DarshanSRiar7ਉੱਤਮ ਮਨੁੱਖ ਹੁਣ ਉੱਤਮ ਨਾ ਰਹਿ ਕੇ ਚਲਾਕ, ਵਪਾਰੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਤੁਰ ...
(9 ਮਈ 2021)

 

ਨੌਂ ਮਈ ਦਾ ਦਿਨ ‘ਮਦਰ-ਡੇ’ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਮਾਂਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਹੁਣ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਬਾਕੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਾਂਗ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਜਿਹੇ ਦਿਨ ਉਤਸੁਕਤਾ ਨਾਲ ਮਨਾਏ ਜਾਣ ਲੱਗ ਪਏ ਹਨਚੌਦਾਂ ਫਰਵਰੀ ਦਾ ਵੈਲੇਨਟਾਈਨ ਡੇ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਥੇ ਕੋਈ ਜਾਣਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀਕੱਟੜਪੰਥੀ ਅਜੇ ਵੀ ਇਸਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੇ ਹਨਪਰ ਜਿਵੇਂ ਜਿਵੇਂ ਗਲੋਬਲਾਈਜੇਸ਼ਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ ਤੇ ਮੇਲਜੋਲ਼ ਵਾਲੇ ਤਿਉਹਾਰ ਵੀ ਅਪਣਾ ਰਹੇ ਹਨਹੁਣ ਫਾਦਰਜ਼ ਡੇ, ਧਰਤੀ ਦਿਵਸ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਦਿਵਸ ਆਦਿ ਕਈ ਸਾਂਝ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲੇ ਤਿਉਹਾਰ ਬਣ ਗਏ ਹਨਸਾਰਿਆਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਭਰਾਤਰੀ ਭਾਵ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਮ ਪਿਆਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਰਨਾ ਹੈਉਂਜ ਤਾਂ ਮਨੁੱਖ ਹੁਣ ਪੈਸਾ ਕਮਾਉਣ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ ਹੀ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ ਸੀ, ਦੂਜਿਆਂ ਲਈ ਕਿਸੇ ਕੋਲ ਵਕਤ ਹੀ ਕਿੱਥੇ ਸੀ? ਇਹ ਤਾਂ ਹੁਣ ਕਰੋਨਾ ਕਾਲ ਨੇ ਫਿਰ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਮੇਲ ਜੋਲ ਦਾ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਭਾਵੇਂ ਹਾਲ ਦੀ ਘੜੀ ਸਮਾਜਿਕ ਦੂਰੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਪਰ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਅਹਿਮੀਅਤ ਦਾ ਪਤਾ ਜ਼ਰੂਰ ਲੱਗਾ ਹੈ

ਮਾਂ, ਤਾਂ ਉਂਜ ਹੀ ਰੱਬ ਦਾ ਦੂਜਾ ਨਾਮ ਹੈਜੱਗ ਦੀ ਜਣਨੀ ਦੀ ਜਿੰਨੀ ਵੀ ਸਿਫਤ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਹੈਮਾਂ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਜੰਨਤ ਦਾ ਨਾਮ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈਬਹੁਤ ਦੇਰ ਤਕ ਮਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਔਰਤ ਦੁਸ਼ਾਵਰੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੀ ਰਹੀ ਹੈਇਹਨੂੰ ਗੁੱਤ ਪਿੱਛੇ ਮੱਤ ਵਾਲੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੈਰ ਦੀ ਜੁੱਤੀ ਵੀਜਬਰਨ ਸਤੀ ਦੀ ਤਲਵਾਰ ਵੀ ਸਦੀਆਂ ਤਕ ਇਸਦੇ ਸਿਰ ਉੱਪਰ ਲਟਕਦੀ ਰਹੀ ਹੈਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਸੀ ਬਣ ਕੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਿਤਾਉਣਾ ਅਤੇ ਵਿਧਵਾ ਹੋ ਜਾਣ ਸਮੇਂ ਨਰਕ ਵਾਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜੀਊਣਾ ਬੜੀ ਦੇਰ ਤਕ ਇਸਦਾ ਦਸਤੂਰ ਬਣਿਆ ਰਿਹਾਗੁਰੂਆਂ, ਪੀਰਾਂ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ੀਆਂ ਮੁਨੀਆਂ ਦੇ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜੇ ਇਸਦਾ ਇਹ ਹਾਲ ਸੀ ਤਾਂ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹਸ਼ਰ ਹੁੰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਾਣਨਾ ਔਖਾ ਨਹੀਂਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਬਾਨੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਔਰਤ ਦੇ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਆਵਾਜ਼ ਬੁਲੰਦ ਕੀਤੀ ਤੇ ਕਿਹਾ, “ਸੋ ਕਿਉਂ ਮੰਦਾ ਆਖੀਐ ਜਿਤਿ ਜੰਮਿਹ ਰਾਜਾਨ।” ਫਿਰ ਵਿਲੀਅਮ ਬੈਂਟਿਕ ਤੇ ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਮੋਹਨ ਰਾਏ ਵਰਗੇ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰਕਾਂ ਨੇ ਔਰਤ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਲਹਿਰਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨਜਨਕ ਅਹੁਦਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ

ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਵੇਂ ਔਰਤ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਦਾ ਦਰਜ਼ਾ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮਿਲ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਪਿੱਛੋਂ ਹੀ ਇਸ ਨੂੰ ਬੂਰ ਪੈਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆਹੁਣ ਔਰਤ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਹਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮੋਹਰੀ ਬਣ ਕੇ ਵਿਚਰ ਰਹੀ ਹੈਸੁਰੱਖਿਆ ਸੈਨਾਵਾਂ, ਰਾਜਨੀਤੀ, ਪੁਲਾੜ, ਵਿਗਿਆਨ ਕੋਈ ਖੇਤਰ ਵੀ ਇਸਨੇ ਅਛੁਹਿਆ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆਪਰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹਾਲੇ ਤਕ ਆਪਣੀ ਰਾਜ ਸਭਾ ਅਤੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਔਰਤ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰਤਾ ਵਾਲਾ ਹਿੱਸਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾਪਿਛਾਂਹ ਖਿੱਚੂ ਲੋਕ ਅਜੇ ਵੀ ਔਰਤ ਨੂੰ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਕੇ ਪਰਿਵਾਰ ਚਲਾਉਣ ਤਕ ਸੀਮਤ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨਕੈਰਲਾ ਰਾਜ ਦੇ ਸਬਰੀਮਾਲਾ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਮਨਾਹੀ ਰੋਕਣ ਲਈ ਅਖੀਰ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੂੰ ਦਖਲ ਦੇਣਾ ਪਿਆਔਰਤ ਅਤੇ ਮਰਦ ਦੋਵੇਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਪੂਰਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨਜਿਹੜਾ ਮਰਦ ਔਰਤ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਕੀ ਹੱਕ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਜਨਮਦਾਤੀ ਉੱਪਰ ਹੀ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਠੋਸੇ?

ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਵਿਵਾਹਕ ਸਬੰਧ ਸੁਖਾਂਵੇ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਤਲਾਕ ਦਾ ਪ੍ਰਾਵਧਾਨ ਬਹੁਤ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਚੱਲਤ ਸੀਹੁਣ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸਨੇ ਕਾਫੀ ਜ਼ੋਰ ਫੜ ਲਿਆ ਹੈਮੁਸਲਮਾਨ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਤਲਾਕ ਤੋਂ ਨਿਜਾਤ ਦਿਵਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਹੁਣ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣ ਚੁੱਕਾ ਹੈਦਾਜ-ਦਹੇਜ਼ ਅਤੇ ਕੁੱਖ ਵਿੱਚ ਮਾਦਾ ਭਰੂਣ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਵੀ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤਕ ਔਰਤ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹਨਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹਨਾਂ ਕੁਰੀਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਵੀ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤਕ ਛੱਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈਇਨ੍ਹਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨ ਨੇ ਕਾਫੀ ਰੋਕ ਤਾਂ ਲਗਾਈ ਹੈ ਪਰ ਜਿੰਨਾ ਚਿਰ ਤਕ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਨਿਰਾਦਰ, ਬਲਾਤਕਾਰ ਤੇ ਗੈਂਗਰੇਪ ਵਰਗੀ ਸਨਸਨੀਖੇਜ਼ ਸੋਚ ਕਾਇਮ ਹੈ ਅਸਲ ਇਨਸਾਫ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਸਕਦਾ। ਧਰਮ-ਕਰਮ ਦੀਆਂ ਰਵਾਇਤਾਂ ਨਾਲ ਲਬਰੇਜ਼ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਲਾਤਕਾਰ ਅਤੇ ਗੈਂਗਰੇਪ ਵਰਗੇ ਘਿਨਾਉਣੇ ਜੁਰਮ ਤਾਂ ਹੋਣੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਨ ਚਾਹੀਦੇਬਾਬਿਆਂ, ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੇਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨਾਲ ਸਾਡਾ ਦੇਸ਼ ਭਰਿਆ ਪਿਆ ਹੈਕਈ ਕਥਿਤ ਬਾਬਿਆਂ ਦੇ ਨਾਂਵਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਨੈਤਿਕ ਕਦਰਾਂ ਕੀਮਤਾਂ ਤੋਂ ਖੋਖਲੇਪਣ ਦੀਆਂ ਸੁਰਖੀਆਂ ਜੁੜਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਹਨਬਦਕਿਸਮਤੀ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਈ ਬਾਬੇ ਹੁਣ ਸੁਲਾਖਾਂ ਪਿੱਛੇ ਆਪਣੇ ਕੀਤੇ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਵੀ ਭੁਗਤ ਰਹੇ ਹਨ

ਵਿੱਦਿਆ ਦਾ ਵੀ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲੋੜੀਂਦਾ ਮੁਕੱਦਸ ਸਥਾਨ ਨਹੀਂ ਬਣਿਆਇਹਦਾ ਵਪਾਰੀਕਰਣ ਹੋਣ ਨਾਲ ਇਹ ਆਪਣੇ ਮਕਸਦ ਤੋਂ ਭਟਕ ਗਈ ਹੈਨੈਤਿਕ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਕਦਰਾਂ ਕੀਮਤਾਂ ਹੋਂਦ ਵਿਹਾ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨਰਾਜਨੀਤੀਕ ਹਸਤੀਆਂ ਨੇ ਹਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸ਼ਤਰੰਜ ਦੇ ਮੋਹਰੇ ਫਿੱਟ ਕਰ ਲਏ ਹਨਹਰ ਪਾਸੇ ਵੋਟਬੈਂਕ ਪੱਕਾ ਕਰਨ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਪ੍ਰਬਲ ਹੈਸਹੂਲਤਾਂ, ਅਧਿਕਾਰ ਅਤੇ ਫਰਜ਼, ਹਰ ਥਾਂ ਸਿਆਸਤ ਅਤੇ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਦੀ ਖੇਡ ਖੇਡੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈਉੱਤਮ ਮਨੁੱਖ ਹੁਣ ਉੱਤਮ ਨਾ ਰਹਿ ਕੇ ਚਲਾਕ, ਵਪਾਰੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਤੁਰ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈਅਜਿਹੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਕਲਿਆਣਕਾਰੀ ਲਫਜ਼ ਤਾਂ ਉਂਜ ਹੀ ਗੁੰਮ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ

ਔਰਤ ਦਾ ਮਾਂ ਬਣਨਾ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਨਿਆਮਤ ਹੈਮਾਂ ਬਾਰੇ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀਆਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਗਿਣਵੇਂ ਮਿੱਥੇ ਲਫ਼ਜ਼ “ਮਾਂ ਵਰਗਾ ਘਣਛਾਂਵਾਂ ਬੂਟਾ ਮੈਂਨੂੰ ਨਜ਼ਰ ਨਾ ਆਏ, ਲੈ ਕੇ ਜਿਸ ਤੋਂ ਛਾਂ ਉਧਾਰੀ ਰੱਬ ਨੇ ਸਵਰਗ ਬਣਾਏ …।” ਕਲੀਆਂ ਦੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ, ਮਰਹੂਮ ਕੁਲਦੀਪ ਮਾਣਕ ਦੇ ਲ਼ਫ਼ਜ਼ “ਮਾਂ ਹੁੰਦੀ ਏ ਮਾਂ ਉਏ ਦੁਨੀਆਂ ਵਾਲਿਉਮਾਂ ਏ ਰੱਬ ਦਾ ਨਾਂ ਉਏ ਦੁਨੀਆਂ ਵਾਲਿਉ।” ਮਾਂ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਕੇਵਲ ਜਨਮ ਹੀ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀ ਬਲਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਖੂਨ ਨਾਲ ਸਿੰਞ ਕੇ ਵੱਡਾ ਦਰਖ਼ਤ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈਆਪ ਗਿੱਲੇ ਥਾਂ ਪੈ ਕੇ ਵੀ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਸੁੱਕਾ ਬਿਸਤਰ ਮੁਹਈਆ ਕਰਵਾਉਂਦੀ ਹੈਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਤੱਤੀ ਵਾਅ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਣ ਦਿੰਦੀਜਿਹੜੇ ਬਦਨਸੀਬ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਵਿਛੋੜਾ ਦੇ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਮਾਂ ਦੇ ਪਿਆਰ ਤੋਂ ਵਾਂਝੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ - ਮਾਂ ਦੀ ਅਸਲ ਅਹਿਮੀਅਤ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਪੁੱਛੋ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚੋਂ ਕਾਂ ਰੋਟੀ ਦੀਆਂ ਬੁਰਕੀਆਂ ਤਕ ਖੋਹ ਲੈਂਦੇ ਹਨਪਰ ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਦੇ ਕਈ ਸਵਾਰਥੀ ਅਤੇ ਕਲਯੁਗੀ ਅਖਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਪੁੱਤ ਮਾਂਵਾਂ ਦੇ ਬੁਢਾਪੇ ਨੂੰ ਰੋਲਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨਬਿਰਧ ਆਸ਼ਰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਬੁਢਾਪਾ ਬਤੀਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਦੀ ਦਰਦ ਭਰੀ ਦਾਸਤਾਨ ਵੀ ਦਿਲ ਦਹਿਲਾਉਣ ਵਾਲੀ ਹੈ

ਮਦਰ ਡੇਅ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਇਹ ਦਿਨ ਮਾਂ ਦੀ ਮਮਤਾ ਤੇ ਪਿਆਰ ਨੂੰ ਸੱਚੀ ਸੁੱਚੀ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਹੈਕਾਸ਼! ਮਮਤਾ ਦੀ ਮੂਰਤ ਮਾਂਵਾਂ ਠੰਢੀਆਂ ਛਾਂਵਾਂ ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਅਣਸੁਖਾਵੀਂ ਘਟਨਾ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਨਾ ਹੋਣ! ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਮਾਂ ਮਹਿੱਟਰ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਬਚਪਨ ਮਾਂ-ਪਿਆਰ ਤੋਂ ਸੱਖਣਾ ਹੋਵੇ!

*****

ਨੋਟ: ਹਰ ਲੇਖਕ ‘ਸਰੋਕਾਰ’ ਨੂੰ ਭੇਜੀ ਗਈ ਰਚਨਾ ਦੀ ਕਾਪੀ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਸੰਭਾਲਕੇ ਰੱਖੇ।)

(2766)

(ਸਰੋਕਾਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਲਈ: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.)

About the Author

ਐਡਵੋਕੇਟ ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਰਿਆੜ

ਐਡਵੋਕੇਟ ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਰਿਆੜ

Jalandhar, Punjab, India.
Phone: (91 - 93163 - 11677)
Email: (darshansriar@gmail.com)

More articles from this author