Bhupinder Fauji7ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਨੂੰ ਭਿਣਕ ਲੱਗੀ। ਉਹ ਬਾਹਰ ਆ ਗਏ। ਮੂੰਹ ਸਿਰ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਉਹ ...
(24 ਨਵੰਬਰ 2020)

 

“ਧਰਮ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਜਿੰਨਾ ਮਰਜ਼ੀ ਲੁੱਟ ਲੈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ … ਮੇਰੇ ਮੋਬਾਇਲ ’ਤੇ ਰਿੰਗ ਵੱਜ ਰਹੀ ਸੀ ਭਰਪੂਰ ਦਾ ਨਾਂ ਮੋਬਾਇਲ ਸਕਰੀਨ ’ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀਸਵੇਰ ਦੇ ਸੱਤ ਵੱਜ ਚੁੱਕੇ ਸਨਫ਼ੋਨ ਮੇਰੇ ਕੋਲ਼ ਕੱਲ੍ਹ ਦੇ ਹੀ ਬਹੁਤ ਆ ਰਹੇ ਸਨਸਭ ਹਾਲਚਾਲ ਪੁੱਛ ਰਹੇ ਸੀਜਿਹੋ ਜਿਹੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਬਣੇ ਹੋਏ ਸਨ, ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਊਜ਼ ਚੈਨਲਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਡਰ ਭਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀਜਿਵੇਂ ਬੱਸ ਦੁਨੀਆਂ ਤਾਂ ਹੁਣ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀਮੈਂ ਮੋਬਾਇਲ ਦੇ ਹਰੇ ਬਟਨ ’ਤੇ ਉਂਗਲੀ ਲਾਈ ਤੇ ‘ਹੈਲੋ!’ ਕਿਹਾ

“ਕੀ ਹਾਲ ਨੇ …।” ਭਰਪੂਰ ਨੇ ਮੇਰਾ ਹਾਲ-ਚਾਲ ਪੁੱਛਿਆ

“ਠੀਕ ਹਾਂ …।” ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਵਾਰੇ ਦੱਸਿਆ

“ਮੈਨੂੰ ਤੇਰੇ ਗਵਾਂਢੀ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਫ਼ੋਨ ਆਇਆ ਸੀ …।”

“ਕੀ ਕਹਿੰਦਾ ਸੀ?”

“ਕਹਿੰਦਾ, ਸੁਣਿਆ ਤੇਰੇ ਦੋਸਤ, ਸਾਡੇ ਗਵਾਂਢੀ ਨੂੰ ਉਹ ਬਿਮਾਰੀ ਜਿਹੀ ਹੋ ਗਈ ਭਲਾ ਸੱਚ ਐ ...?

“ਕੈਂਸਰ ਹੋ ਗਿਆ …।” ਮੈਂ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਜਾਣ ਕੇ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਮੈਂਨੂੰ ਪਤਾ ਤਾਂ ਸੀ ਉਹ ਕੀ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਨਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲੈ ਰਿਹਾ ਮੈਂਨੂੰ ਵਿੰਗ ਵਲੇਵੇਂ, ਬੁਜ਼ਾਰਤਾਂ ਜਿਹੀਆਂ ਪਾਈ ਜਾਵੇ

“ਨਹੀਂ! ਜਿਹੜੀ ਆ ਨਵੀਂ ਬਿਮਾਰੀ ਚੱਲੀ ਐ।”

“ਸ਼ੂਗਰ ਹੋ ਗਿਆ …।” ਮੈਂ ਫਿਰ ਜਾਣਕੇ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ

“ਨਹੀਂ ਨਿੱਤ ਆਪਾਂ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨੀਂ ਪੜ੍ਹਦੇ … ਨਾਲ਼ੇ ਟੈਲੀਵੀਜ਼ਨਾਂ ਉੱਤੇ ਖ਼ਬਰਾਂ ’ਚ ਘਸਮਾਣ ਪਾ ਰੱਖਦੇ ਨੇ …।”

“ਕਰੋਨਾ?” ਮੈਂ ਅੱਗੋਂ ਬੋਲਿਆ

“ਹਾਂ! ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਉਹਨੂੰ ਹੋ ਗਿਆਘਰੇ ਪੁਲਿਸ ਤੇ ਹਸਪਤਾਲ ਵਾਲੇ ਆਏ ਸੀਘਰ ਵਿੱਚੋਂ ਸਾਰਿਆਂ ਦਾ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਭਲਾ ਹੁਣ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਚੱਕ ਕੇ ਲੈ ਜਾਣਗੇਉਹਨੂੰ ਤਾਂ ਕਹਿੰਦੇ ਬਾਹਰੋਂ ਚੱਕ ਕੇ ਲੈ ਗਈ ਪੁਲਿਸ …।” ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਗੱਲ ਦੀ ਲੜੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਟੁੱਟਣ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀਫਿਰ ਮੈਂ ਹੀ ਝਾੜਝੰਬ ਕੀਤੀ, “ਸਰਦਾਰ ਜੀ! ਤੁਸੀਂ ਸਿੱਧਾ ਨਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲੈ ਸਕਦੇ, ਵੀ ਕਰੋਨਾ ਰਿਪੋਰਟ ਪਾਜ਼ਟਿਵ ਆਈ ਹੈਜੇਕਰ ਹੋ ਵੀ ਗਿਆ ਕਿੱਡੀ ਕੁ ਗੱਲ ਆ, ਚਾਰ ਦਿਨਾਂ ਨੂੰ ਆ ਜਾਊ …ਉਹ ਮਿਹਨਤ ਕਿੰਨੀ ਕਰਦਾ? ਸਵੇਰੇ ਸ਼ਾਮ ਪੰਦਰਾਂ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਭੱਜਦਾ ਐ …ਜਵਾਕਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਜਾਂਦਾਤੁਸੀਂ ਐਵੇਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਸਵਾਦ ਲੈਂਦੇ ਫਿਰਦੇ ਹੋਤੁਹਾਨੂੰ ਸਭ ਨੂੰ ਪਤਾ ਐਖ਼ਬਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਈ ਜਾਂਦਾ …ਤੁਸੀਂ ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਹੋ ਕੇ ਨਾਂ ਨਹੀਂ ਲੈ ਰਹੇ, ਜਿਵੇਂ ਅਨਪੜ੍ਹ ਬੁੜ੍ਹੀਆਂ ਕਰਦੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਨੇਜੇ ਨਾਂ ਲੈ ਦਿੱਤਾ ਕਿਤੇ ਬਿਮਾਰੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨਾ ਚਿੰਬੜ ਜਾਵੇ ਆਏਂ ਕਰਦੇ ਓਂ …ਤੁਹਾਡੇ ਤਾਂ ਗਵਾਂਢੀ ਨੇ, ਪਤਾ ਕਰ ਆਉਣਾ ਸੀ …।” ਮੈਂ ਗਰਮ ਹੋ ਗਿਆਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਫ਼ੋਨ ਕੱਟ ਦਿੱਤਾ

ਭਰਪੂਰ ਨਾਲ਼ੇ ਹੱਸੀ ਜਾਵੇ, ਨਾਲ਼ੇ ਗੱਲ ਦੱਸੀ ਜਾਵੇਂ ਮੈਂਨੂੰ ਵੀ ਹਾਸਾ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀਇੱਕ ਪੜ੍ਹਿਆ ਲਿਖਿਆ ਪਰਿਵਾਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਵਹਾਰ ਕਰੇ, ਸਮਝ ਤੋਂ ਪਰੇ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈਇਹੋ ਜਿਹੇ ਲੋਕ ਤਾਂ ਪਿੱਛ ਲੱਗ ਹੁੰਦੇ ਨੇ, ਥਾਲੀਆਂ ਖੜਕਾਉਣ ਤੇ ਮੋਮਬੱਤੀਆਂ ਜਗਾਉਣ ਜੋਗੇ ਨੇ …ਕਰੋਨਾ ਦੇ ਚੱਲਦਿਆਂ ਜਿੰਨਾ ਪੜ੍ਹਿਆ ਲਿਖਿਆ ਵਰਗ ਮੂਰਖ ਬਣਿਆ, ਉੰਨਾ ਪਛੜੇ ਤੇ ਅਨਪੜ੍ਹ ਲੋਕ ਨਹੀਂ

“ਤੂੰ ਕਿਵੇਂ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਪੈ ਗਿਆ ਮੈਂਨੂੰ ਪਤਾ ਤਾਂ ਕੱਲ੍ਹ ਹੀ ਲੱਗ ਗਿਆ ਸੀ …।” ਭਰਪੂਰ ਨੇ ਗੱਲ ਅੱਗੇ ਤੋਰ ਲਈ

“ਸਾਡੇ ਸਾਰੇ ਕੋਰਟ ਦੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਦਾ ਟੈਸਟ ਕੀਤਾ ਸੀਮੇਰਾ ਪਾਜ਼ੇਟਿਵ ਆ ਗਿਆ …।” ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਗੱਲ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਦੱਸ ਦਿੱਤੀ

“ਇਹ ਕਿੱਟਾਂ ਹੀ ਡੁਪਲੀਕੇਟ ਨੇ, ਜੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਸਰਦੀ ਜੁਕਾਮ, ਬੁਖਾਰ ਹੈ ਫਿਰ ਵੀ ਪਾਜ਼ੇਟਿਵ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈਤੈਨੂੰ ਕੋਈ ਤਕਲੀਫ਼ ਤਾਂ ਨਹੀਂ …।”

“ਨਾ, ਮੈਂ ਜਮ੍ਹਾਂ ਠੀਕ ਹਾਂ …।” ਕਾਫ਼ੀ ਸਮਾਂ ਅਸੀਂ ਇੱਧਰ-ਉੱਧਰ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਰਹੇਉਸਨੇ ਮੈਂਨੂੰ ਹੌਸਲਾ ਦਿੰਦੇ ਨੇ ਫ਼ੋਨ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਭਰਪੂਰ ਮੇਰਾ ਵਧੀਆਂ ਮਿੱਤਰ ਹੈ ਇਸਦੀ ਆਪਣੀ ਲੈਬੋਰੇਟਰੀ ਹੈਟੈਸਟਾਂ ਦਾ ਮਾਹਿਰ ਹੈਹਰ ਵਕਤ ਉਸ ਦੀ ਲੈਬ ’ਤੇ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਕਤਾਰ ਲੱਗੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ

ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਚਾਚੇ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਦਾ ਫ਼ੋਨ ਆਇਆ ਸੀਉਸ ਨੇ ਨਵੀਂ ਹੀ ਗੱਲ ਦੱਸੀ ਸੀਉਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਲਾਲਿਆਂ ਦੇ ਮਹੱਲੇ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਨੇਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਮਹੱਲੇ ਵਿੱਚ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ, “ਬਾਹਮਣਾਂ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਕਰੋਨਾ ਹੋ ਗਿਆਬਾਹਮਣਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਘਰੇ ਨਾ ਵੜਨ ਦਿਓ

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨਮੇਰੀ ਮਾਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਚਾਚੇ ਕੇ ਘਰ ਚਲੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀਚਾਚਾ ਚਾਚੀ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਗਏ ਸਨਚਾਚੇ ਦੀ ਨੂੰਹ ਨਾਲ ਮਾਂ ਦੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਮੱਤ ਮਿਲਦੀ ਸੀਜਦੋਂ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਮੇਰੀ ਰਿਪੋਰਟ ਪਾਜ਼ੇਟਿਵ ਆਈ ਤਾਂ ਮੈਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਘਰ ਫ਼ੋਨ ਕਰਕੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀਕਿਸੇ ਦੇ ਘਰ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ ਘਰ ਹੀ ਬੈਠੇ ਰਹੋਬਾਪੂ ਵੀ ਖੇਤੋਂ ਘਰ ਆ ਗਿਆ ਸੀਪਰ ਮਾਂ ਕਦੋਂ ਟਿਕਣ ਵਾਲੀ ਸੀਉਹ ਆਥਣੇ ਚਲੀ ਗਈ ਚਾਚੇ ਕੇ ਘਰੇਉਦੋਂ ਤਕ ਤਾਂ ਇਹ ਗੱਲ ਕਣਕ ਦੇ ਨਾੜ ਨੂੰ ਲੱਗੀ ਅੱਗ ਵਾਂਗ ਸਾਰੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਚੁੱਕੀ ਸੀਇਸ ਮਾਹੌਲ ਨੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਦੀ ਆਪਸੀ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਨੂੰ ਪਲਾਂ ਵਿੱਚ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗਲੀ ਮੁਹੱਲੇ ਸੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਸਨਜੇਕਰ ਕੋਈ ਬਾਹਰੋਂ ਆਉਂਦਾ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਵੜਨ ਨਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾਸਭ ਨਫ਼ਰਤ ਭਰੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਘਰਾਂ ਵੱਲ ਤਕ ਰਹੇ ਸਨ

ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਵੀ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਇੰਝ ਹੋਇਆ ਸੀਪਹਿਲਾਂ ਅਸੀਂ ਸਭ ਇਕੱਠੇ ਗਏਇਕੱਠਿਆਂ ਨੇ ਚਾਹ ਪਾਣੀ ਪੀਤਾਜਦੋਂ ਮੇਰੀ ਰਿਪੋਰਟ ਪਾਜ਼ਟਿਵ ਆ ਗਈਸਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਹਿਮ ਫੈਲ ਗਿਆ ਉੱਪਰੋਂ ਚਾਹੇ ਉਹ ਹਮਦਰਦੀ ਦਿਖਾ ਰਹੇ ਸੀ ਪਰ ਅੰਦਰੋਂ ਡਰੇ ਹੋਏ ਸਨਮੈਂ ਇਕੱਲਾ ਹੀ ਸੀ ਜਿਸ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਪਾਜ਼ਟਿਵ ਆਈ ਸੀਪੰਦਰ੍ਹਾਂ ਮਿੰਟਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਨਮੂਨੇ ਲੈ ਕੇ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਸੀਦਸ ਕੁ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਮੇਰੀ ਰਿਪੋਰਟ ਨੈਗਟਿਵ ਆਈ ਸੀਉਹ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕਰਵਾਈ ਸੀਇਹ ਮਹਿਕਮੇ ਦੇ ਅਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਅਮਲੇ ਨੇ ਮੈਂਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰ ਕੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾਹਦਾਇਤਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ, ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਹੱਥ ਨਹੀਂ ਲਾਉਣਾਦੋ ਜਣੇ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਉਮਰ ਦੀ ਮਾਤਾ ਤੇ ਉਸ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਵੀ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਪਾਜ਼ੇਟਿਵ ਆਈ ਸੀਮਾਤਾ ਇੱਟਾਂ ਦੀ ਬਣੀ ਕੰਧੋਲੀ ਉੱਤੇ ਪੈ ਗਈਗਰਮੀ ਨੇ ਉਸਦਾ ਬੁਰਾ ਹਾਲ ਕਰ ਰੱਖਿਆ ਸੀਮਾਤਾ ਕੁਰਲਾ ਰਹੀ ਸੀ ਸ਼ਾਇਦ ਉਹ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਸੀ

ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਵਾਰਡ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਿੱਥੇ ਸਾਨੂੰ ਅਲੱਗ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਸਾਡੇ ਉੱਤੇ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਲਾ ਦਿੱਤੇਉਹ ਆਪਣਾ ਰੋਹਬ ਝਾੜਨ ਲੱਗ ਪਏ ਜਿਵੇਂ ਅਸੀਂ ਕਰੋਨਾ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਨਾ ਹੋ ਕੇ ਮੁਜਰਿਮ ਹੋਈਏਜਿਵੇਂ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਭੂੱਕੀ ਦਾ ਟਰੱਕ ਫੜਿਆ ਗਿਆ ਹੋਵੇ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਨੂੰ ਬਹਾ ਰੱਖਿਆ ਸੀਜਿਹੜਾ ਆਵੇ ਉਹ ਹੀ ਸਵਾਲਾਂ ਦੀ ਝੜੀ ਲਾ ਦੇਵੇਲੋਕ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਇੰਝ ਹੀ ਦੇਖ ਰਹੇ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿਸੇ ਮੁਜਰਿਮ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਸੰਗੀਨ ਜੁਰਮ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਕਾਬੂ ਕਰ ਰੱਖਿਆ ਹੋਵੇਸਾਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲ ਮਾਨਸਾ ਲੈ ਜਾਣਾ ਸੀਐਂਬੂਲੈਂਸ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆ ਰਹੀਇੱਕ ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀਗਰਮੀ ਨੇ ਬੁਰਾ ਹਾਲ ਕਰ ਰੱਖਿਆ ਸੀਆਖਿਰ ਅਸੀਂ ਕਹਿ ਸੁਣ ਕੇ, ਮਾਤਾ ਦੀ ਹਾਲਤ ਦਾ ਵਾਸਤਾ ਪਾ ਕੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਾਰ ’ਤੇ ਹਸਪਤਾਲ ਨੂੰ ਚਾਲੇ ਪਾ ਦਿੱਤੇਅੰਧੇ ਘੰਟੇ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਹਸਪਤਾਲ ਪਹੁੰਚ ਗਏ

ਵਾਰਡ ਦੇ ਰੂਮ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਡਾਕਟਰ ਨਹੀਂ ਸੀਇੱਕ ਨਰਸ ਮੋਬਾਇਲ ’ਤੇ ਗੱਲਾਂ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਵਿੱਥਿਆ ਦੱਸੀਉਹ ਗਰਦਨ ਵਿੱਚ ਮੋਬਾਇਲ ਫਸਾ ਕੇ ਸਾਡੇ ਵੱਲ ਦੇਖ ਰਹੀ ਸੀ, ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਸੀ ਦੇ ਰਹੀਬੱਸ ਹੱਥ ਨਾਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ, ਬਾਹਰ ਬੈਠ ਜਾਓਅਸੀਂ ਬਰਾਂਡੇ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਗਏ

ਗਰਮੀ ਨਾਲ ਬੁਰਾ ਹਾਲ ਸੀਕੋਈ ਪੱਖਾ ਨਹੀਂ ਸੀਮਾਤਾ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਪੱਥਰ ਦੇ ਬੈਂਚ ਉੱਤੇ ਪੈ ਗਈਸਾਥੋਂ ਇਲਾਵਾ ਨੌਂ ਬੰਦੇ ਹੋਰ ਬੈਠੇ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋ ਮਾਂਵਾਂ-ਧੀਆਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ ਕੁਝ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਨਰਸ ਆਪਣੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਆਈਸਾਡਾ ਸਭ ਦਾ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈੱਸ਼ਰ ਤੇ ਬੁਖਾਰ ਚੈੱਕ ਕੀਤਾ ਗਿਆਆਪਸੀ ਦੂਰੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕਿਹਾਐਂਬੂਲੈਂਸ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਇੱਕ ਕਾਲਜ ਵਿਖੇ ਇਕਾਂਤਵਾਸ ਸੈਂਟਰ ਵਿੱਚ ਲੈ ਜਾਣਾ ਸੀਪੈਂਹਠ ਸਾਲ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਦੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਲੈਂਦੇ ਸਨਅਸੀਂ ਨੌਂ ਬੰਦਿਆਂ ਨੇ ਇਕਾਂਤਵਾਸ ਸੈਂਟਰ ਵਿੱਚ ਜਾਣਾ ਸੀਮਾਤਾ ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਨੇ ਉੱਥੇ ਹੀ ਰੁਕਣਾ ਸੀਸਾਨੂੰ ਬੈਠਿਆਂ ਨੂੰ ਡੇਢ ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਉਪਰ ਹੋ ਗਿਆਨਾ ਐਂਬੂਲੈਂਸ ਆਈ, ਨਾ ਸਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵਾਰਡ ਵਿੱਚ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆਗਰਮੀ ਨੇ ਸਭ ਦਾ ਬੁਰਾ ਹਾਲ ਕਰ ਰੱਖਿਆ ਸੀਦੁਪਹਿਰ ਦੇ ਢਾਈ ਵੱਜ ਚੁੱਕੇ ਸਨ … ਉੱਪਰੋਂ ਭੁੱਖ ਵੀ ਡਾਢੀ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਸੀਮੈਂ ਇੱਕ ਸਾਥੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਨਰਸ ਦੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਗਿਆਉਸ ਨੇ ਮੋਬਾਇਲ ਨਾਲ ਫਿਰ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਤਾਰਾਂ ਜੋੜ ਰੱਖੀਆਂ ਸਨ

“ਮੈਡਮ ਜੀ! ਕਦੋਂ ਐਂਬੂਲੈਸ ਆਊ? ਸਾਡਾ ਬਾਹਰ ਗਰਮੀ ਵਿੱਚ ਬੁਰਾ ਹਾਲ ਹੋ ਗਿਆ।” ਸਾਡੇ ਵੱਲ ਉਸ ਨੇ ਸਰਸਰੀ ਜਿਹੀ ਨਿਗਾਹ ਮਾਰੀ, ਮੋਬਾਇਲ ’ਤੇ ਮਸਤ ਹੋਈ ਗੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝੀ ਰਹੀਸਾਡਾ ਉਸ ਕੋਲ ਜਾਣ ਦਾ ਕੋਈ ਬਹੁਤਾ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋਇਆ

“ਬੈਠੋ ਦੋ ਮਿੰਟ, ਆਉਂਦੀ ਐ ਐਂਬੂਲੈਂਸ …।” ਉਸ ਨੇ ਮੋਬਾਇਲ ਦੇ ਸਪੀਕਰ ’ਤੇ ਹੱਥ ਰੱਖ ਕੇ ਕਿਹਾਜਿਵੇਂ ਅਸੀਂ ਉਸ ਦੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਦਖਲ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਹੋਵੇਅਸੀਂ ਕਮਰੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਗਏਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਫ਼ੋਨ ’ਤੇ ਕਹਿ ਰਹੀ ਸੀ, ““ਉਹ ਯਾਰ! ਆਹ ਅੱਠ ਦਸ ਕਰੋਨਾ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਆਏ ਨੇਉਹ ਜਾਨ ਖਾਈ ਜਾਂਦੇ ਨੇਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿੱਥੋਂ ਆਪ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਸਹੇੜ ਲੈਂਦੇ ਨੇਸਾਡੀ ਜਾਨ ਨੂੰ ਕਜ਼ੀਆ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਐ …।”

ਨਰਸ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਬਦਾਬਲੀ ਨਾਲ ਗੱਲਾਂ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਅਸੀਂ ਮਰੀਜ਼ ਨਹੀਂ, ਮੁਜਰਿਮ ਹੋਈਏਮੈਂ ਉਹਦੇ ਕੋਲ਼ ਮੁੜਨ ਲੱਗਿਆ ਸੀ, ਸਾਥੀ ਨੇ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾਪਰ ਦਿਮਾਗ਼ ਉੱਤੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਗਹਿਰਾ ਅਸਰ ਹੋਇਆਇਹ ਉਹ ਲੋਕ ਹੀ ਨੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਬਿਆਨ ਛਪਦੇ ਨੇ - ਕਰੋਨਾ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਦੀ ਬਾਜ਼ੀ ਲਾ ਕੇ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ ਇਲਾਜ …।” ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਇੱਕ ਪੱਤਰਕਾਰ ਮਿੱਤਰ ਤੋਂ ਉਸ ਡਾਕਟਰ ਦਾ ਮੋਬਾਇਲ ਨੰਬਰ ਲੈ ਲਿਆ ਜਿਹੜਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਕਰੋਨਾ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਇੰਚਾਰਜ ਸੀਮੈਂ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਫ਼ੋਨ ਲਾਇਆ ਤੇ ਸਾਰੀ ਗੱਲ ਦੱਸ ਦਿੱਤੀਦੋ ਕੁ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਨਰਸ ਸਾਡੇ ਕੋਲ਼ ਆ ਕੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੀ, ““ਚੱਲੋ ਤੁਸੀਂ ਵਾਰਡ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬੈਠ ਜਾਓ …ਜਦੋਂ ਤਕ ਐਂਬੂਲੈਂਸ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ …।”

ਨਰਸ ਦੇ ਬਦਲੇ ਹੋਏ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਦੇਖ ਸਭ ਦੰਗ ਰਹਿ ਗਏਇਹ ਉਹ ਹੀ ਨਰਸ ਸੀ ਜਿਹੜੀ ਦੋ ਮਿੰਟ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਈਰਖਾ ਕਰਦੀ ਸੀਵਾਰਡ ਪੂਰਾ ਖਾਲੀ ਸੀਅਸੀਂ ਬੈੱਡਾਂ ਉੱਤੇ ਲੰਮੇ ਪੈ ਗਏ ਕੁਝ ਸੁਖ ਦਾ ਸਾਹ ਆਇਆਅੰਧੇ ਕੁ ਘੰਟੇ ਪਿੱਛੋਂ ਐਂਬੂਲੈਂਸ ਆ ਗਈਸਾਨੂੰ ਨੌਂ ਜਣਿਆਂ ਲੈ ਕੇ ਐਂਬੂਲੈਂਸ ਕਾਲਜ ਦੇ ਰਾਹ ਮੈ ਗਈਅਸੀਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਜੁੜ ਕੇ ਮਸਾਂ ਬੈਠੇਉਹ ਨਾ ਦੀ ਹੀ ਐਂਬੂਲੈਂਸ ਸੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਚੰਗਾ ਪੀਟਰ ਰੇੜਾ ਹੋਵੇਗਾਉਸ ਵਿੱਚ ਗੰਦਗੀ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਹਵਾ ਵੀ ਲਗਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈਗਿੱਠ-ਗਿੱਠ ਸੀਟਾਂ ਉੱਤੇ ਮਿੱਟੀ ਘੱਟਾ ਚੜ੍ਹਿਆ ਪਿਆ ਸੀਰੇਤੇ ਦੇ ਵਾਵਰੋਲੇ ਉੱਡ ਸਾਡੇ ’ਤੇ ਪੈ ਰਹੇ ਸਨ

ਕੁਝ ਕੁ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਐਂਬੂਲੈਂਸ ਕਾਲਜ ਦੇ ਗੇਟ ਅੰਦਰ ਦਾਖਲ ਹੋ ਗਈ ਅਸੀਂ ਹੇਠਾਂ ਉੱਤਰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਚੰਗਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾਸਾਹ ਵਿੱਚ ਸਾਹ ਆਇਆਡਰਾਇਵਰ ਨੇ ਸਾਡੇ ਕਾਗਜ਼ ਉੱਥੇ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤੇਸਾਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਬਣਾਏ ਐਲੂਮਿਨੀਅਮ ਦੇ ਗੇਟ ਰਾਹੀਂ ਅੰਦਰ ਕਾਲਜ ਦੇ ਕਲਾਸ ਰੂਮਾਂ ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ ਵਾਰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾਅਸੀਂ ਸੱਤ ਜਣੇ ਇੱਕ ਵਾਰਡ ਦੇ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏਉਹ ਮਾਂਵਾਂ ਧੀਆਂ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਕੋਲ਼ ਪਹੁੰਚ ਗਈਆਂਵਾਰਡ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸੋਲਾਂ ਬੈਡ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸਨਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਪਰ ਹੋਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਸੀਅਸੀਂ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪੱਖਿਆਂ ਹੇਠ ਆਪਣੀ ਜਗ੍ਹਾ ਮੱਲ ਲਈਪੱਖੇ ਸਾਰੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸੀ ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਇਸ ਕਰਕੇ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਕਾਲਜ ਦੀ ਬਿਲਡਿੰਗ ਸੀਜੇ ਹਸਪਤਾਲ ਦੀ ਹੁੰਦੀ, ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਣੇ ਸੀਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਦਾ ਹਾਲ ਸਭ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੀ ਹੈ

ਮੈਂ ਅਜੇ ਲੰਮਾ ਪਿਆ ਹੀ ਸੀ ਕਿ ਐੱਸ.ਐੱਸ.ਪੀ. ਦਫਤਰ ਵਿੱਚੋਂ ਫ਼ੋਨ ਆਇਆਉਸ ਸੱਜਣ ਨੇ ਸਿੱਧੀ ਸੰਬੋਧਨੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਦੱਸ ਦਿੱਤਾ ਸੀਹਾਲ ਚਾਲ ਪੁੱਛਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਵਾਲਾਂ ਦੀ ਝੜੀ ਲਾ ਦਿੱਤੀ, “ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋਂ, ਤੁਸੀਂ ਕਿਸ ਦੇ ਸਪੰਰਕ ਵਿੱਚ ਆਏ, ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਦੇ ਸਾਥੀ ਕਿਹੜੇ ਨੇ, ਕਿੱਥੇ-ਕਿੱਥੇ ਗਏ, ਘਰੇ ਕੌਣ-ਕੌਣ ਹਨਸਾਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਦਿਓ …।”

ਅਜਿਹੇ ਅਨੇਕਾਂ ਸਵਾਲ ਉਸ ਨੇ ਮੇਰੇ ’ਤੇ ਦਾਗ਼ ਦਿੱਤੇ, ਜਿਵੇਂ ਕਿਸੇ ਮੁਜਰਿਮ ਤੋਂ ਪੁੱਛ ਪੜਤਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮੋਬਾਇਲ ’ਤੇ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਦੇ ਥਾਣੇ’ ਚੋ, ਕਦੇ ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ, ਕਦੇ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਿਵਲ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚੋਂ ਕਦੇ ਕਿਤੋਂ, ਕਦੇ ਕਿਤੋਂ ਘੰਟੀਆਂ ਖੜਕੀਆਂ ਸਨਮੈਂ ਤੰਗ ਆ ਕੇ ਇੱਕ ਗੱਲ ਹੀ ਕਹਿੰਦਾ ਸੀ, ““ਮੈਂ ਕੋਰਟ ਦਾ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਹਾਂ ਮੇਰੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਜੱਜ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਾਰਾ ਸਟਾਫ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈਜਾਓ ਕਰ ਲਓ ਪੁੱਛ ਪੜਤਾਲ …।” ਅੱਗੋਂ ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤੇ ਬਿਨਾਂ ਅਗਲਾ ਫ਼ੋਨ ਕੱਟ ਦਿੰਦਾ ਸੀ

ਮੈਂ ਮੇਰੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਮਿੱਤਰਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ਨਾ ਲਿਆਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਮੇਰੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਦਾ ਮਿਲਣਾ ਸੀਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰੈਸ਼ਾਨ ਕਰ ਦੇਣਾ ਸੀ ਇਸ ਲਈ ਚੁੱਪ ਰਿਹਾਇੱਕ ਦੋ ਮਿੱਤਰਾਂ ਨੇ ਮੇਰੇ ਘਰ ਨਾਲ ਰਾਵਤਾ ਰੱਖਿਆ ਬਾਕੀ ਮੁੱਖ ਮੋੜ ਗਏ ਸੀਕਿਤੇ ਅਸੀਂ ਵੀ ਨਾ ਨਾਲ ਟੰਗੇ ਜਾਈਏਇਕਾਂਤਵਾਸ ਸੈਂਟਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਇੰਝ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਅਸੀਂ ਕਰੋਨਾ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਨਾ ਹੋ ਕੇ ਕੈਦੀ ਹੋਈਏਕਮਰਿਆਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਪੰਜਾਹ ਬਾਈ ਪੰਜਾਹ ਦਾ ਵਿਹੜਾ ਸੀਤਿੰਨ ਪਾਸੇ ਕਮਰੇ ਬਣੇ ਹੋਏ ਸਨਇੱਕ ਪਾਸਾ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਸੀ ਉਸ ਉੱਤੇ ਅੱਠ ਫੁੱਟ ਉੱਚੀ ਕੰਡੇਦਾਰ ਤਾਰ ਲਾ ਰੱਖੀ ਸੀਨਾ ਕੋਈ ਉਸ ਥਾਂਣੀ ਅੰਦਰ ਆ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਨਾ ਬਾਹਰ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀਤਾਰ ਕੋਲ਼ ਤਿੰਨ ਗਾਰਡ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਸਨਕੈਦੀਆਂ ਵਾਂਗ ਇਹ ਹੀ ਸਾਡੀਆਂ ਬੈਰਕਾਂ ਹਨਅਸੀਂ ਲਗਭਗ ਪੈਂਤੀ ਚਾਲੀ ਮਰੀਜ਼ ਉੱਥੇ ਸੀਸਭ ਠੀਕਠਾਕ ਸਨਬਾਥਰੂਮਾਂ ਦਾ ਬੁਰਾ ਹਾਲ ਸੀਲੇਡੀਜ਼ ਲਈ ਬਾਥਰੂਮ ਉੱਪਰ ਵਾਲੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ’ਤੇ ਸੀ, ਮਰਦਾਂ ਲਈ ਹੇਠਾਂਬਾਥਰੂਮਾਂ ਵਿੱਚ ਹਰ ਵਕਤ ਪਾਣੀ ਹੀ ਪਾਣੀ ਫਿਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀਛੱਤ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਟਪਕ-ਟਪਕ ਕਰਕੇ ਡਿਗਦਾ ਸੀਜੇ ਕੋਈ ਟੱਟੀ ਬੈਠਾ ਹੁੰਦਾ, ਉਹ ਭਿੱਜ ਜਾਂਦਾ ਸੀਇਸ ਲਈ ਹਰ ਕੋਈ ਸਿਰ ’ਤੇ ਤੌਲੀਆ ਲੈ ਕੇ ਜਾਂਦਾ ਸੀਗੰਦਗੀ ਦਾ ਕੋਈ ਅੰਤ ਨਹੀਂ ਸੀਮੱਛਰਾਂ ਦੀ ਭਰਮਾਰਇੰਝ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਇੱਥੇ ਕਰੋਨਾ ਤੋਂ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ, ਸਗੋਂ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਨਿਓਤਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈਲੋਕਲ ਰਹਿੰਦੇ ਆਪਣੇ ਇੱਕ ਸਾਹਿਤਕ ਮਿੱਤਰ ਅਮਨ ਨੂੰ ਫ਼ੋਨ ਕਰਕੇ ਸਾਬਣ, ਤੌਲੀਆਂ, ਕੱਛਾ, ਤੇਲ, ਟੂਥ-ਪੇਸਟ, ਬਰੱਸ਼ ਵਗੈਰਾ ਮੰਗਵਾਇਆਘਰ ਮੈਂਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਜਾਣ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ, ਸਿੱਧਾ ਹਸਪਤਾਲ ਲੈ ਆਏ ਸੀ

ਮੈਂਨੂੰ ਘਰ ਦੀ ਬਹੁਤ ਚਿੰਤਾ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀਘਰ ਬਜ਼ੁਰਗ ਮਾਂ-ਬਾਪ ਤੇ ਬੱਚੇ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਲਪੇਟੇ ਵਿੱਚ ਲੈਣਾ ਸੀਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਤੇ ਆਸ਼ਾ ਵਰਕਰ ਗੇੜੇ ਮਾਰਨ ਲੱਗ ਪਏ ਸਨਕਰੋਨਾ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਉਣ ਬਾਰੇ ਜ਼ੋਰ ਪਾ ਰਹੇ ਸੀਇੱਥੋਂ ਤਕ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ, “ਕੱਲ੍ਹ ਨੂੰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਖਿਆਲੇ ਦੇ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਖੇ ਐਂਬੂਲੈਂਸ ਰਾਹੀਂ ਅਸੀਂ ਲੈ ਕੇ ਜਾਵਾਂਗੇ …

ਫਿਕਰ ਸੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਪਾਜ਼ੇਟਿਵ ਆ ਗਈ, ਖੱਜਲ-ਖੁਆਰੀ ਬਹੁਤ ਹੋਣੀ ਐ ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਸੂਲੀ ਉੱਤੇ ਟੰਗਿਆ ਜਾਣਾ ਸੀਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਚਿੰਬੜੀਆਂ ਹੀ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਨੇਬਾਕੀ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਕਰੋਨਾ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਲਿਆ ਖੜ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ ਤੇ ਕਰੋਨਾ ਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀਇਹ ਗੱਲ ਸਭ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗ ਚੁੱਕੀ ਹੈਮੈਂ ਘਰਵਾਲੀ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, ““ਤੁਸੀਂ ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ ਦੀ ਗੋਲ਼ੀ, ਸਾਰੇ ਖਾਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਓਗਰਮ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਓ ਤੇ ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਨਮਕ ਪਾ ਕੇ ਗਰਾਰੇ ਕਰਨ ਲੱਗ ਜਾਓਕਾੜ੍ਹਾ ਬਣਾਕੇ ਪੀਓ ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਿਹਤ ਠੀਕ ਰਹੇਗੀ।”

ਸਾਡੇ ਚੈੱਕ ਅੱਪ ਕਰਨ ਆਉਂਦੀਆਂ ਨਰਸਾਂ ਸਾਨੂੰ ਤਿੰਨ ਗੋਲ਼ੀਆਂ ਦੇ ਜਾਂਦੀਆਂਇੱਕ ਮਲਟੀਵਿਟਾਮਨ, ਵਿਟਾਮਨ ਸੀ ਅਤੇ ਕੁਨੀਨ

ਉਸ ਰਾਤ ਮੈਂਨੂੰ ਨੀਂਦ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆਈਸਾਰੀ ਰਾਤ ਪਾਸੇ ਮਾਰਦਿਆਂ ਲੰਘਾਈਮੱਛਰ ਤੇ ਘਾਹ ਉੱਤੇ ਬੈਠਣ ਵਾਲੇ ਟਿੱਡੇ ਸਾਡੇ ਬੈਡਾਂ ’ਤੇ ਕੁਸ਼ਤੀ ਖੇਡਦੇ ਰਹੇ ਮੈਂ ਨਾਲ ਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲਾਂ ਕਰਕੇ ਸਮਾਂ ਲੰਘਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾਦੋ ਬੰਦੇ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਘਰ ਦੀ ਦਾਰੂ ਕੱਡਣ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ ਤੇ ਜ਼ਮਾਨਤ ’ਤੇ ਕਰੋਨਾ ਰਿਪੋਰਟ ਪਾਜ਼ੇਟਿਵ ਆਉਣ ਕਾਰਨ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਹਸਪਤਾਲ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਡੀ ਸਭ ਨਾਲ ਜਾਣ ਪਹਿਚਾਣ ਹੋ ਗਈਦਿਨ ਦੇ ਭੁੱਖੇ ਭਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਖਾਣਾ ਰਾਤ ਸਾਢੇ ਨੌਂ ਵਜੇ ਮਿਲਿਆ ਸੀਸਵੇਰ ਹੋਣ ’ਤੇ ਸਭ ਅਰਾਮ ਨਾਲ ਉੱਠੇ

ਮੈਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਵੇਰ ਦਾ ਕੰਮ ਨਿਬੇੜ ਕੇ ਨਹਾ ਕੇ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਿਆਸੱਤ ਕੁ ਵਜੇ ਘਰੋਂ ਮੰਗਵਾਇਆ ਮੇਰਾ ਬੈਗ ਵੱਡਾ ਭਾਈ ਦਰਸ਼ਨ ਤੇ ਅਮਰੀਕ ਦੇ ਗਏਮੈਂ ਕੁਝ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵੀ ਮੰਗਵਾ ਲਈਆਂ ਸਨਵਾਰਡ ਦੇ ਸਾਥੀ ਹੌਲ਼ੀ-ਹੌਲ਼ੀ ਸਾਰੇ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਏਚਾਹ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ਪਰ ਚਾਹ ਨਾ ਆਈਸਾਢੇ ਨੌਂ ਵਜੇ ਦੇ ਲਗਭਗ ਸਾਡਾ ਨਾਸ਼ਤਾ ਆਇਆਦੋ ਪਰੌਂਠੇ, ਅਚਾਰ ਤੇ ਪੰਜਾਹ ਕੁ ਗ੍ਰਾਮ ਦਹੀਂ ਸੀ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਚਾਹ ਵੀ ਆ ਗਈ ਨਾਸ਼ਤਾ ਕਰਕੇ ਅਸੀਂ ਫਿਰ ਬੈਡਾਂ ’ਤੇ ਪੈ ਗਏਸਾਥੀ ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਇਲਾਂ ਉੱਤੇ ਠੁੰਗਾਂ ਮਾਰਨ ਲੱਗ ਪਏਮੈਂ ਬੈਗ ਵਿੱਚੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਕੱਢ ਦਿੱਤੀਆਂਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹਨੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂਮੈਂ ਵੀ ਕਿਤਾਬ ਪੜ੍ਹਨ ਲੱਗ ਪਿਆਮੇਰੇ ਲਈ ਇਹ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਮੌਕਾ ਸੀਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨਾਲ ਜੋੜ ਲਿਆਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੈਂ ਆਪਣੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਤਾਂ ਉਹ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਏਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੇਰੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਰੁਚੀ ਵਧ ਗਈਸਾਡੇ ਸਾਰੇ ਬੈੱਡ ਦੇ ਉੱਤੇ ਸਾਨੂੰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਦੇਖ ਸਾਡੇ ਚੈੱਕਅੱਪ ਲਈ ਆਈਆਂ ਨਰਸਾਂ ਵੀ ਹੈਰਾਨ ਸਨਜਿਵੇਂ ਅਸੀਂ ਸੱਚ-ਮੁੱਚ ਕਾਲਜ ਦੇ ਹੋਸਟਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹੋਈਏਸਾਰੇ ਹੀ ਪੜ੍ਹੀ ਜਾ ਰਹੇ ਸੀਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚਾਰੀਆਂ ਦਾ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਬੁਰਾ ਹਾਲ ਹੁੰਦਾ ਸੀਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪਾਈਆਂ ਕਿੱਟਾਂ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲਗਦੀਸਿਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪੈਰਾਂ ਤਕ ਢਕੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ - ਪਸੀਨੇ ਨਾਲ ਭਿੱਜੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਇਕੱਲੇ-ਇਕੱਲੇ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਚੈੱਕ ਕਰਦੀਆਂ, ਦੋ ਢਾਈ ਘੰਟੇ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇਦਿਨ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਚੈੱਕ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾਇਹ ਨਿਗੂਣੀਆਂ ਤਨਖਾਹਾਂ ਅਤੇ ਕੱਚੀ ਨੌਕਰੀ ’ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨਸਰਕਾਰ ਖਿਲਾਫ਼ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਵੀ ਲਗਾਤਾਰ ਚਲਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਨੇਪੁਲਿਸ ਦੀਆਂ ਡਾਂਗਾਂ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰ ਸਵਾਗਤ ਕਰਦੀ ਹੈਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਾਥੀ ਨੀਂਦ ਵੀ ਲੈ ਲੈਂਦੇ, ਫਿਰ ਪੜ੍ਹਨ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇਸਮੇਂ ਦਾ ਪਤਾ ਹੀ ਨਾ ਲੱਗਿਆਢਾਈ ਵਜੇ ਦੇ ਤਕਰੀਬਨ ਸਾਡਾ ਖਾਣਾ ਆ ਗਿਆਖਾਣਾ ਖਾ ਕੇ ਕੁਝ ਸਾਥੀ ਸੌਂ ਗਏ, ਕੁਝ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਖੁੱਭੇ ਰਹੇਰਘਵੀਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮੇਰੀ ਸਾਰੀ ਕਿਤਾਬ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਹੀ ਦਮ ਲਿਆਸ਼ਾਮ ਦੇ ਸੱਤ ਵੱਜ ਚੁੱਕੇ ਹਨਅਸੀਂ ਮੇਰੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ’ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਏਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਹੋਈਆਂਘਰੋਂ ਮੇਰੇ ਮੋਬਾਇਲ ’ਤੇ ਵੀਡੀਓ ਕਾਲ ਆ ਗਈਬੇਟੀ ਜਸ਼ਨ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਸਕਰੀਨ ’ਤੇ ਆ ਗਈ

“ਡੈਡੀ ਜੀ ਕਿਵੇਂ ਹੋ …?”

“ਠੀਕ ਹਾਂ …।”

“ਕੀ ਕਰਦੇ ਸੀ …।”

“ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਸੀ! ਹੋਰ ਅਸੀਂ ਇੱਥੇ ਕਰਨਾ ਵੀ ਕੀ ਹੈ …।” ਉਹ ਇੱਧਰ ਉੱਧਰ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੀ ਰਹੀਨਾਲ਼ੇ ਮੈਂਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਹੱਸਦੀ ਰਹੀ

ਫਿਰ ਘਰਵਾਲੀ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਈਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ““ਅੱਜ ਸਾਡਾ ਟੈੱਸਟ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆਕੋਈ ਲੈਣ ਨਹੀਂ ਆਇਆਫ਼ੋਨ ਆਇਆ ਸੀਕਹਿੰਦੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹੋ ਜਾਊ …।”

“ਚਲੋ ਠੀਕ ਹੈ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੋਰ ਮਿਲ ਗਿਆਗੋਲ਼ੀਆਂ ਖਾਂਦੇ ਰਹੋ, ਗਰਾਰੇ ਕਰਦੇ ਰਹੋ ਕਾਹੜਾ ਪੀਂਦੇ ਰਹੋ …।”

ਘਰਵਾਲੀ ਨੇ ਇੱਕ ਗੱਲ ਹੋਰ ਦੱਸੀ, “ਕਿਸੇ ਨੇ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਫ਼ੋਨ ਕਰਕੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਫ਼ੋਨ ਆਇਆ ਸੀ - ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚੇ ਕਿਤੇ ਬਾਹਰ ਪੜ੍ਹਨ ਜਾਂਦੇ ਨੇਤੁਹਾਡੇ ਘਰ ਵੀ ਕੁਝ ਬੱਚੇ ਆਉਂਦੇ ਨੇਘਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਬਾਹਰ ਤੁਰੇ ਫਿਰਦੇ ਨੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਬਣਿਆ ਸਭ ਦਾ ਨਾਂ ਦੱਸੋ …। - ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਕੋਰੀ ਨਾਂਹ ਕਰ ਦਿੱਤੀਸਾਡੇ ਕੋਈ ਆਉਂਦਾ ਨਹੀਂਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਦੇ ਜਾਂਦੇ ਨਹੀਂਉਹ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਪੁੱਛ ਰਹੇ ਸੀਫਿਰ ਮੈਂ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰ ਲਓਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ਼ ਤਾਂ ਕੋਈ ਫ਼ੋਨ ਨਹੀਂ ਆਇਆ?”

“ਨਹੀਂ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਤਾਂ ਕੋਈ ਫ਼ੋਨ ਨਹੀਂ ਆਇਆਚੱਲ ਮੈਂ ਪਤਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿਸ ਨੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ ਹੈਤੁਸੀਂ ਠੀਕ-ਠਾਕ ਰਹੋ, ਮੇਰੀ ਚਿੰਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ।” ਮੈਂ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ

ਘਰਵਾਲੀ ਨੇ ਨੇ ਇੱਕ ਗੱਲ ਹੋਰ ਦੱਸੀ, “ਸਵੇਰੇ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਬਾਹਰ ਝਾੜੂ ਮਾਰ ਰਹੀ ਸੀ, ਆਪਣੇ ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਲੀ ਵੀ ਗੇਟ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਕਰਨ ਆਈ ਮੈਂਨੂੰ ਨਫ਼ਰਤ ਭਰੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਨਾਲ ਤੱਕਿਆ ਮੂੰਹ ’ਤੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੁੰਨੀ ਬੰਨ੍ਹ ਲਈਮੂੰਹ ’ਚ ਬੁੜ-ਬੁੜ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਈ …ਦੂਜੇ ਗੁਆਢੀਆਂ ਦੇ ਜਵਾਕ, ਜਦੋਂ ਆਪਣੇ ਜਵਾਕ ਛੱਤ ’ਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲ ਥੁੱਕ ਕੇ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸੀ - ਕਰੋਨ ਵਾਲ਼ੇ ਥੂਹ, ਕਰੋਨਾ ਵਾਲ਼ੇ ਥੂਹ …।”

ਮੇਰੀ ਪਤਨੀ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੀ ਕਰਦੀ ਭਾਵੁਕ ਹੋ ਗਈਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੰਝੂ ਵਹਿਣ ਲੱਗ ਪਏਮੇਰਾ ਵੀ ਮਨ ਖਰਾਬ ਹੋ ਗਿਆਮਨ ਹੀ ਮਨ ਮੈਂ ਸੋਚਣ ਲੱਗਾ - ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਰੋਨਾ ਦੀ ਐਨੀ ਦਹਸ਼ਿਤ ਭਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਮਿਲਣੋ ਹਟ ਗਏ ਹਨਨਫ਼ਰਤ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਏਬੀਤੇ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨ ਘਾਟ ਵਿੱਚ ਕਰੋਨਾ ਨਾਲ ਹੋਈ ਮੌਤ ਦਾ ਸਸਕਾਰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋਣ ਦੇ ਰਹੇਜਿਵੇਂ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਕੋਈ ਵੱਡੀ ਖੇਡ ਖੇਡੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੋਵੇਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਧਰਮ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਲੜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਦੇ ਜਾਤੀਵਾਦ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ। ਹੁਣ ਨਵਾਂ ਸੱਪ ਕੱਢ ਲਿਆ -ਕਰੋਨਾ ਦਾ ਬੱਸ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗਰੂਕ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦੇਣਾਟੀ.ਵੀ. ਦੇ ਨਿਊਜ਼ ਚੈਨਲ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਡਰਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨਹੁਣ ਤਾਂ ਇਹ ਹਾਲਾਤ ਹੋ ਗਏ ਸੀ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ, ਉਸ ਨੂੰ ਕਰੋਨੇ ਦੀ ਪੁੱਠ ਚੜ੍ਹਾਈ ਜਾਂਦੀਜਿਵੇਂ ਬਾਕੀ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਉੱਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਜਿੱਤ ਪਾ ਲਈ ਹੋਵੇ

ਅੱਜ ਮੈਂਨੂੰ ਚੌਥਾ ਦਿਨ ਸੀਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਿੱਤਰ ਪਿਆਰਿਆਂ ਦੇ ਫ਼ੋਨ ਆਉਂਦੇ ਰਹੇ ਹੌਸਲਾ ਦਿੰਦੇ ਰਹੇਸਾਡੇ ਸਟਾਫ ਮੈਬਰਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਗੱਲ ਹੁੰਦੀ ਰਹੀਜੱਜ ਸਾਹਬ ਨੇ ਵੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਕੁਝ ਸਟਾਫ ਦੇ ਸਾਥੀ ਮੇਰਾ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇਕਾਂਤਵਾਸ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਅਫਸਰਾਂ ’ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਪਾ ਰਹੇ ਸੀਰੀਡਰ ਮੁਕੇਸ਼ ਨੇ ਕਾਫ਼ੀ ਜ਼ੋਰ ਲਾ ਰੱਖਿਆ ਸੀਉਸ ਨੇ ਫਾਰਮ ਲੈ ਕੇ ਰੱਖ ਲਿਆ ਤੇ ਮੈਂਨੂੰ ਘਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਮੈਂਬਰ ਤੋਂ ਪੈਰਵੀ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ, ਜਿਹੜਾ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦੇਵੇ ਮੇਰਾ ਖ਼ਿਆਲ ਰੱਖਣ ਲਈਮੈਂ ਘਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨਾ ਮੁਨਾਸਿਬ ਨਾ ਸਮਝਿਆਮੈਂ ਮੇਆਪਣੇ ਇੱਕ ਮਿੱਤਰ ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨੂੰ, ਜੋ ਲੋਕਲ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਸੀ, ਉਸ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਗੱਲ ਸਮਝਾ ਦਿੱਤੀਉਸ ਨੇ ਫਾਰਮ ਲੈ ਲਿਆ, ਭਰ ਕੇ ਡਾਕਟਰ ਦੇ ਦਸਤਖ਼ਤ ਕਰਵਾ ਲਏਉਸ ਨੇ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ

ਕਾਰਵਾਈ ਕਾਫੀ ਲੰਮੀ ਸੀਪਹਿਲਾਂ ਐੱਸ.ਡੀ.ਐੱਮ. ਤੋਂ ਦਸਤਖ਼ਤ ਕਰਵਾਉਣੇ ਸਨ, ਫਿਰ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ, ਫਿਰ ਨਾਇਬ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ, ਕੰਨਗੋ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੋਕਲ ਪਟਵਾਰੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਵਾਉਣੀ ਸੀਇੰਝ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿਸੇ ਕੈਦੀ ਨੂੰ ਜੇਲ’ ਚੋਂ ਛੁੱਟੀ ਦਿਵਾਉਣੀ ਹੋਵੇਇਹ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਸਾਰੇ ਅਫਸਰ ਦਫਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਬੈਠੇ ਮਿਲਣਗੁਰਦੀਪ ਵਿਚਾਰਾ ਭੱਜ ਦੌੜ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀਐੱਸ.ਡੀ.ਐੱਮ.ਕੋਲ਼ ਗਿਆ ਉਸ ਨੇ ਫਾਰਮ ’ਤੇ ਦਸਤਖ਼ਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਮਨ੍ਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ

“ਪਹਿਲਾਂ ਦਰਖ਼ਾਸਤ ਲਿਖ ਕੇ ਦਿਓਨਾਲ਼ੇ ਐਫੀਡੇਵਿਟ ਬਣਾ ਕੇ ਲਿਆਓ …।” ਗੁਰਦੀਪ ਨੇ ਸਾਰੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀਫਿਰ ਐੱਸ.ਡੀ.ਐੱਮ ਕੋਲ਼ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆਫਿਰ ਉਸ ਨੇ ਨਵਾਂ ਸੱਪ ਕੱਢ ਲਿਆ, “ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਮੋਹਰ ਨਹੀਂ ਹੈਗੀ।”

ਗੁਰਦੀਪ ਫਿਰ ਡਾਕਟਰ ਕੋਲ਼ ਆ ਗਿਆਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਫ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ, “ਸਾਡੇ ਕੋਲ਼ ਤਾਂ ਮੋਹਰ ਹੈ ਨਹੀਂ।” ਗੁਰਦੀਪ ਐੱਸ.ਡੀ.ਐੱਮ.ਕੋਲ਼ ਫਿਰ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਫ਼ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ, “ਮੈਂ ਦਸਤਖ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕਰਨੇ ਮੋਹਰ ਤੋਂ ਬਿਨਾ।”

ਗੁਰਦੀਪ ਦੀ ਉਸ ਨਾਲ ਥੋੜ੍ਹੀ ਤਕਰਾਰਬਾਜ਼ੀ ਵੀ ਹੋ ਗਈਉਸਨੇ ਮੈਂਨੂੰ ਫ਼ੋਨ ਮਾਰਿਆ ਤੇ ਸਾਰੀ ਗੱਲ ਦੱਸੀਮੈਂ ਅਗਾਂਹ ਰੀਡਰ ਮੁਕੇਸ਼ ਰੀਡਰ ਦੱਸਿਆਉਸ ਨੇ ਜੱਜ ਸਾਹਬ ਤੋਂ ਐੱਸ.ਡੀ.ਐੱਮ.ਨੂੰ ਫ਼ੋਨ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾਫਿਰ ਕਿਤੇ ਜਾ ਕੇ ਉਸ ਨੇ ਦਸਤਖ਼ਤ ਕੀਤੇਫਿਰ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆਗੁਰਦੀਪ ਦੀ ਸਾਰੀ ਦਿਹਾੜੀ ਇਸ ਕੰਮ ’ਤੇ ਹੀ ਲੰਘ ਗਈਉਸ ਨੇ ਮੈਂਨੂੰ ਫ਼ੋਨ ਮਾਰਿਆ, “ਕੱਲ੍ਹ ਨੂੰ ਘਰੋਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸੱਦ ਲਈਂ ਦਸ ਵਜੇ, ਮੈਂ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਤੋਂ ਦਸਤਖ਼ਤ ਕਰਵਾ ਦਿਆਂਗਾਤੁਸੀਂ ਤੁਹਾਡੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਪਟਵਾਰੀ ਤੇ ਨਾਇਬ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਵਾ ਲਿਆਉਣੀ।”

ਮੈਂ ਘਰ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਫ਼ੋਨ ਮਾਰਿਆਉਸ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਗੱਲ ਸਮਝਾ ਦਿੱਤੀ

ਅਸੀਂ ਕਦੇ ਕਿਤਾਬ ਪੜ੍ਹ ਲੈਂਦੇ, ਕਦੇ ਮੋਬਾਇਲ ’ਤੇ ਸਮਾਂ ਕੱਢਦੇ, ਕਦੇ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇਹੋਰ ਵਾਰਡਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਤਾਸ਼ ਦੀ ਵੀ ਬਾਜ਼ੀ ਚੱਲਦੀ ਸੀਇੱਕ ਦੋ ਵਾਰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਟੀ.ਵੀ.ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸੀਆਪਸੀ ਫਾਸਲੇ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਹੈ ਨਹੀਂ ਸੀਕੀ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿਸ ਨੂੰ ਕਿੰਨੇ ਪ੍ਰਤੀਸਤ ਲਾਗ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਐ, ਕੋਈ ਮਾਪ ਦੰਡ ਨਹੀਂ ਸੀਉੱਥੇ ਗਧੇ ਘੋੜੇ ਦਾ ਮੁੱਲ ਇੱਕ ਸੀਮੈਂ ਉੱਥੋਂ ਦੇ ਸੈਂਟਰ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਵੀਡੀਓ ਬਣਾ ਲਈਆਂਜੋ ਨਰਸਾਂ ਸਾਡੇ ਚੈੱਕਅੱਪ ਲਈ ਆਉਂਦੀਆਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਫ਼ੋਟੋ ਵੀ ਖਿੱਚ ਲੈਂਦਾ ਸੀਖਾਣਾ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਨਾ ਆਉਣ ਦੀ ਮੈਂ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉੱਤਰ ਸੀ, “ਖਾਣੇ ਵਾਲ਼ੇ ਨੂੰ ਪੈਸੇ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੇ, ਇਸ ਲਈ ਦੇਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।”

ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਵੀ ਹਨਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਜ਼ਾਰਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆਮੂੰਹ ਹਨੇਰਾ ਹੋਣ ਸਾਰ ਬਹੁਤਿਆਂ ਦੇ ਢਿੱਡ ਦੇ ਅੰਦਰਲੇ ਕੀੜੇ ਆਪਣਾ ਰੰਗ ਦਿਖਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੈਨੀਟੇਜ਼ਰ ਕਰਨਾ ਪੈਣਾ ਸੀਦਾਰੂ ਕਿਤੋਂ ਮਿਲਦੀ ਨਹੀਂ ਸੀਉਹ ਕੀ ਕਰਦੇ, ਆਪਣੇ ਕਿਸੇ ਜਾਣਕਾਰ ਨੂੰ ਕਾਲਜ ਦੀ ਕੰਧ ਦੇ ਪਰਲੇ ਪਾਸੇ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰ ਲੈਂਦੇਜਦੋਂ ਗਾਰਡ ਥੋੜ੍ਹਾ ਇੱਧਰ ਉੱਧਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਗੰਢਤੁੱਪ ਕਰਕੇ ਰੱਖੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀਬਾਹਰੋਂ ਦਾਰੂ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਪਲਾਸਟਿਕ ਵਾਲੀਆਂ ਵਗਾਹ ਮਾਰਦੇਉਹ ਚੱਕ ਫਟਾਫਟ ਅੰਦਰ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਗਾਰਡ ਆ ਜਾਂਦੇਮੀਟ ਵਗੇਰਾ ਤਾਂ ਗੇਟ ਵਿੱਚ ਦੀ ਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀਸਪੀਕਰ ਵਿੱਚ ਅਨਾਊਂਸਮੈਂਟ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ, “ਫਲਾਣੇ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸਮਾਨ ਆਇਆ ਹੇ, ਉਹ ਗੇਟ ਤੋਂ ਲੈ ਜਾਣ।” ਇਹ ਕਮਰਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰਲਾ ਗੇਟ ਸੀਸਮਾਨ ਚੈੱਕ ਕਰਕੇ ਗੇਟ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਜਿਸਦਾ ਹੁੰਦਾ ਉਹ ਚੱਕ ਕੇ ਲੈ ਜਾਂਦਾਬਾਹਰ ਜਾਣ ਦੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਆਗਿਆ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਨਾ ਕੋਈ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਸੀਪੁਲਿਸ ਵਾਲੇ ਮਿਲ ਕੇ ਫਿਰ ਕੀੜਿਆਂ ਨੂੰ ਸੈਨੀਟੇਜ਼ਰ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ

ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਦਸ ਕੁ ਵਜੇ ਭਾਈ ਦਰਸ਼ਨ ਤੇ ਅਮਰੀਕ ਆ ਗਏਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੈਂ ਗੁਰਦੀਪ ਦਾ ਨੰਬਰ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਕਿਤੇ ਦੌਰੇ ’ਤੇ ਗਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀਗਿਆਂਰਾ ਕੁ ਵਜੇ ਉਹ ਦਫਤਰ ਆਇਆਗੁਰਦੀਪ ਨੇ ਦਸਤਖ਼ਤ ਕਰਵਾ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫੜਾ ਦਿੱਤੇਜਿੰਨਾ ਜਲਦੀ ਉਹ ਪਟਵਾਰੀ ਤੇ ਨਾਇਬ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਵਾ ਲਿਆਉਣ, ਮੈਂ ਉੰਨਾ ਜਲਦੀ ਨਿੱਕਲ ਸਕਦਾ ਸੀਉਹ ਘੰਟੇ ਕੁ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਵਾ ਲਿਆਏਹੁਣ ਮੁੜ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਤੇ ਐੱਸ.ਡੀ.ਐੱਮ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਹੋਣੀ ਸੀਫਿਰ ਕਾਗ਼ਜ ਡਾਕਟਰ ਕੋਲ਼ ਇਕਾਂਤਵਾਸ ਸੈਂਟਰ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਵਾਉਣੇ ਸੀਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੈਂਨੂੰ ਇਸ ਕੈਦ ਵਿੱਚੋਂ ਛੱਡਣਾ ਸੀ

ਕੋਰਟ ਵਿੱਚੋਂ ਵੀ ਸਾਥੀਆਂ ਦੇ ਫ਼ੋਨ ਲਗਾਤਾਰ ਆ ਰਹੇ ਸੀਉਹ ਪੁੱਛਦੇ, “ਕੀ ਬਣਿਆ?

ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਕਹਾਣੀ ਦੱਸਦਾ

ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਕਿਤੇ ਚਲਿਆ ਗਿਆਉਹ ਦੋ ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ ਆਇਆਉਸ ਨੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰ ਦਿੱਤੀਐੱਸ.ਡੀ.ਐੱਮ.ਸਾਹਬ ਰੋਟੀ ਖਾਣ ਚਲੇ ਗਏਤਿੰਨ ਵਜੇ ਦੇ ਲਗਭਗ ਉਹ ਵਾਪਸ ਆਏਕਾਗ਼ਜ ਅੰਦਰ ਭੇਜੇ ਗਏਟੇਬਲ ’ਤੇ ਘੰਟਾ ਭਰ ਕਾਗਜ਼ ਪਏ ਰਹੇਕੜਕਦੀ ਧੁੱਪ ਵਿੱਚ ਬਾਹਰ ਉਹ ਭੁੱਖੇ ਭਾਣੇ ਉਡੀਕ ਕਰਦੇ ਰਹੇਐੱਸ.ਡੀ.ਐੱਮ. ਉੱਠਕੇ ਡੀ.ਸੀ.ਸਾਹਬ ਦੇ ਦਫਤਰ ਚਲੇ ਗਏਕਾਗ਼ਜਾਂ ’ਤੇ ਦਸਤਖ਼ਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋਏਸਵੇਰ ਤੋਂ ਮੁੜ ਸ਼ਾਮ ਹੋਣ ਨੂੰ ਆ ਗਈਫਿਰ ਕਾਗ਼ਜਾਂ ਨੂੰ ਡੀ.ਸੀ. ਸਾਹਬ ਦੇ ਦਫਤਰ ਲੈ ਕੇ ਚਲੇ ਗਏਗੁਰਦੀਪ ਨੇ ਕਿਸੇ ਜਾਣੂ ਨੂੰ ਕਾਗਜ਼ ਦੇ ਕੇ ਐੱਸ.ਡੀ.ਐੱਮ. ਕੋ ਪੁੱਜਦੇ ਕੀਤੇਕਾਗ਼ਜ ਅੰਦਰੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਗਏਦਸਤਖ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਜਵਾਬ ਸੀ, “ਮੇਰੀ ਬਦਲੀ ਹੋ ਗਈ, ਮੈਂ ਚਾਰਜ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ …।”

ਇਸ ਨਵੀਂ ਬਿਪਤਾ ਨੇ ਸਭ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆਹੋਰ ਇੱਕ ਬੰਦੇ ਦੇ ਕਾਗ਼ਜ ਵੀ ਸੀਉਹ ਵੀ ਚੱਕਰ ਕੱਢ ਰਿਹਾ ਸੀਗੁਰਦੀਪ ਹੋਰੀਂ ਸੋਚਦੇ ਸੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਅੱਜ ਦਸਤਖ਼ਤ ਨਾ ਹੋਏ, ਫਿਰ ਮੂਹਰੇ ਦੋ ਛੁੱਟੀਆਂ ਸੀਗੱਲ ਤਿੰਨ-ਚਾਰ ਦਿਨਾਂ ਤਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਣੀ ਸੀਦੋ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਭੱਜ ਦੌੜ ’ਤੇ ਪਾਣੀ ਫਿਰ ਜਾਣਾ ਸੀਗੁਰਦੀਪ ਹੋਰਾਂ ਨੇ ਮੈਂਨੂੰ ਸਾਰੀ ਕਹਾਣੀ ਫ਼ੋਨ ’ਤੇ ਦੱਸੀਮੈਂ ਮੁਕੇਸ਼ ਨੂੰ ਫ਼ੋਨ ਮਾਰ ਕੇ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ, ““ਸੈਸ਼ਨ ਜੱਜ ਸਾਹਬ ਤੋਂ ਡੀ.ਸੀ. ਸਾਹਬ ਨੂੰ ਫ਼ੋਨ ਕਰਵਾਓ, ਫਿਰ ਗੱਲ ਬਣੂ।”

ਉਹ ਵਿਚਾਰੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਵਾਹ ਲਾ ਰਹੇ ਸਨਹੁਣ ਐੱਸ.ਡੀ.ਐੱਮ. ਨੇ ਕੱਛ ’ਚੋਂ ਨਵਾਂ ਮੋਹਲਾ ਕੱਢ ਮਾਰਿਆਮੁਕੇਸ਼ ਹੋਰੀਂ ਸੈਸ਼ਨ ਜੱਜ ਨੂੰ ਜਾ ਕੇ ਮਿਲੇਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਡੀ.ਸੀ. ਸਾਹਬ ਨੂੰ ਫ਼ੋਨ ਕੀਤਾਫਿਰ ਐੱਸ.ਡੀ.ਐੱਮ. ਨੇ ਦਸਤਖ਼ਤ ਕੀਤੇ, ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੂਜੇ ਬੰਦਿਆਂ ਦੇ ਵੀ ਹੋ ਗਏਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਸਿਫਾਰਿਸ਼ ਲਾਉਂਦੇ ਫਿਰਦੇ ਨੇ, ਕੰਮ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਵਾਉਣਗੇਲੱਕੜ ਨਾਲ ਲੋਹਾ ਵੀ ਤਰ ਗਿਆਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਮ ਬੰਦਾ ਦਫਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਖੱਜਲ-ਖੁਆਰ ਹੁੰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਕਈ ਕਈ ਦਿਨ ਗੇੜੇ ਕੱਢਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਨੇ ਲੋਕ

ਸਵਾ ਪੰਜ ਵਜੇ ਤਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਡਾਕਟਰ ਕੋਲ਼ ਕਾਗਜ਼ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤੇਅੱਜ ਰਾਤ ਮੈਂ ਘਰ ਪਹੁੰਚ ਜਾਣਾ ਸੀਉਡੀਕ ਕਰਦੇ-ਕਰਦੇ ਅੱਠ ਵੱਜ ਗਏਮੈਂ ਆਸ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਹੁਣ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾਐੱਸ.ਐੱਮ.ਓ. ਤਕ ਮੈਂ ਫ਼ੋਨ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤੇ ਸੀਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆਐਂਬੂਲੈਂਸ ਨਾ ਹੋਣ ਦਾ ਬਹਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆਗੁਰਦੀਪ ਹਸਪਤਾਲ ਤਕ ਵੀ ਦੇਖ ਆਇਆ ਸੀ, ਦੋ ਐਂਬੂਲੈਸਾਂ ਸਰਕਾਰੀ ਖੜ੍ਹੀਆਂ ਸਨਹੁਣ ਇਹ ਤਾਂ ਤੈਅ ਸੀ, ਮੈਂਨੂੰ ਅੱਜ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਿਹਾਅ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ

ਅੱਜ ਢਾਈ ਕੁ ਵਜੇ ਜੇਲ ਦੇ ਦਸ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਨਵੇਂ ਆਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਪਾਜ਼ੇਟਿਵ ਆਈ ਸੀਆਉਣਾ ਜਾਣਾ ਇੱਥੇ ਬਣਿਆ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀਉਹ ਬੜੇ ਖ਼ੁਸ਼ ਸਨਗੱਲਾਂ ਗੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ, “ਡਿਊਟੀ ਬਹੁਤ ਪੈ ਰਹੀ ਸੀਬੇਅਰਾਮੀ ਵਿੱਚ ਭੱਜੇ ਫਿਰਦੇ ਰਹੇ ਨੀਂਦ ਵੀ ਪੂਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋ ਰਹੀਚਲੋ ਹੁਣ ਪੰਦਰਾਂ ਦਿਨ ਅਰਾਮ ਤਾਂ ਕਰ ਲਵਾਂਗੇ।”

ਉਹ ਬੈਡਾਂ ਉੱਤੇ ਆਉਣ ਸਾਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਡਿਗ ਪਏ ਜਿਵੇਂ ਸਦੀਆਂ ਦੇ ਉਨੀਂਦਰੇ ਹੋਣਸਾਡੇ ਨਾਲ ਜਿਹੜਾ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਕੇਸ ਵਾਲਾ ਬੰਦਾ ਸੀ, ਉਸ ਨੂੰ ਜਿਹੜਾ ਥਾਣੇਦਾਰ ਫੜਕੇ ਲਿਆਇਆ ਸੀ, ਉਹ ਵੀ ਪਰਿਵਾਰ ਸਮੇਤ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆਉਹ ਦੋਵੇਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ’ਤੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਈ ਜਾਣ

“ਤੂੰ ਮੈਂਨੂੰ ਮਾਂਜਿਆਂ?” ਦੂਜਾ ਕਹੇ, “ਤੂੰ ਮੈਨੂੰ …।”

ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਤਕਰਾਰਬਾਜ਼ੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਅਜਿਹੇ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਸੀ

ਘਰ ਵਾਲੇ ਮੈਂਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਪੁੱਛ ਰਹੇ ਸੀ ਕਿ ਕਦੋਂ ਆਓਗੇ? ਮੈਂ ਹਾਲਾਤ ਅਤੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨੇਰੇ ਨੂੰ ਦੇਖਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ, ““ਅੱਜ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ, ਤੜਕੇ ਆਊਂਗਾ।”

ਇੱਕ ਵਾਰ ਤਾਂ ਮਨ ਕੀਤਾ, ਪੰਜ ਦਿਨ ਲੰਘ ਗਏ, ਪੰਜ ਬਾਕੀ ਨੇ, ਲੰਘਾ ਕੇ ਹੀ ਚਲਿਆ ਜਾਵਾਂਦੋ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਗੁਰਦੀਪ ਵਰਗੇ ਖੱਜਲ ਹੁੰਦੇ ਰਹੇਹੁਣ ਵੀ ਉਹ ਹੀ ਹਾਲ ਸੀ

ਜਿਵੇਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਹਨੇਰਾ ਹੋਇਆ, ਪੁਲਿਸ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਦਾ ਸਰਹੱਦ ਤੋਂ ਪਾਰ ਸੈਨੀਟੇਜ਼ਰ ਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆਅੱਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕੁਝ ਕੁ ਜੇਲ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏਹਨੇਰਾ ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀਖਾਣਾ ਅਜੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆਇਆਚੈੱਕਅਪ ਲਈ ਨਰਸਾਂ ਆ ਗਈਆਂਅਸੀਂ ਵਾਰਡ ਦੇ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏਪਹਿਲਾਂ ਬਾਹਰ ਬੈਠੇ ਸੀ

ਸਾਡਾ ਚੈੱਕਅੱਪ ਕਰਕੇ ਨਰਸਾਂ ਗੋਲ਼ੀਆਂ ਦੇ ਕੇ ਚਲੀਆਂ ਗਈਆਂਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਬੈਡਾਂ ’ਤੇ ਪੈ ਕੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਲੱਗ ਗਏ ਕੁਝ ਮੋਬਾਇਲ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝ ਗਏਸਾਢੇ ਨੌਂ ਵੱਜ ਗਏਬਾਹਰ ਕੁਝ ਰੌਲਾ ਰੱਪ ਹੋਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਜੇਲ ਦੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਖਾਣਾ ਨਾ ਆਉਣ ਕਰਕੇ ਹੰਗਾਮਾ ਕਰ ਰਹੇ ਸੀਕਹਿੰਦੇ, “ਅਸੀਂ ਸਵੇਰ ਦੇ ਭੁੱਖੇ-ਤਿਹਾਏ ਹਾਂ, ਆਹ ਵੇਲਾ ਆ ਗਿਆਦੁਪਹਿਰ ਦਾ ਖਾਣਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆਤਿੰਨ ਵਜੇ ਚਾਹ ਨਾਲ ਚਾਰ-ਚਾਰ ਬਿਸਕੁਟ ਮਿਲੇਸਾਢੇ ਨੌਂ ਵੱਜ ਚੁੱਕੇ ਹਨਅਸੀਂ ਕਦੋਂ ਦਾ ਦਰਵਾਜਾ ਖੜਕਾਈ ਜਾਨੇ ਆਂ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਰਵਾਜਾ ਨਹੀਂ ਖੋਲ੍ਹਿਆਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਕੁਝ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਕੌਣ ਜਿੰਮੇਵਾਰ ਐ? ਇਹ ਤਾਂ ਬੰਦੇ ਮਾਰ ਦੇਣਗੇ …ਥਾਂ-ਥਾਂ ਗੰਦਗੀ ਪਈ ਐਨਹਾਉਣ ਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਿੱਠ-ਗਿੱਠ ਪਾਣੀ ਫਿਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ …।”

ਉਹ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਹ ਰੌਲਾ ਪਾ ਰਹੇ ਸੀਅਸੀਂ ਸਭ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣ ਰਹੇ ਸੀਹੋਰ ਮਰੀਜ਼ ਵੀ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਗਏਅਸੀਂ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਂ ਮਿਲਾ ਦਿੱਤੀ

“ਅਸੀਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਕੋਈ ਸੁਣਦਾ ਨਹੀਂ …।” ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਫਸਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਫ਼ੋਨ ਕਰ ਦਿੱਤੇਸਾਰੀ ਸਥਿਤੀ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਇਆਗੇਟ ’ਤੇ ਡਿਊਟੀ ਦੇ ਰਹੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਕੰਡਾ ਤਾਰ ਵਾਲਿਓਂ ਪਾਸੇ ਗੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਆ ਗਏਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਸੀ ਪਰ ਉਹ ਨਹੀਂ ਸੀ ਮੰਨ ਰਹੇ ਕੁਝ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਡਾਕਟਰ ਵੀ ਆ ਗਏਉਹ ਵੀ ਸਮਝਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਪਰ ਉਹ ਕਿੱਥੇ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਸੀਸੈਨੇਟਾਈਜ਼ਰ ਜੋ ਅੰਦਰ ਗਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀਪੌਣੇ ਦਸ ਵਜੇ ਰੋਟੀ ਆ ਗਈਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰੋਟੀ ਖਾਣ ਤੋਂ ਮਨ੍ਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾਚਾਦਰਾਂ ਵਿਛਾ ਕੇ ਬਾਹਰ ਘਾਹ ’ਤੇ ਬੈਠ ਗਏਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੇ ਮਿਲਕੇ ਮੋਬਾਇਲ ’ਤੇ ਵੀਡੀਓ ਬਣਾ ਲਈ ਤੇ ਬਾਥਰੂਮ ਦੀ ਵੀਡੀਓ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਕੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਏ ’ਤੇ ਵਾਇਰਲ ਕਰ ਦਿੱਤੀਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਤਾਂ ਠੀਕ ਸੀ, ਪਰ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀ ਕੇ ਬੋਲਣਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਗਲਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈਨਹੀਂ ਅਸੀਂ ਵੀ ਸਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇਪਰ ਮੈਂ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾਉਹ ਵੀਡੀਓ ਆਪਣੇ ਮਿੱਤਰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਨੂੰ ਭੇਜ ਦਿੱਤੀ …

ਉਹ ਸਾਰੇ ਬਾਹਰ ਪਏ ਰਹੇ ਖਾਣਾ ਕਿਸੇ ਨਹੀਂ ਖਾਧਾਸੈਂਟਰ ਵੱਲੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਪਰ ਡੀ.ਐੱਸ.ਪੀ. ਨੂੰ ਦਰਖਾਸਤ ਭੇਜ ਦਿੱਤੀ ਕਿ “ਸ਼ਰਾਬ ਪੀ ਕੇ ਹੰਗਾਮਾ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ …।” ਥਾਣਾ ਇੰਚਾਰਜ ਵੀ ਆਇਆ ਉਸ ਨੇ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਉਨ੍ਹਾਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾਉਹ ਟੱਸ ਤੋਂ ਮੱਸ ਨਹੀਂ ਹੋਏਸਾਰੀ ਰਾਤ ਖਾਣਾ ਟੇਬਲ ’ਤੇ ਪਿਆ ਰਿਹਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਖਾਧਾ ਨਹੀਂਉਲਟੀ ਰਿਪੋਰਟ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਫਸਰਾਂ ਤਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਏ ’ਤੇ ਪਾਈ ਵੀਡੀਓ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮੋਬਾਇਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ੋਰ ਸ਼ੋਰ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚੀਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਦੇ ਮੂੰਹ ’ਤੇ ਚਪੇੜ ਵੱਜ ਰਹੀ ਸੀ

ਸਵੇਰ ਹੋਈ ਮੈਂ ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਹੀ ਆਪਣੇ ਬੈਗ ਵਿੱਚ ਸਮਾਨ ਪਾ ਲਿਆਅੱਠ ਵਜੇ ਤੋਂ ਗੇਟ ਵੱਲ ਤਕ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਹੁਣ ਐਂਬੂਲੈਂਸ ਆਈ, ਹੁਣ ਆਈਰਾਤ ਦੇ ਹੰਗਾਮੇ ਦਾ ਅਸਰ ਇਹ ਹੋਇਆ ਕਿ ਨਾਸ਼ਤਾ ਸਾਢੇ ਅੱਠ ਵਜੇ ਹੀ ਆ ਗਿਆਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਡਰਾਇਆ ਧਮਕਾਇਆ ਗਿਆਸਵੇਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖ ਕੇ ਮੁਆਫ਼ੀ ਮੰਗਣੀ ਪਈਇੱਕ ਹੋਰ ਵੀਡੀਓ ਗਲਤੀ ਮੰਨਦਿਆਂ ਹੋਇਆ ਦੀ ਪਾਈ ਉਦੋਂ ਤਕ ਤਾਂ ਟੀ.ਵੀ. ਦੇ ਨਿਊਜ਼ ਚੈਨਲਾਂ ’ਤੇ ਹੰਗਾਮਾ ਮਚ ਗਿਆ ਸੀਗਿਆਰਾਂ ਕੁ ਵਜੇ ਐਂਬੂਲੈਸ ਆ ਗਈਸਪੀਕਰ ਵਿੱਚ ਸਾਡਾ ਦੋ ਜਣਿਆਂ ਦਾ ਨਾਂ ਬੋਲਿਆ ਗਿਆ, “ਆਪਣਾ ਸਮਾਨ ਲੈ ਕੇ ਗੇਟ ’ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਣ …।”

ਮੇਰੇ ਵਾਰਡ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਾਥੀ ਮੈਂਨੂੰ ਗੇਟ ਤਕ ਛੱਡਣ ਆਏਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਡੀ ਸਾਂਝ ਹੋ ਗਈ ਸੀਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੋ ਕਿਤਾਬਾਂ ਸੀ ਵੰਡੀਆਂ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਛੱਡ ਆਇਆਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬੜੇ ਨਿੱਘ ਨਾਲ ਮੈਂਨੂੰ ਵਿਦਾਇਗੀ ਦਿੱਤੀਗੇਟ ਦੇ ਬਾਹਰ ਡਾ. ਸਾਹਬ ਆਪਣੇ ਅਮਲੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਖੜ੍ਹੇ ਸੀ, ਜਿਹੜਾ ਕਦੇ ਸਾਡੇ ਵਾਰਡ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆਇਆਇੱਕ ਨਰਸ ਮੋਬਾਇਲ ’ਤੇ ਵੀਡੀਓ ਬਣਾ ਰਹੀ ਸੀਸਾਨੂੰ ਦੋਵਾਂ ਜਣਿਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪੈਕਿਟ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਗੋਲ਼ੀਆਂ, ਮਾਸਕ, ਸੈਨੇਟੇਜ਼ਰ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਕਾਗਜ਼ ਸਨਡਾ. ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ, “ਤੁਹਾਡੀ ਸਿਹਤ ਕਿਵੇਂ ਹੈ?

“ਠੀਕ ਹੈ ਜੀ …।” ਅਸੀਂ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਇਕੱਠਿਆਂ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾਅਸੀਂ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸੀ

“ਤੁਸੀਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ, ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਰਹਿਣਾਜੇਕਰ ਕੋਈ ਤਕਲੀਫ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਫ਼ੋਨ ਕਰ ਦਿਓਅਸੀਂ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਤੁਹਾਨੂੰ ਲੈ ਆਵਾਂਗੇ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਹਦਾਇਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਸੀ

“ਇੱਥੇ ਕੋਈ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਈ ਹੋਵੇ? ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਵਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ

ਮੈਂ ਫਿਰ ਬੋਲ ਪਿਆ, “ਨਹਾਉਣ ਧੋਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈਖਾਣਾ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾਮੱਛਰ ਬੁਰਾ ਹਾਲ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਨੇਮੱਛਰਦਾਨੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।”

ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਤਾਂ ਹੋਰ ਬਥੇਰੀਆਂ ਸੀ ਕਰਨ ਨੂੰ, ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਦੇ ਨੇ ਮੇਰਾ ਪੈਰ ਦੱਬ ਦਿੱਤਾਮੈਂ ਚੁੱਪ ਕਰ ਗਿਆਉਹਨੂੰ ਸੀ ਕਿਤੇ ਜਾਣ ਹੀ ਨਾ ਦੇਣਡਾਕਟਰ ਮੇਰੇ ਮੂੰਹ ਵੱਲ ਦੇਖਦਾ ਰਹਿ ਗਿਆਮੇਰੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਗੋਲ਼ ਮੋਲ਼ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤੇਸਾਡੇ ਲੀਡਰ ਤੇ ਉੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਘਰ ਵਿੱਚ ਇਕਾਂਤਵਾਸ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਅਜਿਹੇ ਸੈਂਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਂਦਾਸਾਨੂੰ ਐਂਬੂਲੈਸ ਵਿੱਚ ਬਿਠਾ ਘਰ ਵੱਲ ਨੂੰ ਰਵਾਨਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ

ਅੱਧੇ ਘੰਟੇ ਵਿੱਚ ਐਂਬੂਲੈਂਸ ਮੈਂਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਘਰ ਦੇ ਗੇਟ ’ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈਗੁਆਂਢੀਆਂ ਨੂੰ ਭਿਣਕ ਲੱਗੀਉਹ ਬਾਹਰ ਆ ਗਏਮੂੰਹ ਸਿਰ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਉਹ ਮੈਂਨੂੰ ਇੱਝ ਦੇਖ ਰਹੇ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਕਰੋਨਾ ਸ਼ਹਿਦ ਦੀਆਂ ਮੱਖੀਆਂ ਵਾਂਗ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭੱਜਕੇ ਲੜ ਜਾਵੇਗਾਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਸੀ, ਇਹ ਐਨੀ ਜਲਦੀ ਕਿਵੇਂ ਆ ਗਿਆ? ਜਿਹੜੇ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਕਰਦੇ ਸੀ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮੂੰਹ ਬੰਦ ਹੋ ਗਏਘਰ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਮ ਹੋ ਗਈਆਂਉਨ੍ਹਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਛੇਆਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਦੇਖ ਲਿਆ ਸੀਆਪਣਿਆਂ ਨੇ ਵੀ ਮੋਹ ਦੀਆਂ ਤੰਦਾਂ ਤੋੜ ਲਈਆਂ ਸਨ, ਨਫ਼ਰਤ ਦੇ ਸਾਗਰਾਂ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬ ਗਏ ਸਨਰਾਜਨੀਤੀ ਵੱਲੋਂ ਲਾਈ ਤੀਲੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ

ਘਰ ਅੰਦਰ ਮੈਂ ਵੱਖ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਆਸਣ ਲਾ ਲਿਆਅਜੇ ਘਰ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਆਉਣੀ ਸੀਅੱਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵੀ ਸਵੇਰੇ ਹਸਪਤਲ ਵਿੱਚ ਨਮੂਨੇ ਲਏ ਗਏ ਸਨਮੇਰੇ ਅੰਦਰ ਇਹ ਵੀ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਧੁੜਕੂ ਸੀਰਿਪੋਰਟ ਤਿੰਨਾਂ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਆਉਣੀ ਸੀਉਸ ਦਾ ਵੀ ਮੋਬਾਇਲ ’ਤੇ ਮੈਸਜ਼ ਆਉਂਦਾ ਹੈਮੈਂ ਆਪਣਾ ਸਮਾਂ ਪੜ੍ਹਨ-ਲਿਖਣ, ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਲਾਏ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਸਾਂਭ ਸੰਭਾਲ ਵਿੱਚ ਗੁਜ਼ਾਰਨ ਲੱਗ ਪਿਆ

ਮੈਂਨੂੰ ਆਏ ਨੂੰ ਅੱਜ ਤੀਜਾ ਦਿਨ ਸੀਰਾਤ ਦੇ ਦਸ ਵੱਜ ਚੁੱਕੇ ਸਨਘਰਵਾਲੀ ਮੇਰੇ ਕੋਲ਼ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਭੱਜੀ ਭੱਜੀ ਆਈ, “ਸਾਡੀ ਰਿਪੋਰਟ ਆ ਗਈ …।”

ਮੈਂ ਇੱਕ ਦਮ ਸਹਿਮ ਗਿਆਅੰਦਰਲਾ ਧੁੜਕੂ ਜਾਗ ਪਿਆਇੱਕੋ ਦਮ ਮਨ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਕਰੋਨਾ ਇਕਾਂਤਵਾਸ ਸੈਂਟਰ ਮੂੰਹ ਅੱਡ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋ ਗਿਆਉਹ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਮੋਬਾਇਲ ’ਤੇ ਮੈਸਿਜ਼ ਦੇਖ ਰਹੀ ਸੀ

“ਸਾਡੀ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਨੈਗਟਿਵ ਆਈ ਹੈ …।” ਘਰਵਾਲੀ ਬੋਲੀ

ਉਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਭਰ ਆਈਆਂਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਘੁੱਟ ਕੇ ਸੀਨੇ ਨਾਲ ਲਾ ਲਿਆਮੈਂ ਮੋਬਾਇਲ ’ਤੇ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਹਾਰਿਆਮੇਰੇ ਮੂੰਹੋਂ ਆਪ-ਮੁਹਾਰੇ ਨਿਕਲਿਆ, “ਥੂਹ ਕਰੋਨਾ …।”

*****

ਇਹ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਸਮਾਗਮ ਐਤਵਾਰ 22 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਸੀ।

ShriRaj Kumar1

ਨੋਟ: ਹਰ ਲੇਖਕ ‘ਸਰੋਕਾਰ’ ਨੂੰ ਭੇਜੀ ਗਈ ਰਚਨਾ ਦੀ ਕਾਪੀ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਸੰਭਾਲਕੇ ਰੱਖੇ।)

(2429)

(ਸਰੋਕਾਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਲਈ: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.)

About the Author

ਭੁਪਿੰਦਰ ਫੌਜੀ

ਭੁਪਿੰਦਰ ਫੌਜੀ

Bhikhi, Mansa, Punjab, India.
Email: (bhinderfauji77@gmail.com)
Phone: (91 - 98143 - 98762)