“ਚੀਨੀਆਂ ਨੂੰ ਅਫੀਮਚੀ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਬਰਤਾਨੀਆ ਦੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ...”
(7 ਸਤੰਬਰ 2023)
ਇਸ ਸਮੇਂ ਪਾਠਕ: 120.
ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਓਵਰਡੋਜ਼ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਕਈ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਲੈ ਰਹੀ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਇਕੱਲੇ ‘ਆਪ’ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ 200 ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਓਵਰਡੋਜ਼ ਨਾਲ ਮੌਤਾਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨਸ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਅਪਰਾਧ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਫੜੇ ਗਏ ਨਸ਼ੇੜੀਆਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਵਸੇਬਾ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭੇਜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। (ਇੰਡੀਆ ਟੂਡੇ 29-ਜੂਨ-2023)
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਮੈਡੀਕਲ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਰਿਸਰਚ (ਪੀਜੀਆਈਐੱਮਈਆਰ) ਦੇ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਮੈਡੀਸਨ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਸਾਲ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਿਤਾਬ ‘ਰੋਡਮੈਪ ਫਾਰ ਪ੍ਰੀਵੈਨਸ਼ਨ ਐਂਡ ਕੰਟਰੋਲ ਆਫ ਸਬਸਟੈਂਸ ਅਬਿਊਜ਼ ਇਨ ਪੰਜਾਬ’ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ 30 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ (ਪੰਜਾਬ ਦੀ 15.4 ਫੀਸਦੀ ਆਬਾਦੀ) ਇਸ ਸਮੇਂ ਨਸ਼ੇ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਤਾਜ਼ਾ ਅੰਕੜੇ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਨ: ਆਬਾਦੀ ਦਾ 10% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਨਸਿਕ ਰੋਗਾਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ, ਨਿਊਰੋਸਿਸ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਹਰ 1000 ਵਿੱਚੋਂ 15 ਵਿਅਕਤੀ ਨਸ਼ੇ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਪੁਰਾਣੀ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਲਤ 1000 ਵਿੱਚੋਂ 25 ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਕੈਪਟਨ ਅਮ੍ਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਕਾਂਗਰਸ ਸਰਕਾਰ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚੋਂ ਨਸ਼ੇ ਚਾਰ ਹਫਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਖਤਮ ਕਰ ਦੇਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕਰਦੀ ਚਲੀ ਗਈ। ਫਿਰ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ੇ ਖਤਮ ਕਰਨ ’ਤੇ ਆ ਗਈ। ਪ੍ਰੰਤੂ ਹੁਣ ਸਾਲ ਵੀ ਲੰਘ ਗਿਆ, ਨਸ਼ੇ ਘਟਣ ਦੀ ਥਾਂ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਨਸ਼ੇ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਆਸੀ ਇੱਛਾ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਹੜੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈ ਨਹੀਂ। ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ? ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਰਕਾਰਾਂ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਤਸਕਰਾਂ ਤੋਂ ਮਾਇਕ ਸਹਾਇਤਾ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਜੇ ਨਸ਼ਾ ਸੱਚਮੁੱਚ ਖਤਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਮੂਹਰੇ ਅਫੀਮਚੀ ਕਹੇ ਜਾਂਦੇ ਚੀਨ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਲਤ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਜਾਤ ਪਾਉਣ ਲਈ ਚੀਨ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਹੈ। ਚੀਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਚੀਨ ਵਿੱਚੋਂ ਨਸ਼ੇ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਡੇ ਮੂਹਰੇ ਇੱਕ ਆਇਨਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਜੇ ਸਰਕਾਰ ਕੋਲ ਸਿਆਸੀ ਇੱਛਾ ਸ਼ਕਤੀ ਹੋਵੇ ਤਦ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਸਮੁੱਚੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚੋਂ ਨਸ਼ੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਖਤਮ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਚੀਨ ਨੇ ਨਸ਼ੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹੱਲ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਡਰੱਗ ਕੰਟਰੋਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਅਨੁਕੂਲ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਬਿਊਰੋ ਆਫ ਸਟੈਟਿਸਟਿਕਸ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦੇ ਕੰਮ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਦਾ ਪੱਧਰ 2021 ਵਿੱਚ 96.78% ਤਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ।
ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਅਪਰਾਧਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਚੀਨ ਨੇ ਡਰੱਗ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਤਸਕਰੀ ਦੀ ਪੂਰੀ ਲੜੀ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਨ, ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਆਮਦ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਅਤੇ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਹੱਦ ਤਕ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਚਲਾਈਆਂ। ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਚੀਨ ਨੇ ਕੁੱਲ 451,000 ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੇਸਾਂ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 588,000 ਸ਼ੱਕੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਤੇ 305 ਟਨ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥ ਜ਼ਬਤ ਕੀਤੇ ਗਏ। 2021 ਵਿੱਚ, ਲਗਾਤਾਰ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਔਸਤ ਸਾਲਾਨਾ 20% ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਨਾਲ, 2017 ਵਿੱਚ 140,000 ਤੋਂ ਘਟ ਕੇ 54,000 ਤਕ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਹੋ ਗਈ।
ਡਰੱਗ ਰੀਹੈਬਲੀਟੇਸ਼ਨ (ਮੁੜ ਵਸੇਬਾ ਸੇਵਾਵਾਂ) ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਨਸ਼ਾ ਮੁਕਤੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਚੀਨ ਨੇ ਡਰੱਗ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ‘ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ’ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ। ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਬਿਮਾਰ ਅਤੇ ਅਪਾਹਜ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਮੁਫਤ ਨਸ਼ਾ ਪੁਨਰਵਾਸ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ 80% ਨਸ਼ਾ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਵਸੇਬਾ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਲਾਜ ਅਧੀਨ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਹਰ 15 ਨਸ਼ਾ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕੁੱਲ-ਵਕਤੀ ਸੋਸ਼ਲ ਵਰਕਰ ਦੁਆਰਾ ਸਹਾਇਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। 2021 ਦੇ ਅੰਤ ਤਕ ਚੀਨ ਵਿੱਚ 1,486,000 ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਨ, ਜੋ ਕਿ 2016 ਦੀ ਇਸੇ ਮਿਆਦ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 42.1% ਘਟ ਗਏ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਸਿਰਫ 1 ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ 3,403,000 ਲੋਕ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤਿੰਨ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਨਸ਼ਿਆਂ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ 2016 ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ 2.4 ਗੁਣਾ ਹੈ।
ਪ੍ਰਚਾਰ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਹੋਈ। ਰੋਕਥਾਮ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਚੀਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਿਸ਼ੋਰਾਂ ਉੱਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਸ਼ਾ ਰੋਕਥਾਮ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ। ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਡਰੱਗ ਪ੍ਰੀਵੈਨਸ਼ਨ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਡਿਜੀਟਲ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਹਰ ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਚੀਨ ਦੇ 230,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ 100 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਡਰੱਗ ਕੰਟਰੋਲ ਬਾਰੇ ਗਿਆਨ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਸਾਰੇ ਯਤਨਾਂ ਦੇ ਸਦਕਾ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਿੱਚ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਨਸ਼ੇ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਕਮੀ ਆਈ।
ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਡਾਇਵਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਪੂਰਵ ਰਸਾਇਣਾਂ ’ਤੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਚੀਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਪੂਰਵ-ਉਪਭੋਗਤਾ ਦੀ ਤਸਦੀਕ, ਡਾਇਵਰਸ਼ਨ ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਤੇ ਸਰੋਤ ਟਰੈਕਿੰਗ ਵਿਧੀ ਨੂੰ ਅਨੁਕੂਲ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਅਪਰਾਧਾਂ ’ਤੇ ਸਖ਼ਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਕੇ 15 ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਪੂਰਵ-ਅਨੁਮਾਨ ਰਸਾਇਣਾਂ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਤੈਅ ਕਰਕੇ, ਪੂਰਵ-ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ’ਤੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਨੂੰ ਵਧਾਇਆ ਹੈ।
ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਿਯੰਤਰਣ ਕਰਨ ਲਈ ਰੋਕਥਾਮ ਉਪਾਅ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਨਵੀਆਂ ਨਸ਼ੀਲੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਵਾਲੇ ਅਪਰਾਧਾਂ ’ਤੇ ਨਕੇਲ ਕੱਸਣ ਅਤੇ ਨਵੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਖੋਜ, ਵਿਕਾਸ, ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਚਲਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।
ਸੁਧਾਰ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾਜ਼ੁਕ ਡਰੱਗ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਬੁਨਿਆਦੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੁੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਡਰੱਗ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੁੱਦਿਆਂ ’ਤੇ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਚੀਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸਥਾਨਕ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ 139 ਕਾਉਂਟੀਆਂ, ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਨੂੰ ਦਰਪੇਸ਼ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਨਿਭਾਉਣ, ਨਿਸ਼ਾਨਾਬੱਧ ਅਤੇ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਉਪਾਅ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ, ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ, ਖੇਤੀ, ਤਸਕਰੀ, ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ, ਆਦਿ, ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਸਮੁੱਚੀ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਨਿਰੰਤਰ ਸੁਧਾਰ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਮਾਨਵਤਾ ਲਈ ਸਾਂਝੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਨਸ਼ਾ-ਮੁਕਤ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਵਧਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਚੀਨ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤਿੰਨ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਡਰੱਗ ਨਿਯੰਤਰਣ ਸੰਮੇਲਨਾਂ ਦਾ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਵਿਸ਼ਵ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ 2016 ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ 2019 ਛੰਧ ਮੰਤਰੀ ਪੱਧਰੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਏ ਵਚਨਬੱਧਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਚੀਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦੋ-ਪੱਖੀ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਪੱਖੀ ਪੱਧਰਾਂ ’ਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਡਰੱਗ ਕੰਟਰੋਲ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਵਿਹਾਰਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਡਰੱਗ ਕੰਟਰੋਲ ਯਤਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਚੀਨ ਨੇ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਡਰੱਗ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਐਕਸਚੇਂਜ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਤਸਕਰੀ ਨੂੰ ਨੱਥ ਪਾਉਣ ਲਈ ਸੰਯੁਕਤ ਨਸ਼ਾ ਵਿਰੋਧੀ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਚਲਾਈਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ, ਐੱਸਸੀਓ, ਬ੍ਰਿਕਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਪੱਖੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੇ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ।
ਸਥਾਨਕ ਪੱਧਰਾਂ ’ਤੇ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਪੰਜ ਉਪ-ਕੇਂਦਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨੈਸ਼ਨਲ ਡਰੱਗ ਲੈਬਾਰਟਰੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਇੱਕ ਡਰੱਗ ਲੈਬਾਰਟਰੀ ਤਕਨੀਕੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨੈੱਟਵਰਕ ਬਣਾਇਆ, ਜੋ ਪੂਰੇ ਚੀਨ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਚੀਨੀਆਂ ਨੂੰ ਅਫੀਮਚੀ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਬਰਤਾਨੀਆ ਦੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਸਾਮਰਾਜੀ ਤਾਕਤਾਂ ਪੈਸੇ ਦੀ ਖਾਤਰ ਮਾਨਵਤਾ ਦਾ ਘਾਣ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਭਾਰਤੀ ਬਸਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਫੀਮ ਉਗਾਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਚੀਨ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਅਫੀਮ ਦੀ ਲਤ ਦੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੀ ਦਰ ਸੀ।
ਅਫੀਮ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚੀਨ ਦੇ ਬਰਤਾਨੀਆਂ ਨਾਲ ਦੋ ਯੱਧ ਹੋਏ। ਪਹਿਲਾ ਅਫੀਮ ਯੁੱਧ 4 ਸਤੰਬਰ 1839 ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। ਬਰਤਾਨੀਆ ਨੇ 1842 ਵਿੱਚ ਜੰਗ ਜਿੱਤ ਲਈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਨਾਨਕਿੰਗ ਦੀ ਸੰਧੀ ਹੋਈ। ਇਸ ਸੰਧੀ ਨੇ ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਟਾਪੂ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ, ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਪਾਰੀ ਨਾਲ ਮੁਫਤ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਵਪਾਰ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ, ਅਤੇ ਚੀਨ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕੀਤੀ ਅਫੀਮ ਲਈ ਹਰਜਾਨਾ ਦੇਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ।
ਪਹਿਲੇ ਅਫੀਮ ਯੁੱਧ 1842 ਵਿੱਚ, ਚੀਨ ਦੀ ਹਾਰ ਅਤੇ ਨਾਨਕਿੰਗ ਦੀ ਸੰਧੀ ’ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਖਤਮ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਚੀਨੀਆਂ ਨੂੰ ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਦੇ ਟਾਪੂ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਆਰਥਿਕ ਖੁੱਲ੍ਹੇਪਣ/ਲਿਬਰਲ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ।
ਪੀਪਲਜ਼ ਰੀਪਬਲਿਕ ਆਫ ਚਾਈਨਾ ਨੇ ਨਸ਼ੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਿਆਸੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਜਿੱਠਿਆ, ਨਵੇਂ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਅਫੀਮ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਮੀਦ, ਭੋਜਨ, ਆਸਰਾ, ਕੰਮ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ।
ਮਾਓ ਜ਼ੇ-ਤੁੰਗ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ’ਤੇ 1950 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਬੇਰੋਕ ਦਮਨ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅਫੀਮ ਦੀ ਖਪਤ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਡੀਲਰਾਂ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਅਫੀਮ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਵੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਬੀਜੀਆਂ ਗਈਆਂ। 10 ਮਿਲੀਅਨ ਨਸ਼ੇੜੀਆਂ ਨੂੰ ਲਾਜ਼ਮੀ ਇਲਾਜ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਡੀਲਰਾਂ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੇ ਘਾਟ ਉਤਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਅਫੀਮ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਵੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਬੀਜੀਆਂ ਗਈਆਂ।
ਮਾਡਲ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ-ਵਿਆਪੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਸਪਸ਼ਟ ਸੁਧਾਰ ਲਿਆਂਦਾ ਸੀ। ਚੀਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸੰਗਠਨਾਤਮਕ ਲੀਡਰਸ਼ਿੱਪ ਨੂੰ ਵੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ, ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਪਸ਼ਟ ਕੀਤਾ, ਨੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਉਪਾਵਾਂ ਨੂੰ ਅਨੁਕੂਲ ਬਣਾਇਆ। ਚਾਈਨਾ ਨੈਸ਼ਨਲ ਨਾਰਕੋਟਿਕਸ ਕੰਟਰੋਲ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ 41 ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਸ਼ਾ ਵਿਰੋਧੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵਾਲੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਬੈਚ ਨੂੰ ਮਨੋਨੀਤ ਕੀਤਾ।
ਨਸ਼ਾ-ਵਿਰੋਧੀ ਅਤੇ ਗਰੀਬੀ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜ ਕੇ ਪੇਂਡੂ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਵਿੱਚ ਤਰੱਕੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਚੀਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਨਸ਼ਿਆਂ ਨਾਲ ਲੜਨ, ਗਰੀਬੀ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਕਾਰਨ ਗਰੀਬ ਹੋਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਠੋਸ ਯਤਨ ਕੀਤੇ।
ਮਾਨਵਤਾ ਲਈ ਸਾਂਝੇ ਅਤੇ ਉਜਵਲ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਲਈ ਇੱਕ ਨਸ਼ਾ-ਮੁਕਤ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਮੁੱਚੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਆਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਡਰੱਗ ਕੰਟਰੋਲ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਅੰਕੜਿਆਂ ਦਾ ਸ੍ਰੋਤ: ਦਫਤਰ, ਚਾਈਨਾ ਨੈਸ਼ਨਲ ਨਾਰਕੋਟਿਕਸ ਕੰਟਰੋਲ ਕਮਿਸ਼ਨ 1.7.2022
*****
ਨੋਟ: ਹਰ ਲੇਖਕ ‘ਸਰੋਕਾਰ’ ਨੂੰ ਭੇਜੀ ਗਈ ਰਚਨਾ ਦੀ ਕਾਪੀ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਸੰਭਾਲਕੇ ਰੱਖੇ।
(4204)
(ਸਰੋਕਾਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਲਈ: (