“ਚੁੱਪ ਕਰਕੇ ਪੈਸੇ ਹਜ਼ਮ ਕਰੋ, ਜਦੋਂ ਕੁਝ ਹੋਊ, ਵੇਖਿਆ ਜਾਊ।” ਦੀ ਸਲਾਹ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ...”
(25 ਜੂਨ 2021)
“ਡੈਡੀ ਕੁਝ ਪੈਸੇ ਭੇਜੇ ਨੇ, ਮੰਮੀ ਵਾਲੇ ਅਕਾਊਂਟ ਵਿੱਚ ਵੇਖ ਲਿਆ ਜੇ।”
ਮੈਲਬੌਰਨ ਤੋਂ ਬੇਟੇ ਲੱਕੀ ਦਾ ਫੋਨ ਸੁਣਕੇ ਸਵੇਰੇ ਸਵੇਰੇ ਹੀ ਮਨ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੋ ਗਿਆ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਕਈ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਅਜਿਹਾ ਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਤਾਕੀਦ ਵੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਮੇਰੇ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਮਨ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਉਸਨੇ ਪੈਸੇ ਭੇਜ ਦਿੱਤੇ। ਕਾਰਨ ਇਹ ਕਿ ਇੱਕ ਤਾਂ ਮੈਂਨੂੰ ਉੱਕਾ ਹੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਦੂਜਾ ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਕੁਝ ਪੈਸੇ ਬਚਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਵੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਅਕਸਰ ਹੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹਾਂ। ਘੰਟੇ ਕੁ ਬਾਅਦ ਸਰਦਾਰਨੀ ਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਚੁਰੰਜਾ ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਆਉਣ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਮੋਬਾਇਲ ’ਤੇ ਆ ਗਿਆ ਤੇ ਗੱਲ ਆਈ ਗਈ ਹੋ ਗਈ।
ਹੈਰਾਨਗੀ ਦੀ ਗੱਲ ਉਦੋਂ ਹੋਈ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸੁਨੇਹਾ ਆ ਗਿਆ ਕਿ ਇਸੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਇੰਨੇ ਹੀ ਪੈਸੇ ਹੋਰ ਆ ਗਏ ਹਨ। ਚੁਰੰਜਾ ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਸਾਡੇ ਵਰਗੇ ਸਧਾਰਨ ਜਿਹੇ ਬੰਦੇ ਲਈ ਕਾਫੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰਕਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਕਦਮ ਦੁੱਗਣੀ ਰਕਮ ਆ ਜਾਣ ’ਤੇ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਜਣੇ ਇਹ ਸੋਚ ਕੇ ਹੈਰਾਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਵੀ ਹੋ ਰਹੇ ਸਾਂ ਕਿ ਜਿਸ ਕਿਸੇ ਕੋਲੋਂ ਵੀ ਇਹ ਗਲਤੀ ਹੋਈ ਹੋਵੇਗੀ, ਉਹ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰੇਗਾ? ਪੈਸੇ ਕਾਹਦੇ ਆਏ, ਸਾਨੂੰ ਸਭ ਨੂੰ ਖਲਗਜਣ ਵਿੱਚ ਪਾ ਗਏ।
ਹਾਰ ਕੇ ਬੇਟੇ ਲੱਕੀ ਨੂੰ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਫੋਨ ਕੀਤਾ।
ਉਹ ਚਾਰੇ ਖੁਰ ਚੱਕੀ ਫਿਰੇ। ਅਖੇ, “ਇਹ ਪੈਸੇ ਸਾਡੇ ਨਹੀਂ ਡੈਡੀ, ਮੈਂ ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਇੱਕੋ ਵਾਰੀ ਪੈਸੇ ਭੇਜੇ ਨੇ, ਸਿਰਫ਼ ਚੁਰੰਜਾ ਹਜ਼ਾਰ। ਦੂਜੀ ਵਾਰੀ ਆਏ ਪੈਸੇ ਮੇਰੇ ਨਹੀਂ, ਕਿਧਰੇ ਕੋਈ ਗਲਤੀ ਹੋ ਗਈ ਏ ਬੈਂਕ ਵਾਲਿਆਂ ਤੋਂ, ਤੁਸੀਂ ਜਾ ਕੇ ਪਤਾ ਕਰੋ ਹੁਣੇ ਈ।” ਚੋਰ ਨਾਲੋਂ ਪੰਡ ਕਾਹਲੀ ਸੀ।
ਉਸ ਦਿਨ ਤਾਂ ਮੈਂ ਦਫਤਰ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝੇ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਬੈਂਕ ਨਾ ਜਾ ਸਕਿਆ, ਪਰ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਵੀ ਕਰੀਬ ਦੁਪਹਿਰ ਹੀ ਹੋ ਗਈ। ਬੈਂਕ ਦੇ ਸਬੰਧਿਤ ਕਲਰਕ ਨੇ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਮੈਂਨੂੰ ਗਲੋਂ ਲਾਹੁਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਕਿ ਇਹ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਮੁੰਬਈ ਸ਼ਾਖਾ ਤੋਂ “ਡੀਲ” ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਮੇਰੀ ਕੋਈ ਵੀ ਮਦਦ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਮੈਂ ਭਾਵੇਂ ਉਸਦੇ ਇਸ ਜਵਾਬ ਤੋਂ ਅਸੰਤੁਸ਼ਟ ਸਾਂ, ਪਰ ਕਰ ਵੀ ਕੀ ਸਕਦਾ ਸਾਂ? ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਤਾਂ ਬੇਟਾ ਫੋਨ ’ਤੇ ਫੋਨ ਕਰਕੇ ਦੂਜੀ ਵਾਰੀ ਆਏ ਪੈਸਿਆਂ ਨੂੰ “ਹੱਥ ਨਾ ਲਾਉਣ” ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਮੇਰੀ ਹਾਲਤ ਬੜੀ ਤਰਸਯੋਗ ਬਣੀ ਹੋਈ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਂਨੂੰ ਕੋਈ ਵੀ ਹੱਥ ਪੱਲਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਫੜਾ ਰਿਹਾ। ਮੈਂ ਖ਼ੁ਼ਦ ਵੀ ਬੇਗਾਨੇ ਪੈਸੇ ਨੂੰ ਵਰਤਣਾ ਤਾਂ ਦੂਰ, ਅਜਿਹਾ ਸੋਚਣਾ ਵੀ ਗੁਨਾਹ ਸਮਝ ਰਿਹਾ ਸਾਂ।
ਚਾਣਚੱਕ ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਦੋ ਛੁੱਟੀਆਂ ਆ ਗਈਆਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮੈਂਨੂੰ ਜਿਹੜੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਸੁਣਨੇ ਪਏ, ਮੈਂਨੂੰ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲ ਸਕਣਗੇ। ਦਿਹਾੜੀ ਵਿੱਚ ਕਈ ਕਈ ਵਾਰੀ ਆਏ ਫੋਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬੇਟਾ ਲੱਕੀ ਨਸੀਹਤ ਦਿੰਦਾ, “ਡੈਡੀ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੈਸਿਆਂ ਵੱਲ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਝਾਕਣਾ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਸਾਡੇ ਨੀ ਹੈਗੇ। ਮੇਰੇ ਹੀ ਵਰਗੇ ਕਿਸੇ ਮੁੰਡੇ ਦੇ ਹੋਣੇ ਨੇ, ਜੋ ਦਿਨ ਰਾਤ ਇੱਥੇ ਮਿਹਨਤ ਕਰਦਾ ਹੋਊ। ਸਾਨੂੰ ਪਤੈ, ਇੱਕ ਇੱਕ ਡਾਲਰ ਲਈ ਕੀ ਕੀ ਪਾਪੜ ਵੇਲਣੇ ਪੈਂਦੇ ਆ, ਹੱਥਾਂ ’ਚੋਂ ਲਹੂ ਸਿੰਮਣ ਲਗਦਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਕਿਤੇ ਜਾ ਕੇ ਡਾਲਰਾਂ ਦਾ ਮੂੰਹ ਵੇਖੀਦੈ।” ਇਹ ਸੁਣਦੇ ਹੀ ਮੇਰੀ ਭੁੱਬ ਨਿਕਲ ਗਈ।
ਚੇਤਾ ਆਇਆ ਕਿ ਮਹੀਨਾ ਕੁ ਪਹਿਲਾਂ ਮੇਰੀ ਬੇਟੀ ਅਮਨਦੀਪ ਨੇ ਆਪਣੇ ਇਸੇ ਛੋਟੇ ਵੀਰੇ ਦੇ ਕੰਮ ਕਰ ਕਰ, ਚੀਰੇ ਪਏ ਹੱਥ, ਵੀਡੀਓ ਕਾਲ ’ਤੇ ਵੇਖ ਕੇ ਮੈਂਨੂੰ ਦੱਸਦਿਆਂ ਅੱਖਾਂ ਸਿੱਲੀਆਂ ਕਰ ਲਈਆਂ ਸਨ। ਇਹ ਗੱਲ ਵੀ ਇੱਥੇ ਦੱਸਣਯੋਗ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਸਾਰੀ ਦਿਹਾੜੀ ਜਿਹੜਾ ਕੰਮ ਕਰਦਿਆਂ ਉਸ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਚੀਰੇ ਪਏ ਸਨ, ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ “ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਅ ਜੀ” ਨੇ ਲੱਕੀ ਨੂੰ “ਟਰੇਨਿੰਗ ਓ ਕੇ” ਕਹਿ ਕੇ ਖਾਲੀ ਹੱਥ ਹੀ ਵਾਪਸ ਘਰੇ ਤੋਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਯਾਦ ਆਉਂਦਿਆਂ ਮੈਂਨੂੰ ਦੂਜੀ ਵਾਰੀ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਆਏ ਬੇਗਾਨੇ ਡਾਲਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੀ ਕਿਰਤ ਦਾ ਲਹੂ/ਪਸੀਨਾ ਚੋਂਦਾ ਨਜ਼ਰ ਆਇਆ।
ਬੈਂਕ ਵਾਲੇ ਕਈ ਦਿਨ ਮੈਂਨੂੰ ਇੱਕੋ ਹੀ ਗੱਲ ਕਹਿ ਕੇ ਟਰਕਾਉਂਦੇ ਰਹੇ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਥ ਵੱਸ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਮੁੰਬਈ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਹੀ ਹੱਥ ਵੱਸ ਹੈ।
“ਚੁੱਪ ਕਰਕੇ ਪੈਸੇ ਹਜ਼ਮ ਕਰੋ, ਜਦੋਂ ਕੁਝ ਹੋਊ, ਵੇਖਿਆ ਜਾਊ।” ਦੀ ਸਲਾਹ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਕਈ ਭੱਦਰ ਪੁਰਸ਼ ਵੀ ਮੇਰੇ ਕਮਲੇਪਣ ਦਾ ਮੌਜੂ ਉਡਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਬੇਟੇ ਨੇ ਮੈਂਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਸ਼ਾਮ ਫੋਨ ਕਰ ਕਰ ਕੇ ਮੇਰੇ ਨਾਸੀਂ ਧੂੰ ਦਿੱਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਨੇ ਮੈਂਨੂੰ ਕਈ ਦਿਨ ਡੌਰ ਭੌਰ ਕਰੀ ਰੱਖਿਆ।
ਆਖ਼ਿਰ ਇੱਕ ਦਿਨ ਇੱਕ ਸਿਆਣੇ ਬੈਂਕ ਕਰਮਚਾਰੀ ਨੇ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਰਜ਼ੀ ਲਿਖ ਕੇ ਦੇਵਾਂ ਕਿ ਦੁਬਾਰਾ ਆਈ ਹੋਈ ਰਕਮ ਮੇਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਹ ਮੇਰੀ ਅਰਜ਼ੀ ਮੁੰਬਈ ਭੇਜ ਕੇ ਇਹ ਪੈਸੇ ਜਾਮ ਕਰਵਾ ਦੇਣਗੇ ਅਤੇ ਸਾਲ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਖਾਤੇ ਦਾ ਮਿਲਾਣ ਹੋਣ ਉਪਰੰਤ ਇਸਦਾ ਹੱਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਮੈਂ ਇੰਞ ਹੀ ਕੀਤਾ। ਬੈਂਕ ਨੇ ਇਹ ਰਕਮ ਜਾਮ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਮੈਂ ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਰਖਰੂ ਹੋਇਆ ਅਨੁਭਵ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਮੈਂ ਧੀ ਦੀ ਡੋਲੀ ਤੋਰ ਕੇ ਵਿਹਲਾ ਹੋਇਆ ਹੋਵਾਂ।
*****
ਨੋਟ: ਹਰ ਲੇਖਕ ‘ਸਰੋਕਾਰ’ ਨੂੰ ਭੇਜੀ ਗਈ ਰਚਨਾ ਦੀ ਕਾਪੀ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਸੰਭਾਲਕੇ ਰੱਖੇ।)
(2861)
(ਸਰੋਕਾਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਲਈ: