤੀ ਸਮਾਂ-ਸਾਰਣੀ, ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਦੇ ਹਨ। ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ’ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮੁਕਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਏਆਈ ਐਲਗੋਰਿਦਮ ਸੰਚਾਲਨ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਅਤੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਵੰਡ, ਬਿਸਤਰੇ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨੂੰ ਅਨੁਕੂਲ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਸਿੱਖਿਆ - ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ (ਏ. ਆਈ.) ਸਿੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਰੂਪ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਧਿਆਪਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਤਜ਼ਰਬਿਆਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ, ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਿਦਿਅਕ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਹੱਲ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਏਆਈ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਇਹ ਹਨ:
ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸਿੱਖਿਆ: ਏਆਈ-ਸੰਚਾਲਿਤ ਅਨੁਕੂਲ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸਿੱਖਣ ਦੀਆਂ ਤਰਜੀਹਾਂ, ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰੀਆਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਅਨੁਕੂਲਿਤ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਣ। ਇਹ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕਰਨ, ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸਿੱਖਣ ਦੀਆਂ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਲਈ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਅਨੁਕੂਲ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਰੀਅਲ-ਟਾਈਮ ਫੀਡਬੈਕ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਮਸ਼ੀਨ (ਲਰਨਿੰਗ ਐਲਗੋਰਿਦਮ) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਲਈ ਏਆਈ-ਅਧਾਰਤ ਟਿਊਸ਼ਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ’ਤੇ ਪਾਠ ਦੀ ਗਤੀ ਅਤੇ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨੂੰ ਅਨੁਕੂਲ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਆਪਣੀ ਰਫਤਾਰ ਨਾਲ ਸਿੱਖ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਹਾਸਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਟ ਟਿਊਟਰਿੰਗ ਸਿਸਟਮ: ਏਆਈ-ਸੰਚਾਲਿਤ ਟਿਊਟਰਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ, ਫੀਡਬੈਕ ਅਤੇ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੈਚੁਰਲ ਲੈਂਗੁਏਜ ਪ੍ਰੋਸੈੱਸਿੰਗ (ਐੱਨਐੱਲਪੀ) ਐਲਗੋਰਿਦਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨਾਲ ਚੈਟਬੋਟਸ ਅਤੇ ਵਰਚੁਅਲ ਅਸਿਸਟੈਂਟਾਂ ਰਾਹੀਂ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ, ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦੇਣ, ਸੰਕਲਪਾਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਨ ਅਤੇ ਰੀਅਲ-ਟਾਈਮ ਵਿੱਚ ਟਿਊਸ਼ਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਲਈ, ਏਆਈ ਟਿਊਟਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਗਣਿਤ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ, ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਹੁਨਰ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ ਅਤੇ ਕਲਾਸਰੂਮ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੋਰਸ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਸਵੈਚਾਲਿਤ ਗ੍ਰੇਡਿੰਗ ਅਤੇ ਮੁੱਲਾਂਕਣ: ਏਆਈ ਗ੍ਰੇਡਿੰਗ ਅਤੇ ਮੁੱਲਾਂਕਣ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਸਵੈਚਾਲਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਉੱਤੇ ਬੋਝ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੀਡਬੈਕ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਏਆਈ ਐਲਗੋਰਿਦਮ ਕੁਇੱਜ਼, ਅਸਾਈਨਮੈਂਟ ਅਤੇ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ, ਜਵਾਬਾਂ ਨੂੰ ਸਕੋਰ ਕਰਨ, ਪੈਟਰਨਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਹੁੰਗਾਰੇ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਲਈ ਏਆਈ-ਸੰਚਾਲਿਤ ਗ੍ਰੇਡਿੰਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਉਦੇਸ਼ਪੂਰਨ ਅਤੇ ਇਕਸਾਰ ਫੀਡਬੈਕ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਮਲਟੀਪਲ-ਚੁਆਇਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ, ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਅਤੇ ਲੇਖਾਂ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਵਿੱਦਿਅਕ ਸਮੱਗਰੀ ਨਿਰਮਾਣ: ਏਆਈ ਵਿੱਦਿਅਕ ਸਮੱਗਰੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੁਇੱਜ਼, ਅਭਿਆਸ ਅਤੇ ਇੰਟਰਐਕਟਿਵ ਸਿਮੂਲੇਸ਼ਨ ਤਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਤਜ਼ਰਬਿਆਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਅਰਥਪੂਰਨ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਏਆਈ ਐਲਗੋਰਿਦਮ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਅਤੇ ਤਰਜੀਹਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਅਨੁਕੂਲਿਤ ਸਿਖਲਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਿਦਿਅਕ ਸਮੱਗਰੀ, ਪਾਠ ਪੁਸਤਕਾਂ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਸਰੋਤਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਲਈ, ਏਆਈ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸਮੱਗਰੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਹੁਨਰ ਦੇ ਪੱਧਰਾਂ, ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਟੀਚਿਆਂ ਅਤੇ ਰੁਚੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਢੁਕਵੇਂ ਅਤੇ ਆਕਰਸ਼ਕ ਤਜਰਬੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਲਰਨਿੰਗ ਐਨਾਲਿਟਿਕਸ: ਏਆਈ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰ, ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਰੁਝੇਵਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਲਈ ਸਿੱਖਣ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ, ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਰਿਕਾਰਡਾਂ ਅਤੇ ਵਿੱਦਿਅਕ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਤੋਂ ਡੇਟਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਐਲਗੋਰਿਦਮ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਡੇਟਾ ਵਿੱਚ ਪੈਟਰਨਾਂ, ਰੁਝਾਨਾਂ ਅਤੇ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਸਿੱਖਿਅਕਾਂ ਨੂੰ ਡੇਟਾ-ਸੰਚਾਲਿਤ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ, ਜੋਖਮ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਅਨੁਕੂਲ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਲਈ ਏਆਈ-ਸੰਚਾਲਿਤ ਸਿੱਖਣ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਟੀਚਿਆਂ ਵੱਲ ਪ੍ਰਗਤੀ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਅੰਤ ਵਿੱਚ - ਏਆਈ ਵਿੱਚ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਕੇ, ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ੀਲਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਵਿਦਿਅਕ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਵਧਾ ਕੇ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਏਆਈ ਟੈਕਨੌਲੋਜੀਆਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੁੰਦਾ ਰਹੇਗਾ, ਉਹ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਭਰ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਰੂਪ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣਗੀਆਂ।
ਹਵਾਲੇ (References):
1. ਟਾਈਮ ਸੀਰੀਜ਼ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ’ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੋਵਿਡ-19 ਦਾ ਅੰਤ: ਭੂਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੰਬੋ: ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਜਰਨਲ ਆਫ ਇਨੋਵੇਟਿਵ ਸਾਇੰਸ ਐਂਡ ਰਿਸਰਚ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਵਾਲੀਅਮ 5, ਅੰਕ 9 ਸਤੰਬਰ, 2020.
(https://www.academia.edu/83600225/Forecasting_End_of_COVID_19_in_India_Based_on_Time_Series_Analysis)
2. ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਨਿਊਰਲ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੀ ਦਰਜਾਬੰਦੀ-ਜਣੇਪਾ ਅਤੇ ਬਾਲ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਭਲਾਈ ਪਰਿਪੇਖ (2019)- ਭੂਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੰਬੋ: ਇਨੋਵੇਟਿਵ ਸਾਇੰਸ ਅਤੇ ਰਿਸਰਚ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਦਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਸਾਲਾ ਵਾਲੀਅਮ 4-ਮਈ-ਅੰਕ 5, 2019.
3. ਮਸ਼ੀਨ ਲਰਨਿੰਗ ਕਲਾਸੀਫਾਇਰਜ਼ ਦੀ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ - ਅਮਰੀਕੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲੇ ਦਾ ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ: ਜੱਸੀਮਾਰ ਸਿੰਘ। (https://www.linkedin.com/pulse/comparative-performance-machine-learning- classifiers-jassimar-singh-ns1pf/?trackingId= HZBVIcnARKyy2r5v7KWoGw%3D%3D)
4. Hb_E ਥੈਲੇਸੀਮੀਆ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਬਰੀਲ ਦੀ ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ - ਐਸ. ਸਿਰਪ ਮਿੱਤਰਾ ਅਤੇ ਭੂਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੰਬੋ: ਇੰਡੀਅਨ ਜਰਨਲ ਆਫ਼ ਮੈਡੀਕਲ ਰਿਸਰਚ 99, ਜੂਨ 1984 ਪੀਪੀ 779-782. (https://www.academia.edu/7311864/Frequency_of_Febrile_Illness_in_Hb_Thalassaemia_Patients_IJMR_1984)
5. ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ ਵਿੱਚ 4-ChlorSalicyxylid ਥੈਰੇਪੀ" ਭੂਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੰਬੋ et.al ਕਲਕੱਤਾ ਮੈਡੀ. ਬੁਲੇਟਿਨ ਵਾਲੀਅਮ.81.No 384 ਮਾਰਚ-ਅਪ੍ਰੈਲ 1984.
(https://www.academia.edu/7311867/Therapy_in_Hypertension_an_Exploratory_Study_Cal_Med_Bulletin_1985)
**
New Delhi WhatsApp No (+91 7042070621) Email: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
* * * * *
ਨੋਟ: ਹਰ ਲੇਖਕ ‘ਸਰੋਕਾਰ’ ਨੂੰ ਭੇਜੀ ਗਈ ਰਚਨਾ ਦੀ ਕਾਪੀ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਸੰਭਾਲਕੇ ਰੱਖੇ।
(4979)
(ਸਰੋਕਾਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਲਈ:(This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.)
