




“ਜਿਸ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਮੁਖੀ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਤੋਂ ਡਰ ਲੱਗਦਾ ਪਿਆ ਹੈ, ਉਹ ਦੇਸ਼ ਭਲਾ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਚਿਰ ...”
(17 ਜੁਲਾਈ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 575.
“ਪੁੱਤਰ ਅੱਗੋਂ ਤਪਿਆ ਹੋਇਆ ਬੋਲਿਆ, “ਉੱਥੇ ਕਿਸ ਕੋਲ ਜਾਵੋਗੇ? ਹੁਣ ਕੋਠੀ ਤਾਂ ਮੈਂ ਚੰਗੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ’ਤੇ ਵੇਚ ...”
(17 ਜੁਲਾਈ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 430.
“ਰੂਸ ਬੰਬਾਰੀ ਕਰ ਰਿਹੈ। ... ਉਮਰਾਂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਖਰਚ ਕੇ, ਚਾਅ ਨਾਲ ਬਣਾਏ, ਸਜੇ ਸਜਾਏ, ਭਰੇ ਭਰਾਏ, ਘਰ ਢਾਹ ਰਿਹੈ ...”
(16 ਜੁਲਾਈ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 518.
“ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪਟਿਆਲਾ ਦੇ ਸਮਾਣਾ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ‘ਸਰਪੰਚ’ ਨਾਂ ਦਾ ਸਪਤਾਹਿਕ ਅਖ਼ਬਾਰ ਨਿਕਲਦਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਆਪਣੀ ...”
(16 ਜੁਲਾਈ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 60.
“ਹੁਣ ਉੱਤਰੇਂਗਾ ਵੀ ਕਿ ਚੁੱਕ ਕੇ ਸੁੱਟਾਂ ਬਾਹਰ?” ਨੌਜਵਾਨ ਦੀਆਂ ਖਰੀਆਂ ਖਰੀਆਂ ਸੁਣ ਕੇ ਕੰਡਕਟਰ ਹੱਲੇ ਨਾਲ਼ ...”
(15 ਜੁਲਾਈ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 727.
“ਧੰਨ-ਕੁਬੇਰ ਅਤੇ ਉੱਚ ਮੱਧ ਵਰਗੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਲਈ ਸਿੱਖਿਆ, ਸਿਹਤ ਸਹੂਲਤਾਂ ਹਨ ਅਤੇ ਆਮ ਵਰਗ ਇਹਨਾਂ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ...।”
(15 ਜੁਲਾਈ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 531.
“ਪਾਟਿਆ ਹੋਇਆ ਜੀ ਵਿੱਚੋਂ। ਲਿਆਓ, ਛੇਤੀ ਕਰੋ। ਨਾਲੇ ਸਾਈਡ ’ਤੇ ਆ ਜਾਓ ਹੋਰ ਗਾਹਕ ਵੀ ...”
(14 ਜੁਲਾਈ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 518.
“ਹੋਰਨਾਂ ਪਿੰਡਾਂ ਵਾਂਗ ਇੱਥੇ ਵੀ ਧੜੇਬਾਜ਼ੀ ਸੀ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਸਰਪੰਚ ਵਿਰੁੱਧ ਘੁਸਰ-ਮੁਸਰ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ...”
(14 ਜੁਲਾਈ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 148.
“ਨਾਹਰਾ ਸੁਣਦਿਆਂ ਹੀ, ਉਹ ... ਤੁਰ ਪੈਂਦੇ ਹਨ ... ਪੈਟਰੋਲ, ਗੈਸ, ਤੇਲ, ਤਿਜ਼ਾਬ, ਲੈ ਕੇ ...”
(13 ਜੁਲਾਈ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 112.
“ਅਰੇ ਦਾਦਾ ਜੀ, ਕਿਆ ਜਬ ਹਮ ਆਪ ਕੇ ਘਰ ਜਾਏਂਗੇ ਤੋਂ ਤੁਮ ਮੁਝ ਸੇ ਪੇਸੇ ਲੇਂਗੇ? … ਤੁਮ ਹਮਾਰੇ ਮਹਿਮਾਨ ਹੋ ...”
(13 ਜੁਲਾਈ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 191.
“ਜੇ ਭੈੜੀ ਮੌਤ ਨਹੀਂ ਮਰਨਾ ਤਾਂ ਹਰ ਹਾਲ ਜੰਗਲ ਬਚਾਉਣੇ ਪੈਣੇ ਹਨ। ਵੱਧ ਦਰਖ਼ਤ ਲਾ ਕੇ ਹੀ ਹਵਾ ਸਾਫ਼ ...”
(12 ਜੁਲਾਈ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 25.
“ਇਹਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸਿਆਸੀ ਲੀਡਰ ਵੋਟਾਂ, ਨਜਾਇਜ਼ ਕਬਜ਼ਿਆਂ, ਫਿਰੌਤੀਆਂ, ਉਗਰਾਹੀਆਂ, ਨਸ਼ਿਆਂ ਆਦਿ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕਮਾਈਆਂ ...”
(12 ਜੁਲਾਈ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 214.
“ਮਹਿੰਗਾਈ ਸੱਤਵੇਂ ਅਸਮਾਨੀਂ ਚੜ੍ਹੀ ਹੋਈ ਹੈ ਅਤੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਸਿਖਰਾਂ ਛੋਹ ਰਹੀ ਹੈ। ਗਲਤ ਨੀਤੀਆਂ ਦਾ ਖਮਿਆਜ਼ਾ ...”
(11 ਜੁਲਾਈ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 46.
“ਜੀਵਨ ਇੱਕ ਦਮ ਪੰਜਾਹ ਸਾਲ ਪਿੱਛੇ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਅਸੀਂ ...”
(11 ਜੁਲਾਈ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 656.
“ਸਰਕਾਰ ਵਿਚਲੇ ਕੁਝ ਲੋਕ, ਸਿਆਸੀ ਵੀ ਤੇ ਅਫਸਰੀ ਜਮਾਤ ਵਾਲੇ ਵੀ, ਆਪਣੇ ਹਿਤਾਂ ਦਾ ਵੱਧ ਖਿਆਲ ...”
(10 ਜੁਲਾਈ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 510.
“ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਜਨਮ ਦੇ ਰਸਤੇ ਦਿਖਾਉਣ ਤੇ ਸਮਝਾਉਣ ਲਈ ‘ਆਸਥਾ’ ਦਾ ਢੋਲ ਵਜਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਵਰਗ-ਨਰਕ ...”
(10 ਜੁਲਾਈ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 127.
“ਹਥਿਆਰ ਅਤੇ ਨਸ਼ੇ ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਉਮਰ ਲੰਬੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਉਮਰ ਛੋਟੀ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ...”
(9 ਜੁਲਾਈ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 70.
“ਆਪਾਂ ਜੀਵਨ ਸਫ਼ਰ ਦੇ ਮੁਸਾਫ਼ਿਰ ਹਾਂ। ਇਸ ਮੁਸਾਫ਼ਰੀ ’ਤੇ ਲੋਭ ਲਾਲਚ, ਸਵਾਰਥ, ਗਰਜ ਦਾ ਪਰਛਾਵਾਂ ਨਾ ਪੈਣ ਦੇਣਾ ...”
(9 ਜੁਲਾਈ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 936.
“ਮੇਰੇ ਜਵਾਬ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਅਬਰਾਹਮ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਕੇ ਮੈਂ ਕਿਹਾ ...”
(8 ਜੁਲਾਈ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 517
“ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਠੀਕ ਹੈ ਡਾਕਟਰ, ਦੇਖ ਲਾਂਗੇ ਤੈਨੂੰ ਵੀ।” ਅਜਿਹੀ ਧਮਕੀ ਮੈਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੁਣੀ ਸੀ ...”
(8 ਜੁਲਾਈ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 520.
“ਏਜੰਟ ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ ਰੀਝਾਂ ਨਾਲ ਪਾਲੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਪਨਾਮਾ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਖਤਰਨਾਕ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ...”
(7 ਜੁਲਾਈ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 22
“ਪੈਸੇ ਕਿਹੜਾ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦਾ ਇਸ ਜ਼ਮਾਨੇ ’ਚ? ਤੁਸੀਂ ਦਸ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਸੈਕਲ ’ਤੇ ਦੁੱਧ ਢੋਂਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ, ਅੱਜ 100 ਬੱਸਾਂ ...)
(7 ਜੁਲਾਈ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 568.
“ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਮੁੱਢ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਗੀਤਾਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਸੀ; ਪਰ ਹੌਲੀ ਹੋਲੀ ਉਸ ਦੇ ਗੀਤਾਂ ਵਿੱਚ ਗੰਨ ਕਲਚਰ ...”
(6 ਜੁਲਾਈ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 98.
“ਗੱਗੀ ਵਿੱਚੋਂ ਹੀ ਕਾਹਲੀ ਅਤੇ ਉਤਸੁਕਤਾ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣ ਲੱਗ ਪਿਆ, “ਮੈਂ ਤਾਂ ਜੀ ਦਿਹਾੜੀ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ ਹੁਣ ...”
(6 ਜੁਲਾਈ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 666.
“ਸਮਾਜ ਦਾ ਕੋਈ ਵਰਗ ਚਾਹੇ ਉਹ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਧਿਰਾਂ ਹੋਣ, ਚਾਹੇ ਸਮਾਜ ਸੇਵੀ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ, ਸਾਹਿਤਕ ਜਾਂ ...”
(5 ਜੁਲਾਈ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 777.
Page 2 of 134
* * *
* * *
* * *
ਅੱਖਾਂ ਖੋਲ੍ਹੋ, ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਨਿਹਾਰੋ,
ਕੁਝ ਸੋਚੋ, ਕੁਝ ਵਿਚਾਰੋ!
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
ਪੁਸਤਕ: ਜਦੋਂ ਤੁਰੇ ਸੀ
ਲੇਖਕ:
ਹਰਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਸੰਧਰ
* * *
***
***
***
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
ਸੁਖਮਿੰਦਰ ਸੇਖੋਂ ਦੀਆਂ ਦੋ ਪੁਸਤਕਾਂ
* * *
*****
*****
*****
***
*****
ਪ੍ਰੋ. ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਗੰਡਮ
***