“ਜੋ ਲੋਕ ਮਾਂ ਦੇ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ, ਉਹ ...”
(13 ਜੂਨ 2018)

ਮਾਂ ਨਾਲੋਂ ਛੋਟਾ ਸ਼ਬਦ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਦਾ ਮਾਲਕ ਕੋਈ ਨਹੀਂ। ਮਾਂ ਦਾ ਜਿਗਰਾ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਧਰਤੀ ਮਾਂ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਆਪਣੇ ਉੱਤੇ ਸਹਿਣ ਕਰ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ਮਾਂ ਵਰਗਾ ਪਿਆਰ ਕੋਈ ਕਰ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਅਤੇ ਮਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਕੋਈ ਲੈ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। ਬੱਚਾ ਮਾਂ ਦਾ ਖੂਨ ਲੈਕੇ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਪਲਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਦ ਵੀ ਹਰ ਤਕਲੀਫ਼ ਝੱਲਦੀ ਹੋਈ ਪਾਲਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਇਸ ਕਰਕੇ ਹਰ ਤਕਲੀਫ਼ ਝੱਲਦੀ ਹੈ ਕਿ ਮੇਰਾ ਪੁੱਤ ਜਵਾਨ ਹੋ ਕੇ ਮੇਰੀਆਂ ਤਕਲੀਫਾਂ ਖਤਮ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ। ਉਸ ਨੂੰ ਕਦੇ ਚਿੱਤ ਚੇਤੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਮੇਰਾ ਪੁੱਤ ਮੈਨੂੰ ਜਿਉਂਦੇ ਜੀਅ ਕਿੰਨੀ ਵਾਰ ਮਾਰੇਗਾ।

ਜਦੋਂ ਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਨੁਕਸ ਹੀ ਵਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗ ਜਾਣ ਤਾਂ ਮਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਤ ਕੋਹ ਕੋਹ ਕੇ ਮਾਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੀੜ ਜਣੇਪੇ ਦੀ ਪੀੜ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਵਧੇਰੇ ਦਰਦ ਦੇਂਦੀ ਹੈ। ਜਣੇਪੇ ਦੀਆਂ ਪੀੜਾਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚੇ ਦੇ ਆਉਣ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਬੁੱਕਲ ਵਿੱਚ ਲੈਕੇ ਮਾਂ ਸਭ ਕੁਝ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਪੁੱਤ ਮਾਂ ਦੀ ਬੇਇਜ਼ਤੀ ਕਰਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਮਾਂ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਕਹੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦਾ ਦਰਦ, ਉਸ ਨੂੰ ਜੰਮਣ ਵੇਲੇ ਝੱਲੀਆਂ ਪੀੜਾਂ ਦਾ ਦਰਦ ਅਤੇ ਪੁੱਤ ਦਾ ਆਪਣੇ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋਣ ਦਾ ਦਰਦ ਝੱਲਣੇ ਪੈਂਦੇ ਨੇ। ਉਹ ਇੱਕ ਲਾਸ਼ ਵਾਂਗ ਤੁਰੀ ਫਿਰਦੀ ਹੈ। ਇੰਜ ਮਰਦੀ ਹੈ ਪੁੱਤ ਦੀ ਮਾਂ।

ਜਿਹੜਾ ਪੁੱਤ ਮਾਂ ਨੂੰ ਇੱਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦਾ, ਪਤਨੀ ਦੇ ਕਹਿਣ ਤੇ ਮਾਂ ਲਈ ਭੱਦੇ ਲਫ਼ਜ਼ਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨਾਲੋਂ ਰੱਬ ਵੀ ਰੁੱਸ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਾਂ ਪੁੱਤ ਨੂੰ ਅਸੀਸਾਂ ਦੇਂਦੀ ਨਹੀਂ ਥੱਕਦੀ ਪਰ ਜਦੋਂ ਮਾਂ ਦੀ ਰੂਹ ਰੋਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਦੀਆਂ ਅਸੀਸਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਵਾਹ ਵਹਿਣਾ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਪਾਠ ਪੂਜਾ ਅਤੇ ਦਾਨ ਦਾ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋਏਗਾ ਜੇਕਰ ਮਾਂ ਦੁੱਖੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਮਾਂ ਬੋਲਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਕਿਹਾ ਗਲਤ ਅਤੇ ਉਸ ਉੱਪਰ ਬਵਾਲ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਚੁੱਪ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਵੀ ਨੁਕਸ ਕੱਢੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਿਆਣਿਆਂ ਨੇ ਠੀਕ ਹੀ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਵਿੱਚ ਨੁਕਸ ਕੱਢਣ ਦੀ ਸੋਚ ਰੱਖੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਫੇਰ ਉਸਦੀ ਹਰ ਗੱਲ ਵਿੱਚ, ਹਰ ਕੰਮ ਖਾਮੀਆਂ ਹੀ ਵਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਫੇਰ ਤਾਂ ਇੰਜ ਹੋਇਆ, “ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਘਰ ਨਹੀਂ ਵੱਸਣਾ, ਰੋਟੀ ਖਾਂਦਿਆਂ ਤੇਰੀ ਦਾੜੀ ਹਿਲਦੀ ਹੈ।" ਜਦੋਂ ਮਾਂ ਨੂੰ ਵਾਰ ਵਾਰ ਮਾਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਖਤਮ ਹੁੰਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਿਹੜੀਆਂ ਲੜਕੀਆਂ ਅਜਿਹਾ ਕਰਵਾਉਂਦੀਆ ਹਨ, ਉਹ ਇੱਕ ਇਨਸਾਨ ਵਿੱਚੋਂ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਖਤਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਪੁੱਤਰ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੀ ਬੇਇਜ਼ਤੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਤੁਹਾਡੀ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਵੀ ਕਰੇਗਾ। ਹੈਲਨ ਰੋਲੈਂਡ ਅਨੁਸਾਰ, “ਆਪਣੇ ਪੁੱਤ ਨੂੰ ਬੰਦਾ ਬਣਾਉਂਦਿਆਂ ਇੱਕ ਔਰਤ ਨੂੰ ਵੀਹ ਸਾਲ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਦੂਸਰੀ ਉਸ ਨੂੰ ਵੀਹ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਮੂਰਖ ਬਣਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।” ਜਦੋਂ ਪਤਨੀ, ਪਤੀ ਨੂੰ ਮੂਰਖ ਬਣਾ ਲੈਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਹਰ ਥਾਂ ਮੂਰਖਤਾ ਵਿਖਾਏਗਾ।

ਮਾਂ ਨੂੰ ਰੱਬ ਨੇ ਇਸ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਮਾਂ ਜਦੋਂ ਔਲਾਦ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬੁੱਕਲ ਵਿੱਚ ਲੈਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਵੇ ਜਾਂ ਔਲਾਦ ਮਾਂ ਦੀ ਬੁੱਕਲ ਵਿੱਚ ਬੈਠਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਵੋ ਤਾਂ ਇਹ ਸਮਝ ਲਵੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਰੱਬ ਤੋਂ ਦੂਰ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਮਾਂ ਦਾ ਅਪਮਾਨ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਬੁਰਾ ਵਕਤ ਆਉਣ ਦੇ ਆਸਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਮਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਘਰ ਨੂੰ ਦੋਜ਼ਖ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹੋ। ਫ਼ਿਦਾ ਬੁਖਾਰੀ ਨੇ ਤਾਂ ਮਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ, “ਮੈਂ ਜਦ ਸੁਣਿਆ ਰੱਬ ਨੇ ਮਾਂ ਦੇ ਪੈਰੀਂ ਜੰਨਤ ਰੱਖੀ, ਮੈਨੂੰ ਮੇਰਾ ਵਿਹੜਾ ਉੱਚਾ ਲੱਗਦਾ ਏ ਮੱਕੇ ਨਾਲੋਂ।” ਸੋਚਕੇ ਵੇਖੋ, ਜਦੋਂ ਮਾਂ ਦੀ ਤੌਹੀਨ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਉਸ ਨੂੰ ਘੁੱਟ ਘੁੱਟ ਕੇ ਮਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਕਿੰਨਾ ਵੱਡਾ ਗੁਨਾਹ ਕਰ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹੋ।

ਮਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦਾ ਕੋਈ ਬਦਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ। ਹਰ ਕੋਈ ਤੁਹਾਡੀ ਕਮਾਈ ਪੁੱਛੇਗਾ, ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਮਾਂ ਹੀ ਹੈ ਜੋ ਇਹ ਪੁੱਛੇਗੀ ਕਿ ਪੁੱਤ ਰੋਟੀ ਖਾਧੀ? ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਗਾਸੋ ਅਨੁਸਾਰ, “ਮਾਂ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਆਪਣੀ ਭਾਵਾਤਮਿਕਤਾ ਕਾਰਨ ਅੱਜ ਵੀ ਸਰਬੋਤਮ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਮਾਂ ਇੱਕ ਗੁਣ ਹੈ ਤੇ ਮਾਂ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਗਿਆਨ ਆਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।” ਜੋ ਲੋਕ ਮਾਂ ਦੇ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ, ਉਹ ਮੂਰਖ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਿਹੜੇ ਮਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਪਿਆਰ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕੰਨ ਭਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ .ਉਹ ਮਹਾਂ ਮੂਰਖ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰ ਤੋਂ ਵੀ ਮਾੜੀ ਬਿਰਤੀ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਸੰਸਾਰ ਤੋਂ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੰਜ ਮਰਦੀ ਹੈ ਮਾਂ!

*****

(1190)