




“ਕਈ ਦਿਨ ਚਾਚਾ ਮਾਯੂਸ ਤੁਰਿਆ ਫਿਰਿਆ। ਜਦੋਂ ਮਨ ਹੋਰ ਓਦਰ ਗਿਆ ਤਾਂ ਮੈਂਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ...”
(19 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਭਲੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਸਨ ਜਦੋਂ ਅਜੇ ਮਾੜੇ ਬੰਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਬਾਕੀ ਸੀ। ਹੁਣ ਦੀ ਬੁੱਧੀ ਅਨੁਸਾਰ ...”
(19 ਅਪਰੈਲ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ 327.
“ਮੈਂ ਆਲੋਚਨਾ ਤੋਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹਾਂ। ਮੇਰੇ ਸਾਹਿਤ ਉੱਤੇ ਸਹੀ ਆਲੋਚਨਾ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਰਚਨਾ ਸਾਹਮਣੇ ...”
(18 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀਮੈਂਟ ਦੀ ਭਾਰੀ ਕਿੱਲਤ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਸੀਮੈਂਟ ਦਾ ਪਰਮਿਟ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ...”
(18 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਦੇਸ਼ ਵਾਸੀਓ ਜਾਗੋ! ਅੱਜ ਇਸ ਮੁਫ਼ਤ ਅਤੇ ਮੁਆਫ਼ ਦੇ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਫਸ ਕੇ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਲੜਨ ...”
(17 ਅਪਰੈਲ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 435.
“ਜਿਹੜਾ ਕੋਈ ਆਗੂ ਕਦੀ ਫੌਜ ਦੀ ਇਸ ਸਰਦਾਰੀ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਦੀ ਮਾੜੀ-ਮੋਟੀ ਵਿਚਾਰ ...”
(17 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਥਾਣੇਦਾਰ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ, “ਬਈ ਕਮਾਲ ਹੋ ਗਈ, ਲੱਭਦੇ ਕੀ ਸਾਂ ਤੇ ਮਿਲ ਕੀ ਗਿਆ? ਸੁਰਜੀਤ ਤੂੰ ਇੰਜ ਕਰ ...”
(17 ਅਪਰੈਲ 2011)
ਮਹਿਮਾਨ: 473.
“ਆਪਣੀ ਬੱਲੇ ਬੱਲੇ ਕਰਾਉਣ ਲਈ ਕਈ ਲੋਕ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਲੇਖਕ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਕਈ ਜੁਗਾੜਬੰਦੀਆਂ ...”
(16 ਅਪਰੈਲ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 424.
“ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਚੁੱਪ ਕੋਲ ਸੁੱਤੀਆਂ ਜ਼ਮੀਰਾਂ ਨੂੰ ਜਗਾਉਣ ਦਾ ਵੱਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਚੁੱਪ ਅੰਦਰ ...”
(16 ਅਪਰੈਲ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 564.
“ਜੇ ਪੁਸਤਕ ਦੇ ਮੁੱਖ ਬੰਦ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਇਕਾਗਰ ਚਿੱਤ ਹੋ ਕੇ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ...”
(15 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਮਹਾਂਪੁਰਸ਼ੋ, ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਮਾਲਕ ਹਰ ਸਾਲ ਕਿਰਾਏ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਭਾਲਦੇ ਨੇ। ਤੁਸੀਂ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਤਾਂ ..."
(15 ਅਪਰੈਲ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 353.
“ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਡਾ. ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਤੋਂ ਜ਼ਾਹਿਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਜ਼ਾਦੀ ਵੇਲੇ ਦੇਸ਼-ਵੰਡ ਦੇ ...”
(14 ਅਪਰੈਲ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 243
“ਵੋਟਾਂ ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਅਧਾਰਤ ਵੰਡ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੱਥੇ ਉੱਤੇ ਕਲੰਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵੱਖੋ-ਵੱਖ ...”
(14 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਚੁਣੇ ਹੋਏ ਸੇਵਕ ਲੱਠਮਾਰ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਰੇਤ, ਬਜਰੀ, ਕੇਬਲ, ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਤੇ ਭੂ ਮਾਫੀਏ ਨੇ ...”
(13 ਅਪਰੈਲ 20222)
ਮਹਿਮਾਨ: 224.
“ਜਲੂਸ ਤਾਂ ਮੰਨਿਆ ਪਰ ਆਹ ‘ਨਗਰ ਕੀਰਤਨ’ ਦੀ ਕੀ ਤੁਕ ਹੋਈ ...?” ਦੁਕਾਨ ਵਿੱਚ ਬੈਠਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ...”
(13 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਅਰੇ ਓ ਪੁਸ਼ਪਾ, ਦੇਖ ਤੋ, ਕੌਨ ਆਇਆ ਹੈ?” ਮਨਵੀਰ ਦੁਪਹਿਰ ਦਾ ਖਾਣਾ ਤਿਆਰ ਕਰ ਰਹੀ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ...”
(13 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਚੱਲਦੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਨਾਮ ਹੈ। ਇੱਕ ਥਾਂ ਖੜ੍ਹਾ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਤਾਂ ਪਾਣੀ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕ ਮਾਰਨ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ...”
(12 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ, ਪੁਰਾਣੇ ਅਤੇ ਸਥਾਪਤ ਕਹਾਣੀਕਾਰਾਂ, ਵਾਰਤਕਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਕਵੀਆਂ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ...”
(12 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਰਾਜੂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਆਂਢ ਗੁਆਂਢ ਭੇਜ ਕੇ ਸੱਤਰ ਰੁਪਏ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰ ਲਿਆ। ਮੇਰੇ ਲਈ ਉਹ ਸੱਤਰ ਰੁਪਏ ...”
(12 ਅਪਰੈਲ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 349.
“ਭਾਰਤ ਵਰਗੇ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ...”
(11 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਇਸ ਵਾਰੀ ਜਦੋਂ ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਦਾ ਪੇਚਾ ਪਿਆ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਨੇ ਫਿਰ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰ ਕੇ ਦੋਵਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ...”
(11 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਭਰਵੇਂ ਇਕੱਠ ਕਰਕੇ ਨਸ਼ਾ ਵੇਚਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਸੋਸ਼ਲ ਬਾਈਕਾਟ ...”
(11 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਸੀਨੇ ’ਚ ਦਰਦ ਚਿਹਰੇ ’ਤੇ ਮੁਸਕਾਨ ਹੈ, ... ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਜਾਪੇ ਅੱਜ ਦਾ ਇਨਸਾਨ ਹੈ। ...”
(10 ਅਪਰੈਲ 2020)
“ਅੱਜ ਲੇਟ ਕਿਵੇਂ ਹੋ ਗਈ, ਭੋਲੀ? ਮੈਂ ਤਾਂ ਤੈਨੂੰ ਕੱਲ੍ਹ ਜਾਣ ਲੱਗਿਆਂ ਹੀ ਆਖਿਆ ਸੀ ਕਿ ...”
(10 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਢਿੱਡੋਂ ਪਦਮਨੀ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਮੁਸ਼ਕਲ ਦੇ ਸਿਰੇ ਚੜ੍ਹ ਗਈ ...”
(9 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਨਹੀਂ, ਪਰਦੇਸ ਵਸਦੇ ਬਹੁਤੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਹੈ, ਜਿਹਨਾਂ ਦੇ ਵਡੇਰੇ ...”
(9 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਇਹਨਾਂ ਪੰਜ ਫਾਨਿਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇੱਕ ਛੇਵਾਂ ਫ਼ਾਨਾ ਵੀ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਭਾਜਪਾ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਤਿਆਰ ...”
(8 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਮੇਰੇ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਵੀ ਇੱਕ ਦੋ ਸਨ, ਜੋ ਕਸਬਿਆਂ ਦੇ ਗਰੀਬ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ...”
(8 ਅਪਰੈਲ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 192.
“ਤੈਨੂੰ ਪਤਾ ਉਹਨੇ ਮੇਰੇ ਬਾਰੇ ਕੀ ਬਕਵਾਸ ਮਾਰਿਆ! ਅਖੇ ਸੌ ਸੌ ਰੁਪਏ ਪਿੱਛੇ ਧਰਨਿਆਂ ’ਤੇ ...”
(7 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਵਾਹ ਉਇ ਮੇਰਿਆ ਭੋਲ਼ਿਆ ਚਾਚਿਆ! ਦੁਨੀਆ ਬਦਲ ਗਈ। ਕੀ ਤੋਂ ਕੀ ਹੋ ਗਿਆ। ਦੇਸ ਇੱਕ ਦੇ ਦੋ ...”
(7 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਸਵੈਮਾਨੀ ਲੋਕ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਤਲਖ ਹਕੀਕਤਾਂ ਤੋਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਘਬਰਾਉਂਦੇ ...”
(6 ਅਪਰੈਲ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 28.
“ਹਿੰਦੀ ਫਿਲਮਾਂ ਦੇ ਦਿੱਗਜ਼ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਰਾਜ ਕਪੂਰ, ਰਾਜ ਕਪੂਰ, ਬਲਰਾਜ ਸਾਹਨੀ, ਸੰਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ...”
(6 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਖੈਰਾਤਾਂ ਵੰਡਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਕੰਮੇ ਤੇ ਨਸ਼ੇੜੀ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਬਣਾਇਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ...”
(5 ਅਪਰੈਲ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 257.
“ਉੱਚੇ ਪਰਬਤ ਚੜ੍ਹ ਬੈਠੇ ਜੋ ... ਲਾਹ ਕੇ ਵਲੀ ਕੰਧਾਰੀ ਹੂੰਝੇ ... ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਜੋ ਰੱਤ ਚੂਸਦੇ ... ਭਾਗੋ ਮਾਇਆਧਾਰੀ ਹੂੰਝੇ ...”
(5 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਲੈ ਫੜ …” ਕਹੀ ਮੈਨੂੰ ਫੜਾਉਂਦਾ ਹੋਇਆ ਰਛਪਾਲ ਬੋਲਿਆ, “ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਤਾੜ ਕੇ ਰੱਖਿਆ ਕਰੋ ...”
(5 ਅਪਰੈਲ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 404.
“ਜਿਹੜਾ ਓਪਰਾ ਜਿਹਾ ਡਰ ਤਹਿਸੀਲਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦਫਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਡਰ ...”
(4 ਅਪਰੈਲ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 337.
“ਸਰਦਾਰਾ, ਲੜਕੀ ਲੈ ਜਾ। ਜੇ ਸੋਧਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਕਣ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਲੜਕੀ ਇੱਥੇ ਈ ਵਸੂ ...”
(4 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਖਾਣੇ ਦੇ ਡੱਬੇ ਵਿੱਚੋਂ ਰੋਟੀ ਕੱਢ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਅੱਗੇ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਰੋਟੀ ਵੱਲ ਵੇਖਿਆ ਹੀ ਨਹੀਂ ...”
(3 ਅਪਰੈਲ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 21.
“ਸਿਪਾਹੀ ਅਚਾਨਕ ਨੱਸ ਕੇ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਆਇਆ ਤੇ ਆਖਣ ਲੱਗਾ, “ਚਾਚਾ, ਕਿੱਧਰ ਮੂੰਹ ਚੱਕਿਐ! ਤੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ...”
(3 ਅਪਰੈਲ 2022)
Page 3 of 81
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
ਤੁਰ ਗਏ ਗਜ਼ਲਗੋ ਦੇਵ ਦਰਦ
* * *
ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਵਸ 2022
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀ ਦੀ ਸੂਖ਼ਮਤਾ ਦਾ ਸ਼ੀਸ਼ਾ ਸੀ:
ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਰੁਪਾਣਾ
* * *
ਪੁਸਤਕ: ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀ
ਲੇਖਕ: ਪ੍ਰਿ. ਸਰਵਣ ਸਿੰਘ
* * *
ਪੁਸਤਕ: ਜਦੋਂ ਤੁਰੇ ਸੀ
ਲੇਖਕ:
ਹਰਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਸੰਧਰ
* * *
***
ਖੇਤਾਂ ਦਾ ਪੁੱਤ : ਪਾਸ਼
ਸੰਪਾਦਕ : ਸੁਰਿੰਦਰ ਧੰਜਲ
***
***
***
***
***
ਬੈਸਟ ਐਕਟਰ ਅਵਾਰਡ
***
* * *
* * *
ਇੱਟਾਂ ਦੀ ਪੁਕਾਰ
ਇਹਨਾਂ ਇੱਟਾਂ ਦੀ ਪੁਕਾਰ ਸੁਣੋ!
ਇੱਟਾਂ ਮੂਹਰੇ ਦਾਨ ਵਾਲਾ ਡੱਬਾ ਪਿਆ ਹੈ। ਤੁਹਾਡੇ ਦਿੱਤੇ ਹੋਏ ਦਾਨ ਨਾਲ ਇਹਨਾਂ ਇੱਟਾਂ ਨੇ ਤਰੱਕੀ ਕਰਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਦਿਨ ਮਟੀ ਬਣਨਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਕਬਰ। ਫਿਰ ਇਕ ਮਜਾਰ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਡੇਰਾ।
ਫਿਰ ਇਸ ਡੇਰੇ ’ਤੇ ਕਿਸੇ ਵਿਹਲੜ ਨੇ ਆ ਕੇ ਤੁਹਾਡਾ ਰੱਬ ਬਣ ਕੇ ਬੈਠ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਹੀ ਦਿੱਤੇ ਪੈਸਿਆਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਹੋਰ ਨਵਾਂ ਰੱਬ ਬਣਾ ਲਵੋਗੇ।
ਤੇ ਫਿਰ ਉਸੇ ਰੱਬ ਕੋਲੋਂ ਤੁਸੀਂ ਮੁੰਡੇ ਮੰਗਿਆ ਕਰੋਗੇ, ਬਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵੀਜ਼ੇ ਲਵਾਇਆ ਕਰੋਗੇ ...।
* * *
ਮਹਿੰਦਰ ਸਾਥੀ
* * *
* * *
ਦਰਸ਼ਨ ਧੀਰ
10 ਫਰਵਰੀ 1935 - 9 ਅਪਰੈਲ 2021
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
ਸੁਖਮਿੰਦਰ ਸੇਖੋਂ ਦੀਆਂ ਦੋ ਪੁਸਤਕਾਂ
* * *
***
ਉੱਠ ਕਿਰਤੀਆ ਉੱਠ ਵੇ
ਉੱਠਣ ਦਾ ਵੇਲਾ ...
*****
*****
*****
***
*****
ਪ੍ਰੋ. ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਗੰਡਮ
*****
***