“ਜ਼ੋਹਰਾਨ ਮਮਦਾਨੀ ਇਸ ਚੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ ਨਿਊਯਾਰਕ ਦੇ ...”
(8 ਨਵੰਬਰ 2025)
ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸ਼ਹਿਰ ਨਿਊਯਾਰਕ ਦੇ ਨਵੇਂ ਮੇਅਰ ਜ਼ੋਹਰਾਨ ਮਮਦਾਨੀ ਨੇ ਨਾ ਕੇਵਲ ਉਮੀਦਵਾਰੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਡੈਮੋਕਰੈਟਿਕ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਐਂਡਰਿਉ ਕਿਊਮੋ, ਜਿਹੜਾ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਟੇਟ ਦਾ ਗਵਰਨਰ ਵੀ ਰਿਹਾ, ਦੀਆਂ ਚੀਕਾਂ ਕਢਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਬਲਕਿ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵੱਲੋਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਹਰ ਹਰਬੇ ਨੂੰ ਫੇਲ ਕਰਕੇ ਟਰੰਪ ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਵਿਰੋਧਤਾ ਅਤੇ ਧਮਕੀਆਂ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਨਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਮੇਅਰ ਦੀ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਮਮਦਾਨੀ ਨੇ ਮਹਾਂਨਗਰ ਦੇ ਲੋਕ-ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਉੱਭਰਦੇ ਹੋਏ ਸਾਰੇ ਵਰਗਾਂ ਦਾ ਸਾਥ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਨਿਊਯਾਰਕ ਮਹਾਂਨਗਰ ਵਾਸਤਿਵ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ melting pot ਹੈ। ਇੱਕ ਕਰੋੜ ਦੀ ਵਸੋਂ ਵਿੱਚ ਗੋਰੇ 35%, ਸਿਆਹ ਨਸਲ 22.7%, ਏਸ਼ੀਅਨ 15%, ਲੈਟਿਨ ਅਮਰੀਕਨ 18%, ਮਿਸ਼ਰਤ 10% ਅਤੇ ਕੇਵਲ 1% ਨੇਟਿਵ ਅਮਰੀਕਨ ਹਨ। ਨਿਊਯਾਰਕ ਭਾਵੇਂ ਚਾਰ ਸੌ ਸਾਲ ਹੀ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ ਪਰ ਹੁਣ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਵਿਤੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ਦਾ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨਹੀਂ ਜਿਸਦਾ ਦਫਤਰ ਇੱਥੇ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਡੀ ਸੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਕੈਪੀਟਲ ਸਿਟੀ ਬਣਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਈ ਵਰ੍ਹੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵੀ ਰਿਹਾ। ਐਟਲਾਂਟਿਕ ਮਹਾਂਸਾਗਰ ਅਤੇ ਖੂਬਸੂਰਤ ਬੰਦਰਗਾਹ ਵਾਲਾ ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਸੈਲਾਨੀਆ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਖਿੱਚ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ ਮਨਹੈਟਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਕੋਲ ਜਾਂਦਿਆਂ ਨਿਊਯਾਰਕ ਦਾ ਸੈਂਟਰਲ ਪਾਰਕ ਸਾਡੀ ਮਨਭਾਉਂਦੀ ਸੈਰਗਾਹ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਈ ਮੀਲਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲੇ ਇਸ ਪਾਰਕ ਵਿਚਦੀ ਤੁਰਦਿਆਂ ਟਾਈਮ ਸੁਕੇਅਰ ਪਹੁੰਚਦਿਆਂ ਟਾਈਮ ਦਾ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਚਲਦਾ ਹੈ।
ਜ਼ੋਹਰਾਨ ਮਮਦਾਨੀ ਦਾ ਜਨਮ ਭਾਵੇਂ ਯੁਗਾਂਡਾ ਵਿੱਚ 1991, 18 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਪਰ ਉਸਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਭਾਰਤ (ਪੰਜਾਬ) ਵਿੱਚ ਹਨ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ, ਮੀਰਾ ਨਾਇਰ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਪਿਤਾ ਅਮ੍ਰਿਤ ਲਾਲ ਨਈਅਰ ਇੱਕ ਆਈ ਏ ਐੱਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਉੜੀਸਾ ਵਿੱਚ ਤਾਇਨਾਤ ਸੀ। ਮੀਰਾ ਦੀ ਮਾਂ ਪ੍ਰਵੀਨ ਨਈਅਰ ਇੱਕ ਸਮਾਜ ਸੇਵਕ ਦੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਵਿਚਰਦੀ ਸੀ। ਮੀਰਾ ਦੀ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਸ਼ਿਮਲਾ, ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਤੇ ਹਾਰਵਰਡ ਤੋਂ ਹੋਈ ਹੈ। ਸਾਲ 1988 ਵਿੱਚ ‘ਸਲਾਮਬੰਬੇ’ ਫਿਲਮ ਦੀ ਨਿਰਮਾਤਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਪਛਾਣ ਫਿਲਮ ਜਗਤ ਵਿੱਚ ਬਣੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਿਸੀਸਿਪੀ ਮਸਾਲਾ, ਮੌਨਸੂਨ ਵੈਡਿੰਗ, ਉਸਦੀਆਂ ਕਈ ਫਿਲਮਾਂ ਦੀ ਭਰਪੂਰ ਤਾਰੀਫ ਹੋਈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਨ ਅਤੇ ਫਿਲਮ ਜਗਤ ਦੇ ਕਈ ਇਨਾਮਾਂ ਨਾਲ ਉਸ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਮੀਰਾ ਨਈਅਰ ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਕੋਲੰਬੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਟੀ ਨਿਊਯਾਰਕ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕ ਹੈ।
ਜ਼ੋਹਰਾਨ ਮਮਦਾਨੀ ਇਸ ਚੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ ਨਿਊਯਾਰਕ ਦੇ Queens Astoria ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਸੂਬੇ ਦੀ ਅਸੈਂਬਲੀ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਅਸੈਂਬਲੀ ਹਲਕਾ ਨਿਊਯਾਰਕ ਦੇ ਵੱਡੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਵੱਖਰੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਅੰਦਾਜ਼ ਅਤੇ ਖੂਬਸੂਰਤ ਪਛਾਣ ਕਰਕੇ ਉਹ ਜਲਦੀ ਆਪਣੀ ਡੈਮੋਕਰੈਟਿਕ ਪਾਰਟੀ ਦੀਆਂ ਸਫਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਆ ਗਿਆ। ਸਾਲ 2024 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਨਿਊਯਾਰਕ ਦੇ ਮੇਅਰ ਲਈ ਮੁਢਲੀ ਉਮੀਦਵਾਰੀ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਐਂਡਰਿਉ ਕਿਊਮੋ ਵਰਗੇ ਧਨੰਤਰ ਦੀ ਪੁੱਠੀ ਬਾਜ਼ੀ ਲਵਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਮੇਅਰ ਲਈ ਉਮੀਦਵਾਰ ਬਣ ਕੇ ਰਿਪਬਲਕਿਨਾਂ ਲਈ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਬਣ ਗਿਆ। ਡੌਨਲਡ ਟਰੰਪ ਖੁਦ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਮਮਦਾਨੀ ਨੂੰ ਹਰਾਉਣ ਲਈ ਉਸਦੇ ਪਿਛੋਕੜ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਕਹਿਕੇ ਭੰਡਣ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਕਸਰ ਨਹੀਂ ਛੱਡੀ ਸੀ ਪਰ ਅੱਜ ਚੁਣੇ ਜਾਣ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦਿਆਂ ਆਪਣੀ ਜਿੱਤ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਸਵੇਰ ਦੇ ਉਦੇ ਹੋਣ ਨਾਲ ਤਸ਼ਬੀਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਟਰੰਪ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਕ ਦਾਦਾਗਿਰੀ ਨੂੰ ਵੰਗਾਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿਸ ਨਿਊਯਾਰਕ ਨੇ ਮਮਦਾਨੀ ਨੂੰ ਐਨਾ ਉਭਾਰਿਆ ਹੈ, ਓਹੀ ਨਿਊਯਾਰਕ ਟਰੰਪ ਨੂੰ ਹਰਾਉਣ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਵੀ ਹੈ।
ਕਈ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਜਦੋਂ ਇਹ ਚੋਣ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਸੀ ਤਾਂ ਨਿਊਯਾਰਕ ਰਹਿੰਦੇ ਸਾਡੇ ਡਾਕਟਰ ਪੁੱਤਰ ਨੇ ਮਮਦਾਨੀ ਦੇ ਜਨਤਕ ਤੌਰ ਤਰੀਕੇ ਅਤੇ ਉਸ ਵੱਲੋਂ ਉਭਾਰੇ ਜਾ ਰਹੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੀ ਤਾਰੀਫ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਸਾਨੂੰ ਸ਼ੱਕ ਸੀ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਕੋਈ ਪਰਵਾਸੀ ਯੰਗਮੈਨ ਟਰੰਪ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨੂੰ ਕਾਟ ਕਰ ਸਕੇਗਾ। ਨਿਊਯਾਰਕ ਬਹੁਤ ਮਹਿੰਗਾ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ। ਮੈਟਰੋ ਰੇਲ ਵਿੱਚ ਸਫਰ ਕਰਕੇ ਲੋਕ ਦੂਰ ਦੂਰ ਆਪਣੇ ਕੰਮਾਂ ’ਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਘਰਾਂ ਦੇ ਮਹਿੰਗੇ ਕਿਰਾਏ, ਪਾਰਕਿੰਗ ਅਤੇ ਘਰਾਂ ਦੀਆਂ ਉੱਚੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਉਜਰਤਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਹਿੱਸਾ ਖਾ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਮਮਦਾਨੀ ਨੇ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਉੱਤੇ ਵੱਡੇ ਟੈਕਸ ਲਾਉਣ, ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਉਜਰਤਾਂ 30 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟਾ ਕਰਨ, ਘਰਾਂ ਦੇ ਕਿਰਾਏ ਫਰੀਜ਼ ਕਰਨ, ਫਰੀ ਸਿਟੀ ਬੱਸਾਂ ਅਤੇ ਪਬਲਿਕ ਚਾਈਲਡ ਕੇਅਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਫੋਕਸ ਕਰਕੇ ਜਨਤਕ ਹਿਮਾਇਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜ਼ੋਹਰਾਨ ਮਮਦਾਨੀ ਐਨੀ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਦਾ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾ ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦਾ ਨਿਊਯਾਰਕ ਮੇਅਰ ਬਣੇਗਾ।
ਪਿਛਲੇ ਵਰ੍ਹੇ ਹੀ ਜ਼ੋਹਰਾਨ ਮਮਦਾਨੀ ਦੀ ਸ਼ਾਦੀ ਰਾਮਾ ਦੁਵਾਜੀ ਨਾਲ ਹੋਈ ਹੈ। ਨੌਜਵਾਨ ਰਾਮਾ ਅਮਰੀਕਨ ਮੀਡੀਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਐਨੀਮੇਟਰ, ਇਲੱਸਟਰੇਟਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਕਤ ਲੰਡਨ ਦਾ ਮੇਅਰ ਸਾਦਿਕ ਖਾਨ, ਸਾਡਾ ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਹੁਣ ਨਿਊਯਾਰਕ ਦਾ ਮੇਅਰ ਜ਼ੋਹਰਾਨ ਮਮਦਾਨੀ, ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਦੋਹਤਾ, ਬਣਨ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਉਲਟ ਚੱਲ ਰਹੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾ ਮੋੜਾ ਪਿਆ ਹੈ। ਸਮੂਹ ਪੰਜਾਬੀ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੁਭ ਇੱਛਾਵਾਂ ਭੇਜਦੇ ਹਨ।
* * * * *
ਨੋਟ: ਹਰ ਲੇਖਕ ‘ਸਰੋਕਾਰ’ ਨੂੰ ਭੇਜੀ ਗਈ ਰਚਨਾ ਦੀ ਕਾਪੀ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਸੰਭਾਲਕੇ ਰੱਖੇ।
ਪਾਠਕਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਸਾਂਝੇ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰੋਕਾਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ: (