“ਪਿਆਰਾ ਸਿਆਂ, ਖੁਦਾ ਨਾ ਖਾਸਤਾ ਜੇ ਕਿਤੇ ਤੇਰਾ ਕੀਰਤਨ ਸੋਹਿਲਾ ਪੜ੍ਹਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ...”
(10 ਨਵੰਬਰ 2017)

ਸੰਨ 2002 ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਮੈਂ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਹਸਪਤਾਲ ਭਿਖੀਵਿੰਡ ਵਿਖੇ ਨਵਾਂ ਨਵਾਂ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਕੇ ਆਇਆ ਸਾਂ। ਉੱਥੇ ਮੇਰਾ ਵਾਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਪਿਆਰਾ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਪਿਆ, ਜੋ ਹੈ ਤਾਂ ਭਾਵੇਂ ਅਨਪੜ੍ਹ ਅਤੇ ਅੰਗੂਠਾ ਛਾਪ ਸੀ ਪਰ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਹੋਰਨਾਂ ਦਰਜ਼ਾਚਾਰ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਵਾਂਗ ਉਹ ਵੀ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਦੇਖ-ਦੇਖ ਕੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ-ਮੋਟੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਓਹੜ ਪੋਹੜ ਕਰਨ ਜੋਗਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਜੇ ਇਉਂ ਕਹਿ ਲਈਏ ਕਿ ਦੁਪਹਿਰੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਂ ਛੁੱਟੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਵੈਟਨਰੀ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਗੈਰ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿਚ ਉਹ ਪੂਰਾ ਸੂਰਾ ਡੰਗਰ ਡਾਕਟਰ ਹੋ ਨਿੱਬੜਦਾ। ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਕ ਵੀ ਆਪਣੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਸਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਹੱਸ ਕੇ ਨਾਲ ਲੈ ਜਾਂਦੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੀ ਬਨਿਸਬਤ ਉਸਦੀ ਫੀਸ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸੀ। ਕਈ ਵਾਰ ਤਾਂ ਉਹ ਘਰ ਦੀ ਕੱਢੀ ਦੇਸੀ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਦੋ-ਤਿੰਨ ਪੈੱਗ ਲਾ ਕੇ ਹੀ ਸਾਰ ਲੈਂਦਾ ਸੀ। ਫੀਸ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲੈਂਦਾ।

ਇੱਕ ਦਿਨ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ਼ਰਾਬ ਨਾਲ ਰੱਜਿਆ ਉਹ ਮੇਰੇ ਖਹਿੜੇ ਪੈ ਗਿਆ। ਆਖਣ ਲੱਗਾ, “ਅਫਸਰੋ ... ਤੁਸੀਂ ਮੇਰੇ ਇਕੱਲੇ ਇਕਹਿਰੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਕਿਤੇ ਨੌਕਰੀ ’ਤੇ ਲਗਵਾ ਦਿਉ। ਉਸ ਨੂੰ ਮੰਡੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀਆਂ ਬੋਰੀਆਂ ਚੁੱਕਦਿਆਂ ਦੇਖਕੇ ਮੈਨੂੰ ਬੜਾ ਤਰਸ ਆਉਂਦਾ।”

ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਹਾ. “ਪਿਆਰਾ ਸਿਆਂ ... ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਵਧਣ ਕਰਕੇ ਅੱਜ ਕੱਲ ਨੌਕਰੀ ਮਿਲਣੀ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ। ਰਿਸ਼ਵਤ ਦਾ ਬੋਲਬਾਲਾ ਵੀ ਇੰਨਾ ਹੈ ਕਿ ਨੌਕਰੀ ਮਿਲਣਾ ਤਾਂ ਇੱਕ ਪਾਸੇ, ਅੱਜ ਕੱਲ ਤਾਂ ਦਰਜਾ ਚਾਰ ਦੀ ਬਦਲੀ ਵੀ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਸ਼ਿਫਾਰਿਸ਼ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ।”

ਪਰ ਉਹ ਕਿੱਥੇ ਮੰਨੇ। ਆਖਣ ਲੱਗਾ, “ਸਰਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਟਾਲ ਰਹੇ ਹੋ। ਤੁਹਾਡੇ ਬਾਰੇ ਡਾ. ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਸਭ ਕੁਝ ਦੱਸ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਦੇ ਸੂਬਾਈ ਲੀਡਰ ਹੋ। ਤੁਸੀਂ ਜੇ ਦਿਲੋਂ ਚਾਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵਾਸਤੇ ਇਹ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਦੀ ਖੇਡ ਹੈ।”

ਖਹਿੜਾ ਛੱਡਦਾ ਨਾ ਦੇਖ ਕੇ ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, “ਅੱਜ ਕੱਲ ਸਭ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਭਰਤੀ ਬੰਦ ਹੈ। ਸਿਰਫ ਸਰਕਾਰੀ ਕਰਮਚਾਰੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਣ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿਚ ਹੀ ਉਸਦੇ ਵਾਰਸਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਇਕ ਨੂੰ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਰੋਟੀ-ਰੋਜ਼ੀ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਤਰਸ ਦੇ ਆਧਾਰ ਉੱਤੇ ਨੌਕਰੀ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਵੀ ਤਾਂ ਜੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਮਾਲੀ ਹਾਲਤ ਬਿਲਕੁਲ ਮਾੜੀ ਹੋਵੇ। ਘਰ ਵਿਚ ਕੋਈ ਕਮਾਊ ਮੈਂਬਰ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਭਾਵ ਹਾਲਤ ਸੱਚੀਂ-ਮੁੱਚੀਂ ਤਰਸਯੋਗ ਹੋਵੇ।”

ਉਪਰੋਕਤ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਬਾਬੇ ਬਕਾਲੇ ਵੱਲ ਦੇ ਇੱਕ ਬਜ਼ੁਰਗ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਪਿੰਡ ਦੀ ਸੱਥ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਜ ਗਾਹਲਾਂ ਕੱਢਿਆ ਕਰੇ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਧੀ ਭੈਣ ਇੱਕ ਕਰਿਆ ਕਰੇ। ਆਖਿਆ ਕਰੇ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਡਰਦਾ। ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਨੂੰ ਗੋਲੀਆਂ ਨਾਲ ਭੁੰਨਣ। ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੀ ਬਕੜਵਾਰ ਸੁਣਕੇ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਾਲੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਂਦੇ – ਬਜ਼ੁਰਗਾ, ਤੂੰ ਆਪ ਤਾਂ ਮਰਨਾ ਹੀ ਹੈ, ਸਾਨੂੰ ਵੀ ਮਰਵਾਏਂਗਾ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣਕੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵਿਚਲੀ ਗੱਲ ਦੱਸਦਾ ਹੈ – ਪਤੰਦਰੋ, ਕਿਉਂ ਮੋਕ ਮਾਰੀ ਜਾਂਦੇ ਹੋ। ਮੈਂ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਹੀ ਬੰਦੋਬਸਤ ਕਰਨ ਲੱਗਾ ਹਾਂ। ਉਏ ਕੰਜਰੋ, ਜੇ ਮੁੰਡੇ ਮੈਨੂੰ ਮਾਰ ਜਾਣਗੇ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀ ਮਿਲ ਜਾਊ, ਜਿਹੜ ਆਪਣੇ ਵਾਸਤੇ ਸਾਰੀ ਜ਼ਮੀਨ ਗਹਿਣੇ ਧਰਕੇ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨੀ ਔਖੀ ਆ। ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾ ਕੇ ਮੈਂ ਪਿਆਰਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਟਿੱਚਰ ਕੀਤੀ, “ਪਿਆਰਾ ਸਿਆਂ, ਖੁਦਾ ਨਾ ਖਾਸਤਾ ਜੇ ਕਿਤੇ ਤੇਰਾ ਕੀਰਤਨ ਸੋਹਿਲਾ ਪੜ੍ਹਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਤੇਰੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਪੱਕੀ। ਇਹ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਮੇਰੀ।”

ਸਮਾਂ ਲੰਘਦਾ ਗਿਆ। ਬਾਬੇ ਬਕਾਲੇ ਵਾਲੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਦਾ ਤਾਂ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀ ਬਣਿਆ ਪਰ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਿਆਰਾ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸੱਚੀ-ਮੁੱਚੀ ਕੀਰਤਨ ਸੋਹਿਲਾ ਪੜ੍ਹਿਆ ਗਿਆ। ਕਿਸੇ ਬਹਿਕ ’ਤੇ ਮੱਝ ਦੀ ਜ਼ੇਰ ਕੱਢਣ ਗਿਆ, ਜੱਟ ਕੋਲੋਂ ਘਰ ਦੀ ਕੱਢੀ ਦਾਰੂ ਦਾ ਕੁਝ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੀ ਸੇਵਨ ਕਰ ਆਇਆ। ਘਰ ਇਸ ਕਰਕੇ ਨਾ ਗਿਆ ਕਿ ਘਰਵਾਲੀ ਸਮੇਤ ਕੁਆਰੀਆਂ ਮੁਟਿਆਰ ਧੀਆਂ ਲਾਹਨਤਾਂ ਪਾਉਣਗੀਆਂ। ਸੋ ਰਾਤ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚ ਹੀ ਸੌਂ ਗਿਆ। ਜੂਨ ਦਾ ਮਹੀਨਾ, ਲੋਹੜੇ ਦੀ ਗਰਮੀ ਅਤੇ ਉੱਤੋਂ ਸ਼ਰਾਬ ਦਾ ਅਸਰ। ਬੱਸ ਸੁੱਤਾ ਹੀ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਮਾਂ-ਬਾਪ ਦਾ ਪਿਆਰਾ – ਪਿਆਰਾ ਸਿੰਘ ਰੱਬ ਨੂੰ ਪਿਆਰਾ ਹੋ ਗਿਆ।

ਪਿਆਰਾ ਸਿੰਘ ਆਪਣੇ ਪਿੱਛੇ ਆਪਣੀ ਵਿਧਵਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਦੋ ਅਣ ਵਿਆਹੀਆਂ ਜਵਾਨ ਧੀਆਂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਇਕਲੌਤਾ ਬੇਰੋਜ਼ਗਾਰ ਪੁੱਤਰ ਛੱਡ ਗਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਜੋ ਹੁਣ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਣੀ ਸੀ, ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪਰਿਵਾਰ ਕੋਲ ਰੋਟੀ ਰੋਜ਼ੀ ਦਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਸਾਧਨ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਚਿਖ਼ਾ ਉੱਪਰ ਪਈ ਪਿਆਰਾ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇਹ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਅੱਗ ਦਿਖਾਈ ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਵਿਧਵਾ ਮਾਂ ਅਤੇ ਭੈਣਾਂ ਦੀ ਵਿਰਲਾਪ ਸੁਣਿਆ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਾਂਦਾ। ਚਿਖ਼ਾ ਬਲਦੀ ਦੇਖ ਪਿਆਰਾ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤ ਜਸਵਿੰਦਰ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਉੱਪਰ ਲਗਵਾਉਣ ਵਾਸਤੇ ਮੇਰੇ ਅੱਗੇ ਤਰਲੇ ਕੱਢਦੇ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਘੁੰਮਣ ਲੱਗਾ। ਮੈਨੂੰ ਮੇਰੇ ਵੱਲੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਕਹੀ ਗਈ ਗੱਲ ਕਿ ਪਿਆਰਾ ਸਿਆਂ, ਜੇ ਕਿਤੇ ਤੂੰ ਮਰਜੇਂ ਤਾਂ ਤੇਰੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਜ਼ਿੰਮਾ ਮੇਰਾ। ਬੱਸ ਫਿਰ ਕੀ ਸੀ, ਚਿਖ਼ਾ ਪਾਸ ਖਲੋਤਿਆਂ ਹੀ ਮੈਂ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਲਿਆ ਕਿ ਇਹ ਕੰਮ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਉਹਨੀਂ ਦਿਨੀ ਮ੍ਰਿਤਕ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਦੇ ਵਾਰਸਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਸੁਵਿਧਾ ਤਾਂ ਸੀ ਪਰ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਢੇਰ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਰੱਖਣ ਕਾਰਨ ਇਹ ਮਿਲਦੀ ਕਿਸੇ ਵਿਰਲੇ ਟਾਂਵੇ ਨੂੰ ਹੀ ਸੀ। ਨੌਕਰੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਕੋਲ ਇੱਕ ਘੜਿਆ ਘੜਾਇਆ ਬਹਾਨਾ ਸੀ ਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੀ ਰੂਲਿੰਗ ਅਨੁਸਾਰ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇ ਵਾਰਸ ਨੂੰ ਤਰਸ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਨੌਕਰੀ ਮਿਲਣੀ ਉਸਦਾ ਵਿਧਾਨਕ ਹੱਕ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਉਸਦੀ ਆਰਥਕ ਹਾਲਤ ਉੱਪਰ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਦੇਖਣਾ ਨੌਕਰੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਦੇ ਬਿਬੇਕ ਉੱਪਰ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਕਿਸ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਸਮਝਦਾ ਹੈ, ਕਿਸ ਨੂੰ ਨਹੀਂ। ਮੈਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਯਾਦ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨੀਂ ਦਿਨੀਂ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇ ਵਾਰਿਸ ਪਾਸੋਂ ਇੱਕ ਲੰਮਾ ਚੌੜਾ ਪ੍ਰਫਾਰਮਾ ਭਰਵਾ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਮ੍ਰਿਤਕ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਚੱਲ-ਅਚੱਲ ਜਾਇਦਾਦ, ਗ੍ਰੈਚੂਇਟੀ ਦੀ ਰਕਮ, ਕਮਾਈ ਛੁੱਟੀ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ, ਪ੍ਰਾਈਡੈਂਟ ਫੰਡ ਅਤੇ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ ਡਿਊਜ਼ ਸਮੇਤ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇ ਬੈਂਕ ਬੈਂਲੇਸ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਮੰਗਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।

ਖ਼ੈਰ, ਕੀਤੇ ਫੈਸਲੇ ਮੁਤਾਬਿਕ ਪਿਆਰਾ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਲਈ ਤਰਸ ਦੇ ਅਧਾਰ ਉੱਤੇ ਨੌਕਰੀ ਵਾਸਤੇ ਲੋੜੀਂਦੇ ਸਭ ਕਾਗਜ਼ਾਤ ਤਿਆਰ ਕਰਵਾਕੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਜ਼ਮ੍ਹਾਂ ਕਰਵਾਉਣ ਉਪਰੰਤ ਵੀ ਮੈਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤੀ ਪੱਤਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਡੇਢ ਸਾਲ ਲੱਗ ਗਿਆ। ਇਸ ਕੰਮ ਲਈ ਦਰਜਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਾਰ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਜਾਣਾ ਪਿਆ। ਕਈਆਂ ਦੇ ਤਰਲੇ ਕਰਨੇ ਪਏ, ਕਈਆਂ ਕੋਲ ਸ਼ਿਫਾਰਿਸ਼ ਪੁਆਉਣੀ ਪਈ। ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਕੱਤਰ, ਮੰਤਰੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕਰਨੀ ਪਈ। ਹਰੇਕ ਨੇ ਕੁਝ ਨਾ ਕੁਝ ਬਹਾਨਾ ਬਣਾ ਕੇ ਟਾਲਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ। ਹਰ ਪੱਧਰ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰੀ, ਮੁਫਤ ਵਿਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਇਸ ਨੌਕਰੀ ਦਾ ਆਪਣੀ ਔਕਾਤ ਅਨੁਸਾਰ ਮੁੱਲ ਵੱਟਣ ਦੀ ਤਵੱਕੋ ਰੱਖਦਾ ਸੀ। ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਰਿਸ਼ਵਤ ਦੇਣਾ ਮੇਰੇ ਲਈ ਧਰਮ ਸੰਕਟ ਵਿਚ ਫਸਣਾ ਸੀ। ਆਖ਼ਰ ਡੇਢ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਮੈਂ ਜੱਸੇ ਵਾਸਤੇ ਨਿਯੁਕਤੀ ਪੱਤਰ ਲੈਣ ਵਿਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਗਿਆ। ਮੇਰੇ ਲਈ ਇਹ ਇੱਲ ਦੇ ਆਹਲਣੇ ਵਿੱਚੋਂ ਮਾਸ ਦੀ ਬੋਟੀ ਲੱਭ ਕੇ ਲਿਆਉਣ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੋ ਨਿੱਬੜਿਆ।

ਅੱਜ ਕੱਲ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਨਵੀਂ ਬਣੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਚੋਣ ਵਾਅਦੇ “ਹਰ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨੌਕਰੀ” ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਆਗੂ, ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਮਰਹੂਮ ਸ. ਬੇਅੰਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪੋਤਰੇ ਗੁਰਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਡੀ.ਐੱਸ.ਪੀ. ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਕੇ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸ ਨੇ “ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਸਭ ਦਾ ਭਲਾ ਕਰੀਂ, ਪਰ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਕਰੀ” ਵਾਲਾ ਫਾਰਮੂਲਾ ਵੀ ਬਾਖ਼ੂਬੀ ਵਰਤ ਲਿਆ ਹੈ।

ਆਪਣੀ ਹੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਆਗੂ ਦੇ ਪੋਤਰੇ, ਜਿਸ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਕਰੋੜਾਂ ਅਰਬਾਂ ਰੁਪਇਆਂ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਜਾਇਦਾਦ ਵਾਲਾ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਜਿਸਦੇ ਦਾਦੇ ਦਾ ਕਤਲ ਹੋਏ ਹੋਏ ਵੀ ਪੰਦਰਾਂ ਸਾਲ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੋਵੇ, ਨੂੰ “ਤਰਸ ਦੇ ਅਧਾਰ ਉੱਪਰ ਨੌਕਰੀ ਅਤੇ ਉਹ ਵੀ ਅੱਵਲ ਦਰਜੇ - ਡੀ.ਐੱਸ.ਪੀ. ਦੀ, ਗੱਲ ਸੰਘੋਂ ਨਹੀਂ ਉੱਤਰਦੀ। ਇਸ ਕੰਮ ਨੂੰ ਨੇਪਰੇ ਚਾੜ੍ਹਨ ਲਈ ਕੈਬਨਿਟ ਵੱਲੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀਆਂ ਧੱਜੀਆਂ ਉਡਾਈਆਂ ਗਈਆਂ। ਅੜਿੱਕਾ ਬਣਦੇ ਹਰ ਨਿਯਮ ਦੀ ਭੰਨ ਤੋੜ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਡੀ.ਐੱਸ.ਪੀ. ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇਸ “ਬੇਰੋਜ਼ਗਾਰ ਨੌਜਵਾਨ” ਦੀ ਉਮਰ ਵੀ ਸਰਕਾਰੀ ਭਰਤੀ ਲਈ ਨਿਰਧਾਰਤ ਉੱਪਰਲੀ ਹੱਦ ਪਾਰ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਵਿੱਦਿਅਕ ਯੋਗਤਾ ਵੀ ਸ਼ੱਕੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਜਿਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਦੇ ਆਧਾਰ ਉੱਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਮਾਨਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀ। ਅਜੇ ਪਿੱਛੇ ਜਿਹੇ ਹੀ ਇਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਦੀ ਪਦ-ਉੱਨਤੀ ਵੀ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਈ ਹੈ। ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਮੁਅੱਤਲ ਵੀ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਤਰਸ ਦੇ ਅਧਾਰ ਉੱਤੇ ਇਹ ਨੌਕਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਕੇਸ ਤਰਸ (ਮਾੜੀ ਪਰਿਵਾਰਕ ਵਿੱਤੀ ਹਾਲਤ) ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ।

ਆਪਣੀ ਹੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਮਰਹੂਮ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਰੱਜੇ ਪੁੱਜੇ ਪਰਿਵਾਰ ਉੱਪਰ ਇੰਝ “ਤਰਸ” ਕਰਨ ’ਤੇ ਮੇਰੇ ਮਨ ਦਾ ਮੁਰਾਰੀ ਲਾਲ ਬੜਾ ਬੈਚੇਨ ਹੈ। ਵਿਚਾਰਾ, ਪੰਦਰਾਂ ਕੁ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਵਿਧਵਾ ਮਾਂ, ਦੋ ਅਣਵਿਆਹੀਆਂ ਬੇਰੋਜ਼ਗਾਰ ਬੇਬਸ ਭੈਣਾਂ ਅਤੇ ਚਾਰ ਛੋਟੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਾਲੇ ਬੇਰੋਜ਼ਗਾਰ ਤੇ ਬਿਨਾਂ ਜ਼ਮੀਨ ਜਾਇਦਾਦ ਵਾਲੇ ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਉਰਫ਼ ਜੱਸੇ ਨੂੰ ਬਾਪ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਡੇਢ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਸਫਾਈ ਸੇਵਕ ਦੀ ਮਾਮੂਲੀ ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਕੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤਰਸ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆ ਹੱਥੋਂ ਮਾਰੇ ਗਏ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ, ਜਿਸਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਕਰੋੜਾਂ ਅਰਬਾਂ ਰੁਪਇਆਂ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਜਾਇਦਾਦ ਅਤੇ ਕਾਰਾਂ ਕੋਠੀਆਂ ਦਾ ਮਾਲਕ ਹੈ, ਦੇ ਇਕ ਮੈਂਬਰ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਮੰਗਿਆਂ ਦਰਜਾ ਅੱਵਲ ਅਧਿਕਾਰੀ ਡੀ.ਐੱਸ.ਪੀ. ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਦੇਣ ਲੱਗਿਆਂ ਪਰਿਵਾਰ ਉੱਪਰ ਕੀਤੇ ਗਏ “ਤਰਸ” ਵਿਚਲੀ ਸਮਾਨਤਾ ਸਮਝਣ ਵਿਚ ਅਸਮਰਥ ਹੈ।

*****

(891)

ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਸਾਂਝੇ ਕਰੋ: (This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.)