ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰਾ, ਸੂਚਨਾਵਾਂ, ਫੁਟਕਲ
ਆਓ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕੰਵਲ ਦੀ ਜਨਮ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਮਨਾਈਏ --- ਪ੍ਰਿੰ, ਸਰਵਣ ਸਿੰਘ
ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕੰਵਲ 27 ਜੂਨ 2019 ਨੂੰ ਸੌ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹੋਰਨਾਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦਾ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕੋਈ ਲੇਖਕ ਹੋਵੇ ਜਿਸ ਨੇ ਅੱਸੀ ਵਰ੍ਹੇ ਲਗਾਤਾਰ ਲਿਖਿਆ ਹੋਵੇ ਤੇ ਸੌ ਸਾਲ ਦਾ ਜੀਵਨ ਜੀਵਿਆ ਹੋਵੇ। ਬਰਨਾਰਡ ਸ਼ਾਅ, ਬਰਟਰੰਡ ਰੱਸਲ ਤੇ ਖੁਸ਼ਵੰਤ ਸਿੰਘ ਜਿਹੇ ਨਾਮਵਰ ਲੇਖਕ ਸੈਂਚਰੀ ਮਾਰਦੇ ਮਾਰਦੇ ਰਹਿ ਗਏ ਸਨ। ਆਲੋਚਕ ਤੇ ਲੇਖਕ, ਸਭ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕੰਵਲ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਾਠਕ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ। ਉਸ ਨੇ ਲੱਖਾਂ ਲਫ਼ਜ਼ ਲਿਖੇ ਤੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸੰਵਾਦ ਰਚੇ ਜੋ ਨੌਜੁਆਨਾਂ ਦੀਆਂ ਨੋਟਬੁੱਕਾਂ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹਦੇ ਰਹੇ। ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਵੱਡਮੁੱਲੀ ਦੇਣ ਹੈ। ਚੰਗਾ ਹੋਵੇ ਜੇ ਜਨਮ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਮੌਕੇ ਕੰਵਲ ਦੇ ਜੀਵਨ ਤੇ ਰਚਨਾ ਬਾਰੇ ਸੈਮੀਨਾਰ ਹੋਣ ਅਤੇ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਲੇਖ ਛਾਪੇ ਜਾਣ।
ਕੰਵਲ ਨੇ ਚੜ੍ਹਦੀ ਜੁਆਨੀ ਵਿੱਚ ਮਲਾਇਆ ਦਾ ਚੌਕੀਦਾਰਾ ਕੀਤਾ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਕਲਰਕੀ ਕੀਤੀ। ਫਿਰ ਕਿਰਸਾਣੀ ਕਰਦਿਆਂ ਦੋ ਵਾਰ ਪਿੰਡ ਦਾ ਸਰਪੰਚ ਬਣਿਆ। ਢੁੱਡੀਕੇ ਵਿਚ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਦੇ ਅਦਾਰੇ ਬਣਵਾ ਕੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਮਿਸਾਲੀ ਵਿਕਾਸ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਭਾਗ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਸਲਾਹਕਾਰ, ਪੰਜਾਬ ਸਕੂਲ ਸਿੱਖਿਆ ਬੋਰਡ ਦਾ ਮੈਂਬਰ, ਕੇਂਦਰੀ ਪੰਜਾਬੀ ਲੇਖਕ ਸਭਾ ਦਾ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਤੇ ਸਰਪ੍ਰਸਤ ਰਿਹਾ। ਉਹਦੇ ਸਾਹਿਤ ਟ੍ਰੱਸਟ ਢੁੱਡੀਕੇ ਨੇ ਸੌ ਕੁ ਲੇਖਕਾਂ ਨੂੰ ਬਾਵਾ ਬਲਵੰਤ, ਬਲਰਾਜ ਸਾਹਨੀ ਤੇ ਡਾ. ਜਸਵੰਤ ਗਿੱਲ ਯਾਦਗਾਰੀ ਅਵਾਰਡ ਦਿੱਤੇ। ਕੰਵਲ ਪੰਜਾਬੀ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਕਨਵੀਨਰ ਤੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿਚ ਪਹਿਲੀ ਵਿਸ਼ਵ ਪੰਜਾਬੀ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦਾ ਮੋਹਰੀ ਰਿਹਾ। ਉਸ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਨੂੰ ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਲਿੱਪੀ ਵਿਚ ਲਿਖਣ ਤੇ ਹਿੰਦੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਵਿੱਚ ਖਚਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਵਿਚ ਅਹਿਮ ਰੋਲ ਨਿਭਾਇਆ।
ਉਸ ਨੂੰ ਲਿਖਣ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਲੋਕਬਾਣੀ, ਗੁਰਬਾਣੀ, ਸੂਫੀਬਾਣੀ ਤੇ ਵਾਰਸ ਦੀ ਹੀਰ ਤੋਂ ਮਿਲੀ। ਉਹ ਪ੍ਰੋ. ਪੂਰਨ ਸਿੰਘ, ਟੈਗੋਰ, ਵਿਕਟਰ ਹਿਊਗੋ, ਚਾਰਲਸ ਡਿਕਨਜ਼, ਬਾਲਜ਼ਾਕ ਤੇ ਟਾਲਸਟਾਏ ਵਰਗੇ ਲੇਖਕਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ। ਉਸ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੇ ਡੀ. ਲਿੱਟ. ਦੀ ਆਨਰੇਰੀ ਡਿਗਰੀ ਦੇ ਕੇ ਸਨਮਾਨਿਆ। ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਾਹਿਤ ਰਤਨ ਦਾ ਖ਼ਿਤਾਬ ਦਿੱਤਾ। ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਡਮੀ ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਡਮੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਵਾਰਡ ਦਿੱਤੇ। ਉਸ ਨੂੰ ਸਰਵਸ੍ਰੇਸ਼ਟ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਵਡਿਆਇਆ ਗਿਆ। ਸੈਮਸੰਗ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਡਮੀ ਦਿੱਲੀ ਰਾਹੀਂ ਟੈਗੋਰ ਯਾਦਗਾਰੀ ਅਵਾਰਡ ਦਿੱਤਾ। ਪੂਰਾ ਵੇਰਵਾ ਮੇਰੀ ਹੁਣੇ ਛਪੀ ਪੁਸਤਕ ‘ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦਾ ਬਾਈ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕੰਵਲ’ ਵਿੱਚੋਂ ਪੜ੍ਹਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਪੀਪਲਜ਼ ਫੋਰਮ ਬਰਗਾੜੀ ਨੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਦਾ ਫੋਨ 01191-98729-89313 ਹੈ।
***
ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਲਿਖਾਰੀ ਸਭਾ ਗ੍ਰੇਟ ਬਰਿਟਨ (ਸਥਾਪਤ 1969)
Progressive Writers Association Conference to celebrate its Golden Jubilee
ਆਪਣੀ ਸਥਾਪਤੀ ਦੀ ਸੁਨਹਿਰੀ ਜੁਬਲੀ (ਪੰਜਾਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ) ਦਿਨ ਮਨਾ ਰਹੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਯੂ.ਕੇ ਦੇ ਸਮੂਹ ਲਿਖਾਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਲਈ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਵਿਦਵਾਨ ਡਾ. ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਸਿਰਸਾ ਇੰਗਲੈਂਡ ਪੁੱਜ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
Venue: Shaheed Bhagat Singh Welfare Centre, 88 Hastings Road, Leicester LE5 0NH
Saturday 22 June 2019
1:30pm TO 5:30pm
Registration/welcome
Jallianwala Bagh Massacre/ Appology demand from British PM – Harsev Bains
Avtar Sadiq’s contribution to Progressive Writers Association- Gurnam Dhillon
Dr. Sukhdev Singh Sirsa – Guest Speaker and discussion
Poetic/Cultural/Arts
ਕਵੀ ਦਰਬਾਰ ਹੋਵੇਗਾ ਜਿਸ ਵਿਚ ਯੂ.ਕੇ. ਭਰ ਦੇ ਲਿਖਾਰੀ ਆਪਣੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਗੇ।
For Further information Contact: Gurnam Dhillon (Gen/Sec) 07787059333
Sarwan Zaffar (Sec.) 0208 5712314 Dyal Bagri (IWA National President) 07518269391
Free entry - refreshment provided
Sponsors: IWA GB Email:dyalb@yahoo.co.uk
Jalianwala Bagh Massacre 1919 Centenary Committee
PWA Leicester Sec: Gurbax Kaur Dasanjh
**
ਫਤਿਹਵੀਰ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ --- ਮੁਹੰਮਦ ਅੱਬਾਸ ਧਾਲੀਵਾਲ
ਗੋਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਸੁੰਨੀ ਕਰ ਗਿਆ ਅੰਤਿਮ ’ਚ ਫਤਿਹਵੀਰ,
ਹਰ ਅੱਖ ਵਿਚ ਹੰਝੂ ਭਰ ਗਿਆ ਅੰਤਿਮ ’ਚ ਫਤਹਿਵੀਰ।
ਭਰਪਾਈ ਜਿਸ ਦੀ ਨਾ ਕਰ ਸਕੇਗਾ ਸਮਾਂ ਉਮਰ ਭਰ ਕਦੀ,
ਜ਼ਖਮ ਦਿਲ ’ਚ ਅਜਿਹੇ ਕਰ ਗਿਆ ਅੰਤਿਮ ’ਚ ਫਤਿਹਵੀਰ।
ਉਹ ਇਕ ਗਰੀਬ ਮਾਂ ਬਾਪ ਦਾ ਬੱਚਾ ਸੀ ਇਸ ਲਈ,
ਤਜਰਬਿਆਂ ਦੀ ਬਲੀ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ ਅੰਤਿਮ ’ਚ ਫਤਿਹਵੀਰ।
ਜੀਵਨ-ਮੌਤ ਦੀ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਭਾਵੇਂ ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਜੂਝਦਾ ਰਿਹਾ,
ਅੱਜ ਮੌਤ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਆਖਰ ਮਰ ਗਿਆ ਅੰਤਿਮ ’ਚ ਫਤਹਿਵੀਰ।
ਪਿੰਡ ਕਈ ਦਿਨੀਂ ਜਿਹਦੇ ਕਾਰਨ ਸੁਰਖੀਆਂ ’ਚ ਰਿਹਾ,
ਹਰ ਪਾਸੇ ਸੰਨਾਟਾ ਫੈਲਾ ਗਿਆ ਅੰਤਿਮ ’ਚ ਫਤਿਹਵੀਰ।
“ਅੱਬਾਸ” ਸਾਰੇ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਘੇਰੇ ’ਚ ਲਿਆ,
ਇਕ ਅਣਆਈ ਮੌਤ ਮਰ ਗਿਆ ਅੰਤਿਮ ’ਚ ਫਤਿਹਵੀਰ।
**
ਇੱਕ ਧਾਰਮਿਕ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਸੁਣਨ ਲਈ ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਲਿੰਕ ਉੱਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
https://drive.google.com/file/d/1VhwvqPrwlmF25gTPCspBu3gogJwA4SDF/view?usp=sharing
ਬੱਚੇ ਖਾਣੀ ਵਿਵਸਥਾ --- ਨਿਰੰਜਣ ਬੋਹਾ
ਛੇ ਜੂਨ 2019 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ,
ਉਸਦੇ ਸਾਕ ਸੰਬਧੀਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ,
ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਾਣਦਾ,
ਕਿ ਕੌਣ ਹੈ ਫਤਿਹਵੀਰ!
ਹੁਣ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਹੀ,
ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਰ ਬੱਚੇ ਬੁੱਢੇ ਦੀ,
ਜੁਬਾਨ ’ਤੇ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ ਹੈ,
ਉਸ ਫਤਿਹਵੀਰ ਦਾ ਨਾਂ!
ਉਹ ਦੋ ਸਾਲ ਦਾ ਮਾਸੂਮ ਫਤਿਹਵੀਰ!
ਜੋ ਸਾਡੀ ਹੀ ਚੁਣੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ,
ਲਾ ਪ੍ਰਵਾਹੀ, ਬਦਨੀਤੀ ਤੇ
ਤੇ ਨਾ ਤਜਰਬੇਕਾਰੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਕੇ,
ਲਹੂ ਲੁਹਾਣ ਹੋਇਆ।
ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਦੇ ਨਾਲ,
ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਵੀ ਮੌਤ ਹੋਣ ਦਾ,
ਕਰ ਗਿਐ ਹੈ ਐਲਾਨ।
ਲੱਗਦੈ ਜਿਵੇਂ ਉਸ ਜਨਮ ਹੀ ਸਾਨੂੰ,
ਨੀਦ ਤੋਂ ਜਗਾਉਣ ਲਈ ਲਿਆ ਹੋਵੇ।
ਤੇ ਮਰਿਆ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸਣ ਲਈ ਹੋਵੇ,
ਕਿ ਮੈਂ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ,
ਵਿਲਕਦੇ ਛੱਡ ਤੁਰ ਚੱਲਿਆਂ ਹਾਂ,
ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਜਾਗੋ ਤੇ
ਤੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ,
ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੱਚੇ ਖਾਣੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਤੋਂ,
ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਕੁਝ ਸੋਚੋ!
ਇਹ ਸਰਕਾਰਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚਿਆਂ ਤੋਂ,
ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਖੋਹ ਕੇ,
ਤੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰਕੇ,
ਤਿਲ ਤਿਲ ਮਾਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਸੋਚੋ ਕਿ ਕਿਉਂ,
ਤੁਹਾਡੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਸਕੂਲ ਘਟ ਰਹੇ ਹਨ,
ਤੇ ਠੇਕੇ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ।
ਫਤਿਹਵੀਰ ਬੱਚੇ!
ਤੈਨੂੰ ਤਕਨੀਕ ਬਚਾ ਸਕਦੀ ਸੀ,
ਪਰ ਜਿਵੇਂ ਸਾਨੂੰ ਮੁੱਢ ਤੋਂ ਹੀ,
ਸਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ,
ਅਸੀਂ ਤੈਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ,
ਨਿਪੁੰਸਕ ਅਰਦਾਸਾਂ ਕਰਦੇ ਰਹੇ.
ਫਤਿਹਵੀਰ!
ਜੇ ਇਹ ਅਰਦਾਸਾਂ,
ਸੱਚਮੁੱਚ ਹੀ ਅਸਰਦਾਰ ਹਨ ਤਾਂ,
ਤਾਂ ਹੁਣ ਸਾਨੂੰ ਤੇਰੇ ਲਈ ਨਹੀਂ,
ਆਪਣੇ ਲਈ ਅਰਦਾਸ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਸਿਸਟਮ ਵਿਚਲੀ ਸਰਕਾਰ,
ਤਿਰੰਗੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਭਗਵੀਂ,
ਇਹਨਾਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ,
ਤੇਰੇ ਵਰਗੇ ਸਾਡੇ ਕਿੰਨੇ ਹੀ,
ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਬਲੀ ਲੈਣੀ ਹੈ।
ਲੱਗਦੈ ਹੈ ਹੁਣ ਅਰਦਾਸ ਦੀ ਨਹੀਂ,
ਇਸ ਸਕੰਲਪ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ,
ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਿਸਟਮ ਵਿਰੁੱਧ ਬੋਲਣਾ ਵੀ ਸਿੱਖੀਏ,
ਤੇ ਲੜਨਾ ਵੀ ਸਿੱਖੀਏ।
**
This book is being distributed by several sources including Bookstand Publishing, whose website is: http://bookstandpublishing.com/