“ਪਿਤਾ ਦਿਵਸ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਦਿਨ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਸਫ਼ਰ ਦਾ ...”
(15 ਜੂਨ 2025)
ਹਰ ਸਾਲ ਜੂਨ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਤੀਜੇ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਪਿਤਾ ਦਿਵਸ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਦਿਨ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਉਸ ਅਣਥੱਕ ਸਫ਼ਰ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਕ ਪਿਤਾ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਤੈਅ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਨ ਸਾਨੂੰ ਉਸ ਬੁਨਿਆਦੀ ਤਾਕਤ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਹਰ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਪਿਤਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਪਿਤਾ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸ਼ਬਦ, ਜੋ ਆਪਣੇ ਵਿੱਚ ਪਿਆਰ, ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ, ਤਿਆਗ ਅਤੇ ਸਮਰਪਣ ਦੀਆਂ ਅਣਗਿਣਤ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸਮੇਟ ਕੇ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
ਪਿਤਾ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਅਤੇ ਸਥਿਰ ਸਤੰਭ ਵਜੋਂ ਦੇਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਛੋਟੇ ਸੀ, ਸਾਡੇ ਲਈ ਪਿਤਾ ਉਹ ਸੁਪਰਹੀਰੋ ਸੀ, ਜਿਸਦੀਆਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਾਹਾਂ ਸਾਨੂੰ ਹਰ ਡਰ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੀਆਂ ਸਨ। ਉਸ ਦੀ ਇੱਕ ਮੁਸਕਾਨ ਸਾਡੇ ਸਾਰੇ ਦੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਭੁਲਾ ਦਿੰਦੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸਦੀਆਂ ਸਖਤ ਸਿਖਲਾਈਆਂ ਸਾਨੂੰ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਸਿਖਾਉਂਦੀਆਂ ਸਨ। ਪਰ ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਅਸੀਂ ਵੱਡੇ ਹੁੰਦੇ ਗਏ, ਅਸੀਂ ਸਮਝਣ ਲੱਗ ਪਏ ਕਿ ਇਹ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਤੰਭ ਵੀ ਅੰਦਰੋਂ ਕਿੰਨਾ ਨਰਮ ਅਤੇ ਭਾਵੁਕ ਹੈ। ਪਿਤਾ ਦੀਆਂ ਉਹ ਅਣਕਹੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ, ਜੋ ਉਹ ਅਕਸਰ ਸਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਜ਼ਾਹਿਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਤਾਕਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਿਤਾ ਦਾ ਪਿਆਰ ਅਕਸਰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਝਲਕਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਸਵੇਰੇ ਜਲਦੀ ਉੱਠ ਕੇ ਕੰਮ ’ਤੇ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਸਾਡੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੋ ਸਕਣ। ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਬਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਸਾਡੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੋ ਸਕਣ। ਉਸਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਲਈ ਸੁਪਨੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਹ ਸੁਪਨਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਦਿਨ-ਰਾਤ ਇੱਕ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਅਸੀਂ ਉਸਦੀਆਂ ਸਖਤ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦੇ ਪਰ ਉਸ ਸਖਤੀ ਪਿੱਛੇ ਸਾਡੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਇੱਕ ਡਰ ਲੁਕਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਚਿੰਤਾ, ਇਹ ਫਿਕਰ, ਇਹ ਸਮਰਪਣ ਹੀ ਪਿਤਾ ਦੀ ਉਸ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਉਹ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਆਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।
ਪਿਤਾ ਦਿਵਸ ਸਾਨੂੰ ਮੌਕਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਉਸਦੀਆਂ ਅਣਕਹੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝੀਏ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਛੋਟੇ ਸੀ, ਸਾਡੀ ਹਰ ਜ਼ਿਦ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਉਸ ਨੇ ਕਿੰਨੀ ਵਾਰ ਆਪਣੀ ਜੇਬ ’ਤੇ ਭਾਰ ਪਾਇਆ ਹੋਵੇਗਾ, ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਕਦੇ ਅਹਿਸਾਸ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੱਤਾ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕੋਈ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤਿਆ, ਉਸਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਚਮਕ ਅਤੇ ਚਿਹਰੇ ’ਤੇ ਮੁਸਕਾਨ ਸਾਡੀ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗਵਾਹ ਸੀ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਮੁਸੀਬਤ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਉਸਦੀਆਂ ਉਹ ਚੁੱਪ ਦੀਆਂ ਰਾਤਾਂ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਸਾਡੇ ਭਵਿੱਖ ਬਾਰੇ ਸੋਚਦਾ ਸੀ, ਸ਼ਾਇਦ ਸਾਨੂੰ ਕਦੇ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਈਆਂ। ਪਿਤਾ ਦੀ ਇਹ ਚੁੱਪ, ਇਹ ਅਣਕਹੀ ਭਾਵਨਾ, ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਡੂੰਘੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਿਤਾ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਸਿਰਫ਼ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਆਰਥਿਕ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਤਕ ਸੀਮਿਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਉਹ ਸਾਡਾ ਪਹਿਲਾ ਅਧਿਆਪਕ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਜੀਵਨ ਦੇ ਸਬਕ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਿਵੇਂ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਸੱਚ ਅਤੇ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਦੀ ਕਦਰ ਕਿਵੇਂ ਕਰਨੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ, ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦਾ ਅਸਲ ਅਰਥ ਕੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਹਰ ਸਿਖਲਾਈ, ਭਾਵੇਂ ਸਖਤ ਜਾਂ ਨਰਮ, ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਦੀ ਇੱਕ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਗਲਤੀਆਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ, ਸਗੋਂ ਸਮਝਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਉਸ ਗਲਤੀ ਤੋਂ ਸਿੱਖ ਸਕੀਏ। ਉਸਦੀਆਂ ਇਹ ਸਿਖਲਾਈਆਂ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਉਹ ਨੀਂਹ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ।
ਕਈ ਵਾਰ ਅਸੀਂ ਇਹ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਪਿਤਾ ਵੀ ਇੱਕ ਮਨੁੱਖ ਹੈ, ਜਿਸਦੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ, ਡਰ ਅਤੇ ਸੁਪਨੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਚੁੱਪ ਵਿੱਚ ਲੁਕਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਇੱਕ ਸਮੁੰਦਰ ਜਿੰਨਾ ਪਿਆਰ, ਜੋ ਸ਼ਾਇਦ ਸਾਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਸਮਾਂ ਲਗਦਾ ਹੈ। ਪਿਤਾ ਦਿਵਸ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਮੌਕਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਉਸਦੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਣਕਹੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝੀਏ, ਉਸਦੇ ਤਿਆਗ ਨੂੰ ਸਤਿਕਾਰ ਦੇਈਏ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇਹ ਅਹਿਸਾਸ ਦਿਵਾਈਏ ਕਿ ਅਸੀਂ ਉਸ ਦੀ ਹਰ ਕੁਰਬਾਨੀ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਜੀਵਨ ਦੀ ਭੱਜ-ਦੌੜ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਦੇ ਪਾਉਂਦੇ, ਪਿਤਾ ਦਿਵਸ ਸਾਨੂੰ ਰੁਕ ਕੇ ਸੋਚਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਸਾਡੇ ਲਈ ਕਿੰਨਾ ਕੁਝ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਸਾਡੀ ਵਾਰੀ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਉਸਦੇ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਤਿਆਗ ਨੂੰ ਸਤਿਕਾਰ ਦੇਈਏ। ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਗੱਲਬਾਤ, ਇੱਕ ਗਰਮ ਜੱਫੀ, ਜਾਂ ਸਿਰਫ਼ “ਧੰਨਵਾਦ, ਪਿਤਾ ਜੀ” ਕਹਿਣਾ ਵੀ ਉਸਦੇ ਚਿਹਰੇ ’ਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਦੀ ਇੱਕ ਅਣਮੁੱਲੀ ਮੁਸਕਾਨ ਲਿਆ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਪਿਤਾ ਦਿਵਸ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਦਿਨ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਸਫ਼ਰ ਦਾ ਨਾਮ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਤਾ ਦੀਆਂ ਅਣਕਹੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪਿਆਰ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਦੌਲਤ ਹੈ। ਆਉ, ਇਸ ਪਿਤਾ ਦਿਵਸ ’ਤੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਸਮਾਂ ਦੇਈਏ, ਉਸਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸੁਣੀਏ, ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇਹ ਅਹਿਸਾਸ ਦਿਵਾਈਏ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਹਰ ਕੁਰਬਾਨੀ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਨੀਂਹ ਹੈ। ਪਿਤਾ - ਸਾਡਾ ਸੁਪਰ ਹੀਰੋ, ਸਾਡਾ ਸਹਾਰਾ, ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਛਾਂ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਬੋਹੜ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਉਹ ਅਣਮੁੱਲੀ ਤਾਕਤ, ਜਿਸਦੇ ਬਿਨਾਂ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਧੂਰੀ ਹੈ।
* * * * *
ਨੋਟ: ਹਰ ਲੇਖਕ ‘ਸਰੋਕਾਰ’ ਨੂੰ ਭੇਜੀ ਗਈ ਰਚਨਾ ਦੀ ਕਾਪੀ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਸੰਭਾਲਕੇ ਰੱਖੇ।
ਪਾਠਕਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਸਾਂਝੇ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰੋਕਾਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ: (This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.om)
