“ਇਸ ਘੋਸ਼ਣਾ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਵਿੱਚ ਤੁਰੰਤ, ਵਿਆਪਕ ਅਤੇ ਸਥਾਈ ਜੰਗਬੰਦੀ ਦੀ ਫੌਰੀ ਲੋੜ ...”
(9 ਨਵੰਬਰ 2024)

ਬ੍ਰਿਕਸ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਨਿਆਂਪੂਰਨ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਆਰਥਿਕ ਵਿਵਸਥਾ ਲਈ ਉਮੀਦ ਦੀ ਕਿਰਨ
ਪਰ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ...

ਬ੍ਰਿਕਸ (ਹੁਣ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਬ੍ਰਿਕਸ) ਦੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਖਤਮ ਹੋਏ 16ਵੇਂ ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਵਿੱਚ ਕਈ ਨੁਕਤੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਘੱਟ ਵਿਕਸਿਤ ਦੇਸ਼ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਚਾਹਵਾਨ ਹਨ। ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਿੱਧੇ ਫੌਜੀ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦੁਆਰਾ ਬਸਤੀਕਰਨ ਬਹੁਤ ਹੱਦ ਤਕ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਜਾਰੀ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਮਰਾਜੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨੇ ਦੂਸਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ’ਤੇ ਆਪਣੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਨਵੇਂ ਤਰੀਕੇ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਸਿਰਫ਼ ਕੁਝ ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਗੈਰ-ਪੂੰਜੀਵਾਦੀ ਮਾਰਗ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਸਲੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਸਨ, ਪਰ ਹੁਣ ਸਥਿਤੀ ਬਦਲ ਗਈ ਹੈ। ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਢਹਿ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਮਰਾਜਵਾਦ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਦੁਨੀਆਂ ’ਤੇ ਦਬਾ ਪਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਬਲਾਕ ਦੇ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੰਸਾਰ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਇੱਕ ਧਰੁਵੀ ਹੋਣ ਨਾਲ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਸਮੇਤ ਪਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਦੌੜ ਘਟੇਗੀ ਅਤੇ ਸਥਾਈ ਸ਼ਾਂਤੀ ਯਕੀਨੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਉਮੀਦ ਸੀ ਕਿ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ, ਜੋ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਦੇ ਮੁਹਾਵਰੇ ਹੇਠ ਨਵੀਂ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਨਾਅਰਾ ਸੀ, ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਅਬਾਦੀ ਲਈ ਵਰਦਾਨ ਸਾਬਤ ਹੋਵੇਗੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋਣਾ। ਅਸੀਂ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਅਮੀਰ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਜਾਂ ਗੁਪਤ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਦੇ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਧਦੀਆਂ ਜੰਗਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਨਵੀਂਆਂ ਆਰਥਿਕ ਸੰਧੀਆਂ, ਖਾਸ ਤੌਰ ’ਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਸੰਗਠਨ (ਡਬਲਯੂ.ਟੀ. ਓ.), ਭਾਵੇਂ ਇੱਕ ਬਹੁਪੱਖੀ ਸੰਧੀ ਹੈ, ਨੇ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਹੈ। ਬੌਧਿਕ ਸੰਪਤੀ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਧਾਰਾ ਨੇ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵਾਂਝੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਪੇਟੈਂਟ ਦੇ ਅਧੀਨ ਵਸਤੂਆਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਸਨ, ਹੁਣ ਇਸ ਨਵੀਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਉਤਪਾਦ ਪੇਟੈਂਟ ਦੇ ਅਧੀਨ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਕੋਵਿਡ ਦੀ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਪੱਛਮ ਦੀਆਂ ਵੈਕਸੀਨ ਉਤਪਾਦਕ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਲੁੱਟ ਨੇ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਛੋਟੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਜੇਕਰ ਉਹ ਟੀਕੇ ਖਰੀਦਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਨਿਰਧਾਰਤ ਸ਼ਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਮਿਲਟਰੀ ਇੰਡਸਟਰੀਅਲ ਕੰਪਲੈਕਸ (ਹਥਿਆਰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਉਦਯੋਗ ਸਮੂਹ) ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਮਾਸੂਮ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ’ਤੇ ਜੰਗੀ ਧੜਿਆਂ ਨੂੰ ਹਥਿਆਰ ਸਪਲਾਈ ਕਰਕੇ ਭਾਰੀ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਜੰਗ ਨੂੰ ਟਾਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ ਜਾਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਗੱਲਬਾਤ ਰਾਹੀਂ ਹੱਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਹਿਮਾਇਤ ਵਾਲੇ ਨਾਟੋ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦੇ ਰਹੀ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਜਾਇਨਵਾਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਗਾਜ਼ਾ ਦੇ ਬੇਸਹਾਰਾ ਲੋਕਾਂ ’ਤੇ ਅਸਧਾਰਨ ਹਮਲਾ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਯੂਐਨਓ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਪਰਾਧਿਕ ਅਦਾਲਤ (ਆਈਸੀਸੀ) ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਿਆਇਕ ਅਦਾਲਤ (ਆਈਸੀਜੇ) ਸਮੇਤ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਏ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਨਾ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਦੁਸ਼ਟਤਾ ਵਾਲਾ ਵਿਵਹਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਲੁਕਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪੱਛਮੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਗਾਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਸੰਘ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਏਜੰਸੀ UNRWA ’ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਣ ਦੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਨੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਖੇ ਮਰਨ ਅਤੇ ਫਲਸਤੀਨੀ ਨਸਲ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਪਣੀ ਰਣਨੀਤੀ ਦਾ ਪਰਦਾ ਫਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅਫਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਅੰਦਰੂਨੀ ਅਤੇ ਬਾਹਰੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਖ਼ਤਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਨਾਜ ਦੇ ਕੁੱਲ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਚ ਭੋਜਨ ਦੀ ਅਸੁਰੱਖਿਆ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਵੱਲ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ।

ਦੁਨੀਆਂ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਰਾਹ ਲੱਭ ਰਹੀ ਹੈ। ਗੁੱਟ ਨਿਰਲੇਪ ਅੰਦੋਲਨ (NAM) ਨਵੇਂ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋਏ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸਮੂਹਿਕ ਆਵਾਜ਼ ਸੀ। ਇਸ ਨੇ ਆਰਥਿਕ ਸਹਿਯੋਗ, ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖੇਤਰੀ ਅਖੰਡਤਾ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਲਈ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਇੱਕ ਅੰਦੋਲਨ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬਲਾਕ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋਣ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ। ਅੰਦੋਲਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਕੋਲ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਲੁੱਟਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। NAM ਨੇ ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਰੰਗਭੇਦ ਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ। ਇਸਨੇ ਫਲਸਤੀਨੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੰਘਰਸ਼ਸ਼ੀਲ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜਾਇਜ਼ ਹੱਕਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ। ਸੋਵੀਅਤ ਬਲਾਕ ਦੇ ਪਤਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ NAM ਨੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਦੋਸਤੀ ਲਈ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇਹ ਇੱਕ ਗੈਰ-ਹੋਂਦ ਵਾਲੀ ਤਾਕਤ ਬਣ ਗਈ।

ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਕਈ ਨਵੇਂ ਗਠਜੋੜ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। G7, G20, ਅਤੇ Quad ਪਰ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬ੍ਰਿਕਸ ਹੈ ਜੋ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ, ਰੂਸ, ਭਾਰਤ, ਚੀਨ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸਮੂਹ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਉੱਭਰਦੀਆਂ ਅਰਥ ਵਿਵਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਮੂਹ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ ਅਬਾਦੀ ਦਾ 41%, ਵਿਸ਼ਵ ਜੀਡੀਪੀ ਦਾ 24% ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ 16% ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹੈ। ਸਾਲ 2011 ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ ਗਈ ਬ੍ਰਿਕਸ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਤਿੰਨ ਥੰਮ੍ਹਾਂ, ਆਰਥਿਕ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨਾਲ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਬ੍ਰਿਕਸ ਦਾ ਸੰਖੇਪ ਰੂਪ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ, ਰੂਸ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੀਆਂ ਅਰਥ ਵਿਵਸਥਾਵਾਂ, ਜੋ ਇਕੱਠੇ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਅਬਾਦੀ ਦੇ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਲਈ ਵਿਕਾਸ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ 2001 ਵਿੱਚ ਗੋਲਡਮੈਨ ਸਾਕਸ ਦੇ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਜਿਮ ਓ’ਨੀਲ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਬ੍ਰਿਕਸ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਦਿਖਾਈ ਹੈ। ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਆਪਸੀ ਸਤਿਕਾਰ ਅਤੇ ਸਮਝ, ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਸਮਾਨਤਾ, ਏਕਤਾ, ਲੋਕਤੰਤਰ, ਖੁੱਲ੍ਹੇਪਨ, ਸਮਾਵੇਸ਼, ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਸਹਿਮਤੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, ‘ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਬ੍ਰਿਕਸ ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨਾਂ ਦੇ 16 ਸਾਲਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਤੀਆਂ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਸਿਆਸੀ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਤਿੰਨ ਥੰਮ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਬ੍ਰਿਕਸ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ, ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਰਾਹੀਂ ਸਾਡੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਲਈ ਇੱਕ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ, ਨਿਰਪੱਖ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਵਸਥਾ, ਇੱਕ ਪੁਨਰ-ਸੁਰਜੀਤੀ ਅਤੇ ਸੁਧਾਰੀ ਬਹੁ-ਪੱਖੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਟਿਕਾਊ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਸਾਡੀ ਰਣਨੀਤਕ ਭਾਈਵਾਲੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਵਚਨਬੱਧ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।’

ਇਹ ਘੋਸ਼ਣਾ ਪੱਤਰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਸਕੱਤਰੇਤ ਅਤੇ ਹੋਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਸਟਾਫ ਦੀ ਰਚਨਾ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰੀ ਅਤੇ ਸੰਮਲਿਤ ਭੂਗੋਲਿਕ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਤੁਰੰਤ ਲੋੜ ’ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੂਟਨੀਤੀ, ਵਿਚੋਲਗੀ, ਸੰਮਲਿਤ ਸੰਵਾਦ ਅਤੇ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰੇ ਦੁਆਰਾ ਤਾਲਮੇਲ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਿਵਾਦਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਹੱਲ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਕਟਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਹੱਲ ਲਈ ਸਾਰੇ ਯਤਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਘੋਸ਼ਣਾ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਫੌਜੀ ਹਮਲੇ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਕੰਢੇ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਬੇਮਿਸਾਲ ਵਾਧੇ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਅਤੇ ਸੱਟਾਂ, ਜਬਰੀ ਉਜਾੜਾ ਅਤੇ ਨਾਗਰਿਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਤਬਾਹੀ ਹੋਈ ਹੈ, ’ਤੇ ਡੂੰਘੀ ਚਿੰਤਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਘੋਸ਼ਣਾ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਵਿੱਚ ਤੁਰੰਤ, ਵਿਆਪਕ ਅਤੇ ਸਥਾਈ ਜੰਗਬੰਦੀ ਦੀ ਫੌਰੀ ਲੋੜ ’ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੋਵਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਬੰਧਕਾਂ ਅਤੇ ਨਜ਼ਰਬੰਦਾਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਬੰਧਕ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਦੀ ਤੁਰੰਤ ਅਤੇ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ਰਤ ਰਿਹਾਈ ਅਤੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਰੁਕਾਵਟ ਦੇ ਟਿਕਾਊ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਦੀ ਲੋੜ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਇਆ ਹੈ। ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਅਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਹਮਲਾਵਰ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਅਤੇ ਦੋ-ਰਾਜ ਹੱਲ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਪ੍ਰਤੀ ਅਟੁੱਟ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਫਲਸਤੀਨ ਰਾਜ ਦੀ ਪੂਰੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿੱਪ ਲਈ ਸਮਰਥਨ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਘੋਸ਼ਣਾ ਪੱਤਰ ਬਾਹਰੀ ਪੁਲਾੜ (PAROS) ਵਿੱਚ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਦੌੜ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਨਿਸ਼ਸ਼ਤ੍ਰੀਕਰਨ ਦੀ ਵੀ ਮੰਗ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਵਿਡੰਬਨਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਘੋਸ਼ਣਾ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਕਈ ਮੁੱਦਿਆਂ ’ਤੇ ਇਹ ਇੱਕ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਕਦਮ ਹੈ ਪਰ ਬ੍ਰਿਕਸ NAM ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਘੱਟ ਇਕਸਾਰ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ NAM ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਖੁਦ ਨਵੇਂ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋਏ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਸੀ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਬ੍ਰਿਕਸ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਤਾਕਤਵਰ ਰੂਸ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਹੈ।

ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦੀ ਬਜਾਏ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਆਪਣੀ ਮੁਦਰਾ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰ ਦੀ ਆਮ ਸਹਿਮਤੀ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਰਾਹਤ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਸਾਬੋਤਾਜ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇਗਾ, ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

*     *    *     *     *

ਨੋਟ: ਹਰ ਲੇਖਕ ਸਰੋਕਾਰ ਨੂੰ ਭੇਜੀ ਗਈ ਰਚਨਾ ਦੀ ਕਾਪੀ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਰੱਖੇ।
(5431)
ਰਚਨਾਵਾਂ ਸਬੰਧੀ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਸਾਂਝੇ ਕਰੋ:  (This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.)