BihariManderDr7ਸਾਡੀ ਇੱਥੇ ਇਹ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਬਣਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਖੁਦ ਇਮਾਨਦਾਰ ਹੋ ਕੇ ਬਗੈਰ ਕਿਸੇ ਲਾਲਚ ਦੇ ਅਤੇ ਬਗੈਰ ...
(4 ਨਵੰਬਰ 2023)


ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ
73ਵੀਂ ਸੋਧ ਰਾਹੀਂ ਪੰਚਾਇਤੀ ਰਾਜ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਸੰਵਿਧਾਨਿਕ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਕਰੀਬ ਢਾਈ ਲੱਖ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਨੂੰ ਵੱਧ ਅਧਿਕਾਰ ਦੇ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਣਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਮੀਦ ਸੀ ਕਿ ਗ੍ਰਾਮ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਸਥਾਨਕ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਬਣਾਉਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨਗੀਆਂਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਈ ਸੋਧਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜਾਬ ਪੰਚਾਇਤੀ ਰਾਜ ਐਕਟ 1994 ਬਣਿਆ ਜਿਸ ਅਧੀਨ ਸਾਡਾ ਪੰਚਾਇਤੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈਇਸ ਵਿੱਚ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਪਿੰਡ ਦਾ ਵਿਕਾਸ, ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਾਖਰ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਪੱਧਰ ਦੇ ਹੋਰ ਮਸਲਿਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ

ਪੰਚਾਇਤ ਨੂੰ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੀ ਮੁਢਲੀ ਇਕਾਈ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕ ਵੋਟਾਂ ਰਾਹੀਂ ਜਾਂ ਸਰਬ ਸੰਮਤੀ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਨੁਮਾਇੰਦਿਆਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਦੇ ਹਨਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਬਾਖੂਬੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨਲੋਕ ਵੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਇਸਦਾ ਸਬੂਤ ਪੰਚਾਇਤੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹੈਕਈ ਵਾਰ ਪੰਚਾਇਤੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਵੋਟ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ 100% ਨੂੰ ਵੀ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਪੰਚਾਇਤੀ ਚੋਣਾਂ ਪੂਰੇ ਜਲੋ ਨਾਲ ਲੜੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਇਸਦਾ ਦੁਖਦਾਈ ਪਹਿਲੂ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਅਤੇ ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੋਟਰਾਂ ਨੂੰ ਭਰਮਾਉਣ ਲਈ ਹੋਣ ਲੱਗ ਪਈ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਗਲਤ ਹੈਅਸੀਂ ਇਸ ਤੋਂ ਮੁਨਕਰ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ ਕਿ ਅਸੀਂ ਚੋਣਾਂ ਨੂੰ ਇੰਨਾ ਖਰਚੀਲਾ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਆਮ ਬੰਦਾ ਹੁਣ ਪੰਚਾਇਤ ਦੀ ਉਮੀਦਵਾਰੀ ਤੋਂ ਹੱਥ ਖਿੱਚਣ ਲੱਗਾ ਹੈ

ਪੰਚਾਇਤੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਅਤੇ ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ “ਲੈ ਲੈ ਤੂੰ ਸਰਪੰਚੀ ਵੇ ਸਰਕਾਰੀ ਪੈਸਾ ਖਾਵਾਂਗੇ” ਗੀਤ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈਪੰਚਾਇਤੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਦਖਲ ਨੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਨੂੰ ਹੋਰ ਹਵਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈਰਾਜਨੀਤਿਕ ਦਖਲ ਨਾਲ ਪੇਂਡੂ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਨੂੰ ਵੀ ਸੱਟ ਪਹੁੰਚੀ ਹੈਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਧੜੇ ਬਣ ਗਏ ਹਨਸਰਪੰਚ ਪਿੰਡ ਦੇ ਨਾ ਹੋ ਕੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨਸਰਪੰਚ ਦੀ ਚੋਣ ਪਿੰਡ ਲਈ ਨਹੀਂ, ਆਪਣੇ ਰੁਤਬੇ ਲਈ ਲੜੀ ਜਾਣ ਲੱਗੀ ਹੈਇਸ ਲਈ ਸਭ ਕੁਝ ਦਾਅ ’ਤੇ ਲਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅੰਨ੍ਹਾ ਪੈਸਾ ਖਰਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈਜੇਤੂ ਸਰਪੰਚ ਫਿਰ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਖ਼ਰਚ ਹੋਏ ਪੈਸੇ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਹੱਥ ਪੈਰ ਮਾਰਦਾ ਹੈਇਸ ਵਿੱਚੋਂ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਉਪਜਦਾ ਹੈਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨਾਲ ਰਲ ਕੇ ਕਈ ਸਰਪੰਚ ਲੀਡਰ ਬਣ ਗਏ, ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣ ਗਏ ਅਤੇ ਕਈ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਤਕ ਵੀ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਪਰ ਇਸ ਸਭ ਕਾਸੇ ਵਿੱਚ ਪਿੰਡ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਪਿੱਛੇ ਪੈਂਦਾ ਗਿਆਜਿਸ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਸਰਪੰਚਾਂ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਉਸ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਪਿੰਡਾਂ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ

ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪੰਚਾਇਤੀ ਰਾਜ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋਰ ਸੂਬਿਆਂ ਦੀ ਬਨਿਸਬਤ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਢੰਗ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈਇਸ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਲਗਭਗ 100% ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਰਹੀ ਹੈਪੰਚਾਇਤਾਂ ਕੋਲ ਵਿਕਾਸ ਕਾਰਜਾਂ ਲਈ ਸਰਕਾਰੀ ਫੰਡ ਵੀ ਬਹੁਤ ਆਏ ਹਨਕਈ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਕੋਲ ਖੁਦ ਦੇ ਵੀ ਚੰਗੇ ਆਰਥਿਕ ਸਾਧਨ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੰਚਾਇਤੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਆਮਦਨ ਮੁੱਖ ਹੈਲੇਕਿਨ ਇਸਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਪਿੰਡਾਂ ਦਾ ਉਹ ਵਿਕਾਸ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ, ਜੋ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀਕੁਝ ਕੁ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰ ਨਮੂਨੇ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੋਇਆ ਹੈਉਹਨਾਂ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਅਦਾਰੇ ਵੀ ਬਾਖੂਬੀ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਪਿੰਡਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਇੱਕ ਗੱਲ ਸਾਂਝੀ ਹੈ ਕਿ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਸਰਬ ਸੰਮਤੀ ਨਾਲ ਚੁਣੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸਰਪੰਚ ਇਮਾਨਦਾਰ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਹਨ

ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪੰਚਾਇਤੀ ਚੋਣਾਂ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨਇਹਨਾਂ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੰਚਾਇਤੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਸਭ ਦੀ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਬਣਦੀ ਹੈਬਹੁਤੀਆਂ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਬਾਰੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਪਤਾਪੰਚਾਇਤਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ ਤਾਂ ਕਿ ਉਹ ਇਹਨਾਂ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਕਰ ਸਕਣਇਸ ਲਈ ਪੰਚਾਇਤ ਦਾ ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਹੋਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸਰਪੰਚ ਤਾਂ ਪੜ੍ਹਿਆ ਲਿਖਿਆ ਅਤੇ ਸੂਝਵਾਨ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈਪੰਚਾਇਤੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਨੂੰ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਪੰਚਾਇਤ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀਪੈਸੇ ਦੇ ਜ਼ੋਰ ’ਤੇ ਬਣੀ ਪੰਚਾਇਤ ਤੋਂ ਤੁਸੀਂ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਦੀ ਉਮੀਦ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇਠੀਕ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੰਚਾਇਤੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਰਾਹੀਂ ਬਣੀ ਪੰਚਾਇਤ ਤੋਂ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਸ਼ੇਬੰਦੀ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰੋਗੇ? ਸਾਡੀ ਇੱਥੇ ਇਹ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਬਣਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਖੁਦ ਇਮਾਨਦਾਰ ਹੋ ਕੇ ਬਗੈਰ ਕਿਸੇ ਲਾਲਚ ਦੇ ਅਤੇ ਬਗੈਰ ਕਿਸੇ ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਪੰਚਾਇਤ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰੀਏਇੱਕ ਪੜ੍ਹੀ ਲਿਖੀ ਅਤੇ ਸੂਝਵਾਨ ਇਮਾਨਦਾਰ ਪੰਚਾਇਤ ਹੀ ਪਿੰਡ ਦਾ ਚੌਮੁਖੀ ਵਿਕਾਸ ਕਰਵਾ ਸਕਦੀ ਹੈਇਸ ਸਬੰਧੀ ਸਰਬ ਸੰਮਤੀ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਨੂੰ ਵਧਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ

ਜੇਕਰ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਸਰਬ ਸੰਮਤੀ ਨਾਲ ਵਧੀਆ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਬਣਾ ਲਈਏ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਸੂਬਾਈ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਵੀ ਸਮਰੱਥ ਹੋਵਾਂਗੇ ਇਸਦੀ ਸਾਰੀ ਦੀ ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸਾਡੀ ਆਪਣੀ ਬਣਦੀ ਹੈਕੱਲ੍ਹ ਕਲੋਤਰ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾਜੇਕਰ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਵੋਟ ਦੀ ਕੀਮਤ ਪਛਾਣਦੇ ਹੋਏ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵਧੀਆ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਸਮਾਂ ਸਾਡੇ ਲਈ ਵਧੀਆ ਹੋਵੇਗਾ

ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਚਿੱਟੇ ਦੇ ਨਸ਼ੇ ਨੇ ਬਹੁਤ ਘਰ ਬਰਬਾਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨਚਿੱਟੇ ਦੇ ਨਸ਼ੇ ਪ੍ਰਤੀ ਹੁਣ ਸਾਡੇ ਲੋਕ ਵੀ ਸੁਚੇਤ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ਾ ਰੋਕੂ ਕਮੇਟੀ ਵੀ ਬਣੀਆਂ ਹਨਜਦੋਂ ਕਿ ਇਹ ਕੰਮ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਬਾਖੂਬੀ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨਇਸ ਲਈ ਇਹ ਹੋਰ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਪੰਚਾਇਤੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਹਿੱਸਾ ਲਈਏ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਸੂਝਵਾਨ ਇਮਾਨਦਾਰ ਪੰਚ ਸਰਪੰਚ ਚੁਣੀਏਇਹ ਪੰਚਾਇਤੀ ਚੋਣਾਂ ਸਾਡੇ ਕਿਰਦਾਰ ਦਾ ਸ਼ੀਸ਼ਾ ਹੋਣਗੀਆਂਕੀ ਅਸੀਂ ਸੱਚਮੁੱਚ ਇਮਾਨਦਾਰ ਹਾਂ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਭਲਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ - ਸਾਡੀਆਂ ਚੁਣੀਆਂ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਇਹ ਗੱਲ ਸਿੱਧ ਕਰਨਗੀਆਂਆਓ ਅਸੀਂ ਅਹਿਦ ਕਰੀਏ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੰਚਾਇਤੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਪੂਰੀ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਅਤੇ ਸੂਝਬੂਝ ਦੇ ਨਾਲ ਹਿੱਸਾ ਲਵਾਂਗੇਅਸੀਂ ਨਾ ਪੈਸੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਨਸ਼ੇ ਦੇ ਲਾਲਚ ਵਿੱਚ ਆਵਾਂਗੇਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨੀ ਦੇ ਰੌਸ਼ਨ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹਾਂਸਾਡਾ ਇਹ ਕੀਤਾ ਅਹਿਦ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਹਾਈ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ

*****

ਨੋਟ: ਹਰ ਲੇਖਕ ‘ਸਰੋਕਾਰ’ ਨੂੰ ਭੇਜੀ ਗਈ ਰਚਨਾ ਦੀ ਕਾਪੀ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਸੰਭਾਲਕੇ ਰੱਖੇ।
(4448)
(ਸਰੋਕਾਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਲਈ: (This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.)

About the Author

ਡਾ. ਬਿਹਾਰੀ ਮੰਡੇਰ

ਡਾ. ਬਿਹਾਰੀ ਮੰਡੇਰ

Mander, Mansa, Punjab, India.
Phone: (91 - 98144 - 65017)
Email: (biharimander6@gmail.Com)